Philippines: Vì sao siêu bão Haiyan lại giết chết nhiều người đến vậy?

Thành phố Tacloban, Phillippines hoàn toàn bị xóa sổ do cơn bão Haiyan

Nhiều giờ trước khi bão Haiyan đánh vào Philippines, chính quyền cho di tản 800.000 người đến các trung tâm tạm cư vững chắc như nhà thờ, trường học và cơ sở công cộng. Nhưng gạch ngói không chọi lại nổi cuồng phong và những bức tường sóng quét vào bờ biển hôm 8/11, gây tàn phá nhiều thành phố, thị trấn, làng mạc và làm thiệt mạng hàng ngàn người, kể cả người trong các nơi tạm cư.

Thảm kịch này một lần nữa nhắc nhở cho chúng ta thấy, sự cuồng nộ của thiên nhiên đôi khi to lớn đến độ vượt qua cả sự dự phòng, cho dù đã chuẩn bị kỹ lưỡng nhất của con người.

Vài ước tính chính thức cho rằng hơn 10.000 nạn nhân của bão Haiyan bị chết, hoặc do sóng lớn cuốn ra Thái Bình Dương, hay bị chôn vùi dưới hàng núi rác và gạch đá. Phải chờ nhiều ngày hoặc nhiều tuần nữa người ta mới có thể kiểm kê hết thiệt hại.

Trước đây vài tuần, Ấn Ðộ gặp trận bão cực mạnh Cyclone Phailin và chính phủ New Delhi cho di chuyển dân vào các trung tâm xa trong đất liền, kết quả chỉ có 25 người chết. Áp dụng chiến thuật tương tự, Philippines cũng đưa dân từ những căn nhà mong manh dọc duyên hải đến những tòa nhà bê tông sâu trong nội địa.

Những đợt tàn phá đầu tiên do gió ở vận tốc 235 km/h và có khi lên đến 275 km/h với tiếng gào rú như động cơ phản lực  lúc cất cánh rời khỏi mặt đất. Với tốc độ gió này, tất cả cây cối nhà cửa đều bị quét sập, kể cả nhiều nhà xây cất bằng gạch không phải bê-tông cốt thép cũng không đứng vững. Những trung tâm tạm trú trên mặt đất không phải là dưới hầm cũng sụp đổ và nhiều nạn nhân đã di tản đến đây vẫn bị nạn.

Nhưng điều mà chính quyền không tiên liệu trước được là bão Haiyan tạo nên những đợt sóng cao 6m, quét xuyên qua Tacloban, thủ phủ đảo tỉnh Leyte, là nơi chịu thiệt hại nặng nhất. Trên đảo Leyte, sóng biển do gió bão tạo nên tràn lên đánh sập ga hành khách ở sân bay thành phố Tacloban. Nhiều nhà cửa xây dựng thô sơ của dân chúng ở những khu vực thấp cách bờ biển hàng cây số bị nước cuốn trôi. Những trận mưa lớn kéo dài do bão mang tới gây ngập lụt nhiều vùng khác của Philippines không phải ngay tại nơi mà trung tâm bão đi ngang.

Philippines là vùng chịu nhiều thiên tai bão tố mỗi năm nên cơ quan khí tượng quốc gia cũng như chính quyền địa phương đã có nhiều kinh nghiệm phòng chống. Siêu bão Haiyan không phải là bất ngờ nhưng di chuyển nhanh và quá mạnh nên sự chuẩn bị đề phòng không đủ. Haiyan không giảm sức mạnh khi đổ bộ lên đảo. Sáng 7/11, con mắt bão đổ bộ vào Guiuan, thành phố miền nam đảo Samar, phía đông đảo Leyte. Thông thường khi bão vào tới đất, thì yếu đi vì không còn năng lượng do sự bốc hơi của nước biển. Nhưng Philippines là một nước quần đảo cho nên bão lại nhanh chóng đi ra biển để qua một đảo khác, kết quả là Haiyan tiếp tục giữ nguyên sức mạnh và có thể còn mạnh thêm qua 5 lần đổ bộ lên các đảo.