SEA Games - hãy làm điều gì đó cho người dân Đông Nam Á đi chứ?

Từ khi ra đời, SEA Games mang 3 mục tiêu: Phấn đấu phát triển thành tích cao - Tạo cơ hội giao lưu, học hỏi, hiểu biết lẫn nhau giữa các quốc gia, dân tộc - Đem lại niềm vui cho nhân dân, cho người hâm mộ.

3 mục tiêu đó được đặt nền tảng tinh thần thể thao: Sòng phẳng, trung thực, cao thượng, “cao hơn, nhanh hơn, mạnh hơn”.

Nếu không đạt được những mục đích đó, đại hội thể thao coi như thất bại. Chúng ta hãy thử soi xem, các kỳ đại hội thể thao Đông Nam Á đạt được những mục tiêu nào trong 3 mục tiêu trên.

Đầu tiên là mục tiêu phấn đấu đạt thành tích cao trong thể thao. Đây được xem là điểm cốt tử của giải đấu và cũng là điểm thất bại lớn nhất của SEA Games. Không có nhiều các đại hội thể thao được tổ chức bởi một nhóm các nước trong khu vực như SEA Games. Ở các khu vực khác, thường chỉ có đại hội Olympic mùa hè, Olympic mùa đông. Ở Châu Á thì có thêm Asiad.

Có lẽ vùng trũng thể thao thế giới Đông Nam Á là khu vực hăng hái nhất trong việc tổ chức đại hội thể thao, mà tổ chức hẳn 2 năm một lần xen kẽ giữa các đại hội Olympic và Asiad. Có nghĩa là các VĐV Đông Nam Á không có năm nào được nghỉ ngơi.

SEA Games mang lại cho người dân Đông Nam Á quá ít niềm vui.

Thế mà, nhiều thập kỷ qua, các nước Đông Nam Á không đạt được cột mốc nào trên bản đồ Olympic thế giới, thậm chí là Asiad. Các ông lớn ở Châu Á luôn là Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, thậm chí là cả đất nước khó khăn và ít giao lưu Bắc Triều Tiên.

Ở mục đích nâng cao thành tích thể thao, các nước Đông Nam Á coi như đã thất bại thảm hại sau nửa thế kỷ vẽ ra sân chơi để rèn luyện riêng.

Ở khía cạnh thứ 2, SEA Games ra đời nhằm tạo cơ hội giao lưu, học hỏi, hiểu biết lẫn nhau giữa các quốc gia, dân tộc. Đây là mục đích cao đẹp và cần thiết của kỳ đại hội thể thao khu vực. Tuy nhiên, trên thực tế, chuyện tranh đua huy chương, chủ nghĩa hám thành tích, thậm chí “chơi bẩn”, gây khó khăn cho nhau đã gieo vào lòng những người tham gia SEA Games nỗi ấm ức, cay cú và những hình ảnh không đẹp về nhau.

Nước chủ nhà tổ chức SEA Games thay vì việc tạo ra hình ảnh đẹp về đất nước mình để quảng bá đến bè bạn trong khu vực thì lại bày trò gây khó khăn, gây ức chế cho bạn bè, chỉ để giật lấy tấm huy chương. SEA Games nào kết thúc cũng ngập tràn những nỗi cay cú, những ấn tượng xấu mà thiếu đi những câu chuyện đẹp về tình bạn, về tinh thần thể thao cao thượng.

Các đoàn thể thao đi giao lưu mà cứ nhìn nhau bằng ánh mắt hình viên đạn và tất cả các nước thì nhìn chủ nhà bằng ánh mắt hình… bom tấn.

Ở mục tiêu thứ 3: Mang lại niềm vui cho nhân dân, cho người hâm mộ. Điều này có lẽ chỉ đúng với nước chủ nhà. Ví như đoàn thể thao Việt Nam xuất ngoại thi đấu, người hâm mộ đi theo cổ vũ, chắc không đông bằng vận động viên và các phóng viên tham gia đưa tin.

Rất nhiều người hâm mộ ở quê nhà thì theo dõi SEA Games qua các báo, đài, internet… Tuy nhiên, những câu chuyện truyền về quê nhà vui thì ít, cay cú, ấm ức, bất công thì nhiều. Nào là hôm nay đội Pencat Silat không được bố trí sân tập, ngày mai thì đội bơi khóc vì bị ăn gian, ngày kia thì đội Teakwondo mất huy chương vàng vì trọng tài thiên vị, đội vật  bị xử ép… Rồi những giọt nước mắt ấm ức, những lời phát biểu đầy hậm hực.

SEA Games một lần nữa thất bại trong mục tiêu “mua vui” cho nhân dân.

Ở cả 3 mục tiêu, SEA Games đều không hoàn thành sứ mệnh. Có ngày càng nhiều ý kiến của người dân phản ứng với Đại hội thể thao Đông Nam Á. Đại hội thể thao Đông Nam Á đứng trước yêu cầu phải cải tổ, phải thay đổi, làm sạch mình. SEA Games sẽ phải cải tổ lại công tác tổ chức, công tác trọng tài, loại bỏ đi tính cục bộ địa phương và chỉ nên tổ chức 4 năm một lần.

Không thay đổi, không hoàn thành sứ mệnh, có nghĩa là SEA Games sẽ tự kết liễu sự tồn tại của mình. Đã qua 50 năm người dân Đông Nam Á góp cơm, góp gạo nuôi SEA Games, SEA Games hãy làm một cái gì đó cho người dân đi Đông Nam Á đi chứ?

H.C.T