Ai sử dụng facebook thông minh?

Quá tốn thời gian?

Một câu hỏi được đưa ra là “Bạn hãy kể tên những việc làm vô bổ nhất khi sử dụng facebook”. Có rất nhiều câu trả lời khác nhau như: “Tôi từng like một status chẳng có ý nghĩa gì mấy như chỉ có một chữ “lạnh”…”; “Tôi từng nói chuyện và tâm sự với một bạn mà mình không quen biết khoảng một giờ trên facebook”; “Tôi từng lần theo một đường link, rồi vào rất nhiều đường link khác vì tò mò và cuối cùng là xuất hiện một trang web xấu”…

Câu hỏi tiếp nữa là “Bạn hãy kể những hành vi thiếu văn minh mà bạn gặp hoặc bạn từng thể hiện khi dùng facebook”, cũng có nhiều đáp án khác nhau như: “Tôi không thích những hội hay fanpage nói về dân Thanh Hóa, dân Nghệ An thế này thế nọ”; “Tôi thì không thích những status chia sẻ tình cảm, vì có những bạn không ý thức vào comment những từ thô tục”; “Tôi từng trót like vào những trang web xấu”; “Còn tôi thì không thích những người nói xấu bạn bè, đồng nghiệp trên facebook”...

Ấy vậy nhưng có rất nhiều người, đặc biệt là giới trẻ truy cập mạng xã hội này hàng giờ trong ngày. Lý giải về việc nhiều bạn trẻ nghiện facebook, theo TS Phạm Mạnh Hà (giảng viên Khoa Tâm lý học, Trường ĐH KHXH&NV Hà Nội) cho rằng: Trong bối cảnh xã hội công nghiệp, ở nhà có một loạt luật lệ và nhà trường cũng có hàng loạt luật lệ, ra ngoài xã hội cũng vậy, thì facebook như là một mảnh đất màu mỡ để giới trẻ có thể đắm chìm trong đó với những thú vui mà cuộc sống bình thường không có.

Tuy nhiên, trong môi trường này, các em cần trang bị những kiến thức cơ bản để không phải thành những nạn nhân trong những sự cố không mong muốn.

Trên thực tế khi đứa trẻ ra đời, chúng ta thường nói nhiều đến học ăn, học nói, học gói, học mở… nhưng facebook ra đời thì không ai dạy cho người sử dụng phải ứng xử với nó như thế nào. Do đó, phải có phương pháp hướng dẫn các bạn trẻ sử dụng facebook một cách có văn hóa. Dù rằng mỗi người đều có quyền nói và bày tỏ quan điểm của mình, nhưng không được viết và làm ảnh hưởng hay tổn thương đến người khác, đó là quy luật bình thường trong cuộc sống mà chúng ta phải thực hiện.

Nhiều người lên facebook chia sẻ việc học tập, tình cảm, công việc nhưng có những bạn một ngày chia sẻ trên 10 status. Thực ra trên facebook có những fanpage rất tốt, rất có ý nghĩa nhưng cũng có những fanpage rất phản cảm. TS Phạm Mạnh Hà nhận định: “Facebook là không biên giới, trong số lượng friends trong facebook của tôi có rất nhiều bạn là học sinh, sinh viên. Các bạn thể hiện rất nhiều chủ đề khác nhau trong cuộc sống, những cảm xúc giận hờn, yêu thương, ghen ghét… nhưng đôi khi cũng có những câu status chỉ đơn giản kiểu: “trời mưa…”, “lạnh…”, “buồn…”. Bởi thế nên trên facebook có cả “Hội những người phát cuồng vì ba dấu chấm”.

GS Văn Như Cương (Hiệu trưởng Trường THCS Lương Thế Vinh - Hà Nội) thì thấy rằng: “Trên facebook các bạn than thở nhiều, trăn trở suy nghĩ cũng nhiều nhưng chia sẻ học tập thì rất ít, đó là điều đáng tiếc. Có những status chủ yếu nói về tình cảm và lặp đi lặp lại thường xuyên. Tôi biết có nhiều cơ quan ở nước ngoài cấm dùng facebook trong giờ làm việc vì nó ảnh hưởng đến năng suất công việc và gây lãng phí thời gian. Qua đó, ta thấy facebook có ảnh hưởng như thế nào đối với chúng ta”. 

Nên có quy định sử dụng facebook?

Để hạn chế những mặt tiêu cực của facebook, vào ngày 15/1/2013 Trường THCS Lương Thế Vinh (Hà Nội) đi tiên phong trong việc đưa ra bảng quy định về việc sử dụng facebook của học sinh trong nhà trường. Sau khi bảng quy định này công bố, cũng có nhiều ý kiến trái chiều trên cộng đồng mạng, bảng quy định đã nhận đến 20.000 lượt like và 1.800 lượt bình luận.

