|
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), nhu cầu LNG toàn cầu đã tăng gấp đôi trong thập kỷ qua và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới. Việt Nam là một trong những thị trường tiêu thụ LNG phát triển nhanh nhất trên thế giới. Nhu cầu LNG của Việt Nam đã tăng gấp ba trong thập kỷ qua. |
| Khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) là loại khí không màu, không độc và không ăn mòn, được chuyển đổi thành dạng lỏng bằng cách làm lạnh ở nhiệt độ âm 162 độ C để thuận tiện cho việc vận chuyển. Khi khai thác, khí tự nhiên chứa hỗn hợp metan, etan, propan và butan. Propan và butan thường được tách ra và lưu trữ ở áp suất thấp trước khi bán dưới dạng khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG). Trong khi đó, LNG chủ yếu gồm metan và etan. Quá trình xử lý bao gồm loại bỏ các khí axit và các thành phần có thể làm ảnh hưởng đến quá trình hóa lỏng. Hầu hết các nhà máy LNG nằm gần biển để xuất khẩu qua tàu thủy. LNG sau đó được tái khí hóa khi đến nơi đích trước khi nhập vào hệ thống phân phối qua đường ống cho người tiêu dùng. Trong 50 năm qua, thương mại LNG đã tăng trưởng trung bình 11% mỗi năm, từ 2,6 triệu tấn vào năm 1971 lên 372,3 triệu tấn vào năm 2021 và đạt mức cao kỷ lục vào năm 2022, dự kiến sẽ tăng thêm 25% lên 500 triệu tấn hàng năm trong vòng 5 năm tới. LNG đã đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp an ninh năng lượng trên toàn cầu, đặc biệt là ở châu Âu và châu Á. Nó giúp nhiều người thoát khỏi tình trạng nghèo đói về năng lượng. |
Yếu tố thúc đẩy tăng trưởng |
| Dự báo từ công ty phân tích và tư vấn Mordor Intelligence cho thấy thị trường LNG toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 74,6 tỷ USD vào năm 2023 lên 103,4 tỷ USD vào năm 2028. Mỹ đã trở thành nhà xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới vào năm 2023. Sự phục hồi của Freeport LNG ở Texas, sau một vụ hỏa hoạn vào tháng 6 năm 2022, cùng với việc gia tăng sản lượng từ các nhà máy LNG khác, đã đóng vai trò quan trọng trong việc đưa Mỹ lên vị trí hàng đầu. Có nhiều yếu tố đang thúc đẩy tăng trưởng của thị trường LNG toàn cầu. Một số yếu tố chính gồm: Nhu cầu về năng lượng sạch, sự phát triển của các nền kinh tế mới nổi, sự gia tăng sử dụng LNG trong vận tải biển và sự phát triển của công nghệ LNG. LNG là một nhiên liệu sạch hơn so với các nhiên liệu hóa thạch khác, chẳng hạn như dầu và than. Do đó, nhu cầu về LNG đang tăng lên do các quốc gia trên thế giới đang tìm cách giảm lượng khí thải carbon. Theo báo cáo của IEA, nhu cầu về năng lượng sạch đang tăng lên nhanh chóng và LNG được xem là một trong những giải pháp hiệu quả để giảm thiểu ô nhiễm không khí và giảm thiểu tác động đến môi trường. Điều này càng được đẩy mạnh bởi các cam kết của các quốc gia trong việc chuyển đổi sang năng lượng sạch và giảm thiểu tác động đến môi trường. Các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc và Ấn Độ…, đang tăng trưởng nhanh chóng. Điều này dẫn đến nhu cầu về năng lượng tăng cao, bao gồm cả nhu cầu về LNG. Với việc phát triển kinh tế và gia tăng dân số, các nước này đang có nhu cầu ngày càng lớn về năng lượng để đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng. Do đó, việc sử dụng LNG là một giải pháp hợp lý để đáp ứng nhu cầu năng lượng của các nền kinh tế mới nổi. Ngoài ra, các nước này cũng đang đẩy mạnh việc sử dụng năng lượng sạch và giảm thiểu khí thải carbon. Việc sử dụng LNG là một trong những giải pháp hiệu quả để đạt được mục tiêu này. |
|
| LNG đang ngày càng được sử dụng để cung cấp năng lượng cho tàu biển. Trong các phân khúc ứng dụng, LNG đã trở thành giải pháp tiềm năng để đáp ứng các tiêu chuẩn về khí thải của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) vì nó hầu như không chứa lưu huỳnh và quá trình đốt cháy của nó tạo ra lượng NOx thấp hơn so với dầu nhiên liệu và dầu diesel hàng hải. Việc sử dụng LNG làm nhiên liệu cho tàu được chứng minh sẽ giảm phát thải lưu huỳnh oxit (SOx) từ 90% đến 95%. Hàm lượng carbon thấp của LNG so với nhiên liệu tàu thông thường giúp giảm 20–25% lượng phát thải carbon dioxide (CO2). Theo báo cáo của DNV (Det Norske