Tinh giản biên chế là nhiệm vụ cấp thiết

Năng lượng Mới số 393

Giải pháp quản lý công sở hiệu quả

Việc được “vào biên chế” Nhà nước thời gian gần đây không quá quan trọng như mấy chục năm trước nữa, nhưng trên thực tế, có chân trong bộ máy Nhà nước vẫn là niềm mong mỏi của rất nhiều người.

Khái niệm “Tinh giản biên chế” được hiểu là việc đánh giá, phân loại, đưa ra khỏi biên chế những người dôi dư, không đáp ứng yêu cầu công việc, không thể tiếp tục bố trí sắp xếp công tác khác và giải quyết chế độ, chính sách đối với những người thuộc diện tinh giản biên chế.

Nghị định 108 được xây dựng trên cơ sở 4 bộ luật là Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức. Có thể nói, hết sức chi tiết, cụ thể nhằm bảo đảm đầy đủ cơ sở pháp lý cho việc thực thi.

Quảng Ninh hiện là tỉnh đi đầu trong thực hiện tinh giản biên chế

Một trong sáu nhiệm vụ trọng tâm được Hội nghị lần thứ 10 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI ngày 12/6/2015 đưa ra là cần cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác quản lý biên chế cán bộ, công chức, viên chức theo hướng tập trung, thống nhất; tiếp tục rà soát, sắp xếp, kiện toàn tổ chức, bộ máy và thực hiện tinh giản biên chế ở tất cả các cơ quan, đơn vị, tổ chức trong hệ thống chính trị, bảo đảm bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng cơ cấu đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo ngạch, chức danh nghề nghiệp, vị trí việc làm và trình độ đào tạo phù hợp với chức năng, nhiệm vụ; nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng cán bộ, công chức, viên chức.

Tuy nhiên, chúng ta vẫn biết, để có thể xác định chính xác “những người dôi dư, không đáp ứng yêu cầu công việc” lại là một việc vô cùng khó khăn bởi người Việt chúng ta vốn rất duy tình. Sự rà soát, sắp xếp lại tổ chức và thực hiện đánh giá, phân loại cán bộ, công chức, viên chức, lao động hợp đồng trong cơ quan, tổ chức rất khó bảo đảm được nguyên tắc dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch.

Để Nghị định 108 thực sự đi vào cuộc sống có rất nhiều việc phải bàn, trong khuôn khổ bài viết, xin hướng góc nhìn từ phía cải cách hành chính trong quản lý công sở.

Trong xã hội ngày càng tiến bộ, con người ngày càng văn minh thì đòi hỏi công tác quản lý công sở phải được coi trọng nhằm làm cho bộ mặt cơ quan quản lý Nhà nước được hoàn thiện, hiện đại và làm cho năng suất, hiệu quả công tác ngày càng được cải thiện. Cải cách hành chính có rất nhiều việc phải làm, nhưng trước hết phải nắm vững những nguyên tắc, phương pháp quản lý công sở thì hiệu quả của công tác cải cách hành chính sẽ được nâng cao và ngày càng hiện đại.

Mỗi công sở có quy chế hoạt động riêng để thực hiện các chuyên môn do Nhà nước quy định. Hoạt động quản lý công sở ở mọi địa phương, lĩnh vực đều nhằm hướng tới một mục đích chung là có hiệu quả. Quy trình làm việc đề ra hợp lý thì hiệu quả hoạt động của công sở sẽ cao; ngược lại, quy trình thiếu khoa học, quy định thiếu cụ thể, chồng chéo, không rõ ràng, không có sự hợp tác chặt chẽ giữa các bộ phận của công sở thì hiệu quả hoạt động sẽ thấp và kém hiệu lực, công sở sẽ không thể ổn định và phát triển, thậm chí có nguy cơ trì trệ, rối loạn.

