Đấu thầu vàng: Cuộc chơi có công bằng?

Cửa trên thuộc về đơn vị tiềm lực lớn

Theo thống kê của NHNN, qua năm phiên đấu thầu, các đơn vị trúng thầu phần lớn là các ngân hàng thương mại với mức trúng thầu luôn ở tỷ lệ cao. Tỷ lệ đặt thầu của các đơn vị này luôn ở mức 5000 lượng vàng (mức tối đa theo quy định đặt thầu của NHNN). Trong khi đó  những doanh nghiệp nhỏ thì hầu như chỉ dám đặt thầu ở mức tối thiểu là 1000 lượng.

Giới kinh doanh vàng cho rằng, việc quy định mức đặt thầu như vậy là quá sức đối với các doanh nghiệp nhỏ. Bởi nếu muốn đặt thầu ở mức tối thiểu 1000 lượng vàng, thì đơn vị đấu thầu vàng đã phải bỏ ra hơn 40 tỉ đồng để đủ điểu kiện tham gia. Trong khi đó, nghịch lý lại nằm ở việc nguồn vốn của các đơn vị kinh doanh vàng đa phần phải đi vay mượn.

Doanh nghiệp tiềm lực lớn có lợi trong đấu thầu vàng

Mặt khác, trong các phiên đấu thầu vàng vừa qua, hoàn toàn không hề có mức giá trần như quy định của NHNN đưa  ra lúc đầu mà chỉ có mỗi giá sàn là mốc tham chiếu duy nhất, theo đó các thành viên tham gia đấu thầu sẽ bỏ thầu với mức giá không thấp hơn giá sàn. Điều này đã dẫn đến việc khi có nhiều doanh nghiệp cùng bỏ thầu với mức giá như nhau thì NHNN căn cứ vào khối lượng đặt thầu của đơn vị nào cao hơn sẽ thắng.

Đây là điều hoàn toàn bất bình đẳng đối với những đơn vị nhỏ khi tham gia đấu thầu vàng. Bởi rất dễ hiểu là tiềm lực tài chính của họ không thể nào đem so với các đơn vị kinh doanh lớn. Đặc biệt hơn khi đó là chính các NHTM với tiềm lực tài chính mạnh luôn bỏ thầu ở mức tối đa.

Nếu cứ theo quy định này, doanh nghiệp kinh doanh vàng có tiềm lực mạnh sẽ dễ dàng thắng thế trong cuộc đua đặt thầu, còn với những đơn vị nhỏ thì buộc phải chấp nhận bỏ cuộc nhường sân chơi cho đối thủ lớn hơn. Hệ quả là số lượng vàng tung ra thị trường trong những ngày qua dù rất lớn nhưng vẫn chưa đạt được chức năng điều tiết giá trên thị trường như mong muốn của NHNN.

Chênh lệch giá vẫn cao

Hôm nay (10/4), phiên đấu giá vàng miếng lần thứ năm được NHNN tổ chức, tuy vậy mục đích đưa khoảng cách giữa giá vàng trong nước về gần với giá thế giới vẫn chưa thành công.

Ghi nhận trên thị trường vàng lúc 11h35 sáng nay, giá vàng trong nước vẫn giao động quanh ngưỡng 43,35-43,38 triệu/lượng. Với mức giá này, sau khi quy đổi theo tỉ giá được Vietcombank niêm yết, chênh lệch giữa giá vàng trong và thế giới vẫn ở mức 3,3 triệu đồng/lượng, cao hơn 300.000 đồng so với giá trước khi NHNN tổ chức phiên đấu thầu vàng miếng đầu tiên hôm 28/3.

Như vậy, tổng cộng qua năm phiên đấu thầu, NHNN đã tung ra thị trường 118.200 lượng vàng thông qua các đơn vị có quan hệ mua bán vàng, tương đương 4,54 tấn, với tỷ lệ trúng thầu trung bình là 82%. Đây là số lượng vàng không nhỏ nếu so với khối lượng giao dịch vàng miếng mỗi ngày của các đơn vị kinh doanh vàng thời gian qua. Tuy nhiên, giá vàng trong nước vẫn rất cao so với giá thế giới.

Lý giải cho hiện tượng này, giới kinh doanh vàng cho rằng, giá vàng trong nước vẫn giữ mức cao như hiện nay là do chịu lực ảnh hưởng của giá sàn trong các phiên đấu thầu. Mức giá này được cho là vẫn còn cao, nên chưa đủ sức ảnh hưởng để đưa giá vàng trong nước về với giá thế giới. Mặt khác việc các đơn vị có tiềm lực lớn (chủ yếu là NHTM với nhu cầu mua vàng phục vụ tất toán) trúng thầu trong thời gian vừa qua đã khiến giá vàng trong nước không tuân theo cơ chế thị trường. Vì vậy dù thời điểm giá vàng thế giới đi xuống thì vàng trong nước vẫn tăng mạnh, bỏ mặc việc NHNN tung ra thị trường hàng tấn vàng.

Thùy Trang