Mổ xẻ báo cáo LHQ về vũ khí hóa học ở Syria

>> Phương Tây đang tráo trở về vấn đề Syria?

Các thanh tra viên Liên Hiệp Quốc thu thập các mẫu thử nghiệm tại Damas

Ngày 16/9, bản báo cáo của LHQ xác định rằng, ngày 21/8, ở Ghouta, ngoại ô Damas, đã sử dụng khí độc thần kinh sarin. Phải nói rõ ràng rằng phái đoàn thanh sát của LHQ đến Syria để điều tra sự hiện hữu của việc sử dụng vũ khí hóa học chứ không có trách nhiệm xác định là phe nào sử dụng chúng. Tuy nhiên, phương Tây, dẫn đầu là Mỹ, Anh và Pháp lại mặc nhiên cho rằng bản báo cáo chỉ rõ, quân đội Syria đã sử dụng chất sarin. Trong khi phía Nga khẳng định tài liệu này đề cập đến những sự kiện tạo cơ sở để nghi ngờ phe đối lập vũ trang đã thực hiện hành động đó.

Nếu đọc kỹ 40 trang của tài liệu Liên Hiệp Quốc thì không thấy dấu hiệu nào về việc quân đội chính phủ đã sử dụng chất độc hoá học chống phe đối lập và dân thường. Mặt khác, bản báo cáo có một số đoạn rất đáng lo ngại.

Phụ lục 5 của báo cáo đề cập đến các phương tiện mang chất độc hóa học cho biết, khẩu M14 có thể được trang bị đầu đạn như ban đầu cũng như đầu đạn tự chế (thủ công). Thực tiễn cho thấy rằng, các phần tử vũ trang của phe đối lập có đầu đạn như vậy.

Khi phái đoàn LHQ làm việc ở Syria, những người nào đó đã cố gắng cấp những bằng chứng chống quân đội chính phủ Syria. Báo cáo cho biết: "Trong thời gian chúng tôi thực hiện cuộc điều tra thực địa, thường xuyên có những người nào đó đến địa bàn và mang theo những bằng chứng mới. Điều này cho thấy rằng, các bằng chứng đã được di chuyển và có thể bị tác động. Khi giới thiệu bản báo cáo, Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon cũng không rút ra kết luận rõ ràng. Ông chỉ gọi việc sử dụng chất độc hóa học là "tội ác chiến tranh”.

Các chuyên gia của Tổ chức Cấm vũ khí hóa học (OPCW) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã tiến hành cuộc điều tra kể từ ngày 26/8. Trong số những bằng chứng khác, họ phát hiện ra rằng, trong đợt bắn phá đã sử dụng viên đạn của pháo phản lực RPU-14 sản xuất ở Liên Xô cũ. Hệ thống này đã được cung cấp cho Syria trước năm 1969, và đã từ lâu không được sử dụng. Nhưng, theo dữ liệu năm 2010, pháo phản lực này vẫn phục vụ cho quân đội Afghanistan, Ai Cập và Yemen. Ở tất cả các quốc gia này đều có những nhóm Al -Qaeda hành động ráo riết, và đang chiến đấu ở Syria. Đối với chúng, không có gì khó khăn tung đạn pháo dưới dạng bằng chứng.

Trong tình hình này, Nga kêu gọi các đối tác tham gia chuẩn bị hội nghị mới về Syria không nên rút ra kết luận vội vàng và tập trung vào vấn đề chuyển giao vũ khí hóa học ở Syria dưới sự kiểm soát quốc tế.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã nói về điều này sau cuộc gặp ở Matxcơva với Ngoại trưởng Ai Cập. Ông Lavrov tuyên bố, cần phải thực hiện thỏa thuận đạt được giữa Matxcơva và Washington vào ngày 14/9 về chuyển giao vũ khí hóa học Syria dưới sự kiểm soát quốc tế.

Ông Lavrov nói: “Chúng ta cần phải hiểu rằng, nếu chúng ta muốn giải quyết vấn đề thủ tiêu vũ khí hóa học ở Syria thì bản đồ lộ trình Nga - Mỹ mở ra con đường thực tế đến mục tiêu này. Nếu có ai đó muốn thường xuyên tìm lý do để tấn công, thì bằng cách này chỉ xúi dục các “đối thủ không đội trời chung” của chế độ Syria tiếp tục thực hiện những hành động khiêu khích. Con đường này chỉ có thể dẫn đến việc phá hoại hoàn toàn triển vọng triệu tập Geneva 2.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Serguei Rabkov

Ngày 18/9, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Serguei Riabkov đã tới Damas và tố cáo tính thiên vị của bản báo cáo của các chuyên gia Liên Hiệp Quốc về việc sử dụng vũ khí hóa học trong cuộc tấn công ngày 21/8. Đại diện Bộ Ngoại giao Nga khẳng định là các chuyên gia quốc tế đã bỏ qua nhiều chỉ dấu mà chính quyền Syria đã đưa ra nhằm chứng minh rằng chính các lực lượng nổi dậy – chứ không phải quân đội Syria – đã sử dụng vũ khí hóa học.

Ông Serguei Riabkov khẳng định đã nhận được từ phía Damas những thông tin có thể làm thay đổi tiến trình đàm phán trong tương lai. Các bằng chứng về sự dính líu của phe đối lập trong vụ tấn công sử dụng vũ khí hóa học sẽ được đại diện ngoại giao của Nga trình bày tại Hội Đồng Bảo An.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga tỏ ra nghi ngờ về công việc của các chuyên gia Liên Hiệp Quốc, bởi vì họ đã không quan tâm đến những chỉ dấu mà chính quyền Syria đưa ra. Do vậy, theo Thứ trưởng Ngoại giao Nga, các kết luận của bản báo cáo chỉ là sơ khởi và không đủ. Vẫn theo quan chức này, chắc chắn là chính phủ Syria sẽ giữ lời hứa tôn trọng thời hạn một tuần phải cung cấp thông tin đầy đủ về hệ thống vũ khí hóa học của nước này.

Trong khi đó ngày 19/9, đài phát thanh và truyền hình Đức ARD đưa tin trong giai đoạn 2002-2006, Đức đã cung cấp cho Syria các hóa chất "sử dụng kép", có thể dùng để sản xuất chất độc sarin.

ARD cho biết nguồn là thư trả lời của Bộ Kinh tế Liên bang trước chất vấn của phe cánh Tả trong Quốc hội. Các hợp đồng đã được sự phê duyệt của Chính phủ ông Gerhard Schröder cũng như nội các Thủ tướng đương nhiệm Angela Merkel.