Thầy Văn Như Cương cho rằng, vì nhà trường là một cơ sở giáo dục nên cần có những nội quy để giáo dục các em. Khi đưa ra quy định thì chúng tôi có 2 tuần để các lớp được thảo luận và góp ý kiến và nói lên quan điểm của các em. Mừng thay, tôi nhận được sử ủng hộ lớn của học sinh trong trường nhưng tôi cũng bị “ném đá” rất nhiều bởi những người ngoài trường. Thậm chí có người còn có ý kiến rằng: “Xin chia buồn với học sinh Lương Thế Vinh vì những quy định này”. Có nhiều học sinh nói không nên khắt khe quá và chúng tôi đã điều chỉnh một số quy định.

Đó cũng là quan điểm của TS Phạm Mạnh Hà khi cho rằng, đây là việc mà người lớn nên làm. Điều chỉnh cách ứng xử có văn hóa - văn minh cho giới trẻ không chỉ trên facebook mà còn trong cuộc sống hằng ngày. Dù là phát ngôn ở ngoài đời hay trên facebook thì luôn cần sự thể hiện đúng mực.

Trên các diễn đàn có nhiều bạn trẻ cho rằng, những quy định về việc sử dụng facebook như trường Lương Thế Vinh là rất hợp lý, giúp rèn giũa học sinh trưởng thành, ứng xử có chuẩn mực hơn. Và thầy Văn Như Cương khẳng định: “Chúng tôi không cấm học sinh sử dụng facebook mà là cấm các hành vi sử dụng facebook một cách phản cảm, thiếu văn hóa nên bảng quy định của nhà trường đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ giáo viên và phụ huynh học sinh”.

Hiện nay có nhiều bậc phụ huynh vào facebook xem con mình nói gì về gia đình, về cha mẹ, qua đó biết chúng đang nghĩ gì, làm gì để lý giải kịp thời. Đó cũng là một tiện ích của facebook khi các bạn trẻ có những vấn đề khó nói trực diện với cha mẹ trong gia đình.

Phương tiện thay vì mục đích

Qua những vấn đề trên thì hiện nay nhiều người đặt ra câu hỏi: “Làm sao để sử dụng facebook một cách thông minh nhất”. Có bạn học sinh, sinh viên thì cho rằng nên sử dụng facebook là nơi trao đổi thông minh như làm bài tập nhóm nếu không có điều kiện gặp mặt, hay trao đổi kinh nghiệm về học hành, kinh nghiệm trong cuộc sống. Có nhiều bạn khác thì cho rằng không nên sử dụng facebook vào những việc vô bổ quá nhiều trong một ngày mà hãy tận dụng cơ hội kết nối giao lưu với bạn bè nước ngoài, trao đổi, học hỏi giúp nâng cao khả năng ngoại ngữ phục vụ cho công việc sau này… Và các bạn cũng không quên nhắc rằng, chúng ta nên suy nghĩ trước khi đưa status của mình lên facebook để giữ hình ảnh của mình.

TS Phạm Mạnh Hà cho rằng, để giải đáp câu hỏi giới trẻ ngày nay sử dụng facebook thông minh chưa thì hãy nhìn vào một thực tế là hiện nay Việt Nam là một trong những quốc gia có thời gian sử dụng facebook nhiều trên thế giới. Và theo quan điểm cá nhân và nghiên cứu của TS Phạm Mạnh Hà thấy rằng: “Dường như facebook là nơi duy nhất để các bạn thể hiện quan điểm cá nhân của mình. Chính điều này đặt lại câu hỏi là liệu người lớn đã tạo ra nhiều sân chơi, môi trường để các bạn thể hiện chưa? Vì hiện nay khu vui chơi giải trí - thể dục thể thao không nhiều? Hay khi các bạn có khúc mắc cần tâm sự, chia sẻ nỗi buồn thì cha mẹ, bạn bè hay nhà trường có chịu khó lắng nghe?

“Tôi rất tán thành ý kiến của nhiều bạn trẻ bây giờ cho rằng phải biết sử dụng facebook vì đó cũng là nơi thể hiện hình ảnh cá nhân của mỗi người. Trong mắt của bạn bè, đồng nghiệp, người khác thấy mình như thế nào qua những gì mình thể hiện trên facebook. Nên tôi biết có nhiều bạn tự đưa ra giới hạn là mỗi ngày lên facebook bao nhiêu phút để không bị nghiện facebook” - GS Văn Như Cương chia sẻ.

Do đó, chúng ta phải biến facebook thành phương tiện phục vụ cho công việc của mình chứ đừng biến nó là mục đích cuộc sống. Và có những lời khuyên đưa ra là giới trẻ hãy dùng nhiều thời gian để gặp người thật, chơi trò chơi thật, làm việc thật, sống thật thay vì đắm chìm trong thế giới ảo.

Đó cũng là lời kêu gọi của nhiều bạn trẻ trên các diễn đàn, giới trẻ đừng quá lao vào thế giới ảo, đừng ảo tưởng ở thế giới ảo mình là ai và quá quan trọng bài viết của mình được bao nhiêu lượt like hay bao nhiêu lượt comment. Tốt nhất là mình làm chủ cuộc sống của mình chứ đừng để facebook điều khiển cuộc sống của mình

Vì vậy, các bạn đã biết sử dụng facebook thông minh chưa? Nếu các bạn đã biết sử dụng facebook một cách thông minh thì hãy nhấn nút like.

Nguyệt Anh