Những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạnh hoạt động kém hiệu quả của các công sở là lề lối làm việc trong công sở không thống nhất, không khoa học; quản lý biên chế chưa thực sự gắn với chức năng, nhiệm vụ, khối lượng công việc, phạm vi phục vụ; biên chế còn thiếu khoa học, thiếu những cán bộ chỉ huy có năng lực; hiểu biết về công việc của cán bộ, công chức trong công sở không đồng đều, làm việc theo cảm tính, kinh nghiệm chủ nghĩa; thiếu phương tiện làm việc cần thiết, thiếu sự cải tiến về môi trường làm việc và môi trường không thích hợp v.v…

Trong quá trình điều hành hoạt động của công sở, cần đánh giá một cách đầy đủ, khách quan các nguyên nhân dẫn đến tình trạng hoạt động kém hiệu quả của công sở và từ đó tìm biện pháp khắc phục kịp thời. Quản lý công sở phải tuân thủ các nguyên tắc công khai, liên tục, phân công rõ ràng về nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của từng cá nhân, từng bộ phận trong công sở, dân chủ hóa trong quá trình điều hành và tuân thủ pháp luật.

Trong kỹ thuật điều hành, việc thiết kế và phân tích công việc cho phép xác lập trách nhiệm, yêu cầu về trình độ của từng vị trí công việc trong các công sở. Thiếu hay thừa biên chế đều gây khó khăn cho việc phân công công việc. Nếu cơ cấu tổ chức của cơ quan không khoa học, chức năng chồng chéo lẫn nhau thì việc phân công các công việc trong quá trình quản lý cũng sẽ khó khăn. Vì vậy, một yêu cầu tất yếu là phải tính đủ biên chế cho công việc, đồng thời phải tìm các biện pháp để hoàn thiện cơ cấu tổ chức của cơ quan.

Khi công sở được quản lý đúng nguyên tắc và hiệu quả thì việc xác định người dôi dư sẽ không còn phụ thuộc cảm tính của bất cứ ai.

Bài học từ Thanh Hóa, Quảng Ninh

Hiện nay, không phải 4 triệu công chức hưởng lương mà có tới 11 triệu người ăn lương, hưởng lương và mang tính chất lương. Thủ tướng đã chỉ đạo ban hành bộ tiêu chí đánh giá công chức, tuy nhiên, đến thời điểm này hầu như các địa phương đều chưa xây dựng được và đều kêu khó.

Tuy nhiên, có 2 địa phương là Thanh Hóa và Quảng Ninh, quy trình tinh giản biên chế đang được thực hiện khá trôi chảy và hiệu quả bằng các biện pháp quyết liệt.

Bí thư tỉnh ủy Thanh Hóa Trịnh Văn Chiến cho biết, tỉnh Thanh Hóa đã ban hành tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ đối với các giám đốc các sở, ngành và chủ tịch UBND các huyện: “Chúng tôi đánh giá theo thang điểm, ai không đạt điểm là mức độ hoàn thành công việc kém. 5 năm có 2 lần bị xếp loại trung bình sẽ bị xử lý”.

Tỉnh Thanh Hóa đã yêu cầu các sở, ngành, địa phương phải xây dựng tiêu chuẩn chức danh của từng vị trí việc làm để đào tạo, luân chuyển, điều động, cất nhắc. Thanh Hóa lấy tiêu chí này để xét tinh giản biên chế và trong 2 năm qua đã có chuyển biến mạnh, đồng thời việc thi tuyển công chức ở Thanh Hóa được thực hiện rất nghiêm túc.

Năm 2014, tỉnh Quảng Ninh cắt giảm hàng ngàn biên chế, đồng thời cắt chi trả phụ cấp cho hàng chục ngàn người hoạt động không chuyên trách… Nhờ đó, không chỉ tinh lọc được bộ máy các cấp, mà còn tiết kiệm cho ngân sách mỗi năm 300 tỉ đồng. Ngoài tinh giản biên chế, nâng cao năng lực bộ máy, Quảng Ninh còn tiên phong đơn giản hóa các thủ tục hành chính, với việc thành lập một loạt các trung tâm hành chính công.

Được biết, Quảng Ninh đang mạnh dạn đặt vấn đề, làm rõ cơ sở lý luận, chính trị, pháp lý, thực tiễn cho vấn đề tổ chức lại các cơ quan của Đảng với cơ quan của chính quyền để khắc phục sự chồng chéo.

Nguyễn Tiến Dũng