Campuchia: Lãnh đạo đối lập từ Mỹ trở về thách thức biểu tình

>> Campuchia cảnh cáo Mỹ can thiệp nội bộ

>> Campuchia: Bom nổ trước trụ sở đảng cầm quyền

Ông Sam Rainsy nói chuyện với các nhà báo bên ngoài cổng sân bay ngày 16/8

Ông Sam Rainsy đến Phnom Penh ngày hôm qua sau một chuyến thăm ngắn ở Mỹ và nói rằng các cuộc biểu tình phản đối kết quả bầu cử là một “phương án cuối cùng”.

Sau cuộc bầu cử Quốc hội hôm 28/7 vừa qua, ông Sam Rainsy đã sang Mỹ một tuần làm lễ cưới con gái. Nhân dịp này, lãnh đạo đối lập Campuchia cũng muốn thăm dò sự ủng hộ của quốc tế đối với đảng của ông. Sam Rainsy cho biết đã gặp gỡ các quan chức cao cấp của Mỹ và của Liên hiệp quốc tại New York. Đảng Cứu nguy Dân tộc Campuchia cũng đã kêu gọi Liên hiệp quốc tham gia vào việc giám sát cuộc bầu cử vừa qua, nhưng đã bị Ủy ban bầu cử Campuchia không chấp nhận.

Hàng trăm người đã tham dự cuộc tiếp đón ông Sam Rainsy khi ông trở về một đất nước mà dân chúng vẫn sợ hãi rằng căng thẳng sau bầu cử sẽ bùng nổ thành bạo động.

Cả phe đối lập lẫn đảng Nhân dân Campuchia (CPP) đương quyền đều nhất mực cho rằng mình đã thắng đa số ghế tại quốc hội 123 thành viên trong cuộc bỏ phiếu ngày 28/7.

Trong mấy ngày vừa qua, đảng cầm quyền đã ra lệnh cho binh sĩ và xe thiết giáp đến thủ đô, rõ ràng là để duy trì trật tự trong trường hợp xảy ra các cuộc biểu tình đối lập.

Sự kiện này trùng hợp với việc các cuộc đàm phán tan vỡ giữa hai bên về thành phần của một ủy ban điều tra độc lập để xem xét những trường hợp gian lận bầu cử.

Bên ngoài sân bay, giữa một đám đông giới truyền thông và các ủng hộ viên của phe đối lập, người lãnh đạo đảng Cứu nguy Dân tộc Campuchia (CNRP) nhấn mạnh rằng một cuộc điều tra công bằng phải được xúc tiến. Ông Sam Rainsy nói: “Toàn thể thế giới biết rằng đảng CNRP đã thắng cử và toàn thể thế giới sẽ giúp CNRP phơi bầy sự thật - sự thật là đảng CNRP đã thắng trong cuộc bầu cử”.

Kết quả sơ bộ của ủy ban bầu cử cho thấy đảng Nhân dân Campuchia cầm quyền sẽ chiếm 68 trong số 123 ghế, so với 55 ghế dành cho đảng của ông Rainsy.

Sáng 12/8, Ủy ban bầu cử quốc gia Campuchia (NEC) đã công bố kết quả sơ bộ cuộc bầu Quốc hội khóa V, theo đó đảng CPP cầm quyền giành được nhiều phiếu nhất, đảng CNRP đối lập đứng thứ hai. Thông báo của NEC cho biết trong cuộc bỏ phiếu ngày 28/7, có 6,61 triệu trên tổng số 9,67 triệu cử tri đi bầu. Trong số này, CPP giành được 3.236.009 phiếu bầu, tiếp đó là đảng CNRP giành được 2.945.676 phiếu bầu. Số phiếu còn lại thuộc về 6 đảng nhỏ khác. Tuy nhiên, NEC chưa công bố số ghế cụ thể mỗi đảng giành được.

Phe đối lập bác bỏ các số liệu của Uỷ ban Bầu cử Toàn quốc và nói rằng họ đã thắng đa số dứt khoát là 63 ghế. Phe này chưa cung cấp được bằng chứng cho kết quả này.

Mỹ hôm 15/8 đã kêu gọi các chính đảng thương nghị các bất đồng một cách êm thắm, thay vì viện tới những lời đe dọa hay bất ổn dân sự. Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Mỹ, bà Jennifer Psaki tuyên bố: “Chúng tôi thúc giục lãnh đạo các đảng chính trị Campuchia hãy thương lượng và hợp tác với nhau để đi đến một kết quả có thể phục vụ tốt nhất lợi ích dân tộc Campuchia”. Kêu gọi hai phe nên “ứng xử một cách ôn hòa” bằng đối thoại để giải quyết tranh chấp về bầu cử hơn là đe dọa, trấn áp hay bạo lực, đồng thời đại diện ngoại giao Mỹ cũng nhắc lại là cuộc bầu cửa vừa qua có dấu hiệu “bất thường nghiêm trọng” cần có một cuộc “điều tra toàn bộ và công khai”.

Phản ứng lại trước các đe dọa của đối lập, chính phủ Campuchia đã cho triển khai tại thủ đô nhiều xe bọc thép của quân đội.

Hôm qua, truyền thông địa phương loan tin hàng chục xe tăng và xe thiết giáp đã được gửi từ Đông Âu qua Phnom Penh.

Bộ trưởng Quốc phòng Tea Banh nói với nhật báo Cambodia Daily rằng số vũ khí này “sẽ không được sử dụng để cầy các ruộng lúa”mà là để bảo vệ đất nước trước bất kỳ ai tìm cách phá hoại.

Nhiều người Campuchia hiện lo lắng về khả năng có thể xảy ra bạo động trong những ngày và những tuần lễ sắp tới, và hàng ngàn công nhân ngành dệt may đã lên đường về quê để tránh mọi rắc rối, gây thiệt hại cho công nghiệp xuất khẩu lớn nhất của Campuchia.

Các chuyên gia phân tích độc lập nói mặc dù ít người nghi ngờ chuyện điều quân là một thông điệp gửi cho phe đối lập, có điều chắc chắn việc ấy còn nhắm vào giới chỉ trích thủ tướng Hun Sen ở ngay trong đảng của ông.

Trong khi đó, ông Sam Rainsy nhấn mạnh rằng đảng CNRP không sợ hãi, và sẵn sàng tổ chức các cuộc biểu tình ôn hòa nếu cuộc điều tra về những trường hợp bỏ phiếu bất hợp lệ không được xúc tiến.

Trao đổi với các phóng viên, ông Rainsy nói đảng của ông phải sẵn sàng và ông xác nhận các cuộc biểu tình sẽ là phương án cuối cùng.

Ông Rainsy nói ông sẽ dành những ngày sắp tới để đi lại khắp Campuchia gặp gỡ những người ủng hộ đảng của ông.

Hôm 14/8 phe đối lập Campuchia đã chính thức khiếu kiện về kết quả sơ bộ trên – một khả năng được luật pháp cho phép. Do đơn kiện này, việc công bố kết quả chính thức được dự kiến trong tuần trước cùng với việc phân bổ số ghế trong Quốc hội sẽ bị dời lại cho đến ngày 8/9. Phe đối lập cũng đe dọa biểu tình đông đảo nếu tiếng nói của mình không được lắng nghe.

Khi thông báo kết quả sơ bộ cuộc bầu cử hôm 12/8, NEC cho biết ngày 15/8 là hạn chót để nhận khiếu nại, nếu có, của các đảng về kết quả bầu cử sơ bộ vừa công bố. Tổng thư ký NEC Tep Nytha cho biết sẽ công bố kết cuối cùng trước ngày 8/9.