Veritas), tổ chức quốc tế hàng đầu trong lĩnh vực chứng nhận, kiểm định và đánh giá, tính đến năm 2023, có hơn 1.000 tàu biển sử dụng LNG làm nhiên liệu đang hoạt động hoặc đã được đặt hàng. Con số này không bao gồm các tàu chở LNG. Trong số này, 469 tàu sử dụng LNG đã được đưa vào hoạt động. Dữ liệu từ DNV thông qua nền tảng Alternative Fuels Insight (AFI) của họ, dự kiến số lượng tàu sử dụng LNG sẽ đạt 1.002 vào năm 2027 và tăng lên 1.006 vào năm 2028. Năm 2023 chứng kiến 130 đơn đặt hàng tàu mới sử dụng LNG, giảm so với 222 đơn hàng vào năm 2022. Trong số các loại tàu đặt hàng sử dụng LNG, tàu container chiếm số lượng lớn nhất với 48 đơn hàng, tiếp theo là tàu vận chuyển ô tô (40 đơn hàng) và tàu chở hàng hóa lỏng (30 đơn hàng). |
|
| Công nghệ LNG đã phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây. Các công nghệ mới được áp dụng để sản xuất và vận chuyển LNG, giúp giảm thiểu chi phí và tăng tính hiệu quả. Ngoài ra, các công nghệ mới cũng giúp giảm thiểu tác động đến môi trường và đảm bảo an toàn trong quá trình sản xuất và vận chuyển LNG. Theo báo cáo của McKinsey, việc sử dụng công nghệ tiên tiến có thể giúp giảm chi phí sản xuất LNG lên tới 50%. |
Một số điểm nhấn đáng chú ý năm 2023 |
| Thị trường LNG năm 2023 ghi nhận nhiều diễn biến thú vị, phản ánh sự linh hoạt của bức tranh năng lượng toàn cầu. Một cột mốc quan trọng được Hoa Kỳ thiết lập trong năm 2023 khi họ vượt qua Qatar và Úc để trở thành nhà xuất khẩu LNG hàng đầu thế giới. Hoa Kỳ đã xuất khẩu kỷ lục 91,2 triệu tấn LNG, tăng 15% so với năm trước. Sự gia tăng này một phần nhờ vào việc khôi phục hoàn toàn Freeport LNG và hoạt động liên tục của cơ sở LNG Calcasieu Pass của Venture Global LNG. Đã có sự gia tăng đáng kể trong đầu tư vào cơ sở hạ tầng LNG, đặc biệt là ở châu Âu và châu Á, nhằm mục tiêu đạt được lượng khí thải nhà kính net-zero. Đầu tư vào LNG dự kiến tăng lên 42 tỷ USD hàng năm cho đến năm 2024, một bước nhảy vọt so với chỉ hơn 2 tỷ USD trong đại dịch năm 2020. Một số dự án hạ tầng LNG quy mô lớn đã được khởi động và hoàn thành trong năm 2023. Bao gồm dự án LNG 2 Bắc Cực của Nga, FSRU Jafrabad của Ấn Độ, Dự án Mở rộng Bắc Bán Cầu của Qatar, Nhà máy LNG Rio Grande của Mỹ, cơ sở nhập khẩu LNG đầu tiên của AG&P tại Ấn Độ, và terminal LNG Brunsbüttel của Đức. Dự án LNG nổi (FLNG) đã có sự phục hồi với kỳ vọng đầu tư mới 35 tỷ USD trong 5 năm tới. Mặc dù gặp phải những thách thức trong quá khứ, nhưng những dự án này được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong cảnh quan LNG toàn cầu.
Nhà cung cấp tàu ngoài khơi Nortrans Flotel có trụ sở tại Singapore đã được trao hợp đồng kết nối và vận hành tàu khí đốt tự nhiên hóa lỏng nổi Coral Sul (FLNG). Những diễn biến này nhấn mạnh sự thay đổi của thị trường LNG toàn cầu, phản ánh sự chuyển dịch chiến lược, sự tiến bộ về cơ sở hạ tầng, và những thách thức mà ngành công nghiệp này đối mặt khi thích ứng với nhu cầu năng lượng thay đổi và các mục tiêu môi trường. Theo truyền thống, biển là một ngành công nghiệp do nam giới thống trị. Mặc dù vẫn còn hiếm khi tìm thấy phụ nữ trên biển, với số liệu thống kê cho thấy phụ nữ chỉ chiếm khoảng 2% lực lượng lao động hàng hải trên thế giới, mọi thứ đang nhanh chóng thay đổi với nhiều phụ nữ tham gia đi biển và trở thành thành viên có giá trị của thủy thủ đoàn.
Cơ sở lưu trữ và tái hóa khí nổi (FSRU) "Neptune" tại trạm "Deutsche Ostsee" ở Lubmin, Đức, ngày 14/1/2023. |
Dự báo thị trường LNG thế giới |
| Dựa trên các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng của thị trường LNG toàn cầu, dự kiến thị trường LNG sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới. Theo báo cáo của IEA, nhu cầu LNG toàn cầu dự kiến sẽ tăng lên 430 tỷ mét khối vào năm 2030, gấp đôi so với năm 2017. Ngoài ra, theo báo cáo của Wood Mackenzie, giá cả LNG dự kiến sẽ tăng lên 8-9 USD/MMBtu vào năm 2024, tăng khoảng 20% so với mức hiện tại. Hoa Kỳ đang chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể trong khả năng xuất khẩu LNG. Dự kiến các dự án mới sẽ thêm khoảng 8,4 triệu tấn mỗi năm vào cuối năm 2024, làm tăng vai trò của Mỹ trong thị trường LNG toàn cầu. Sự mở rộng này bao gồm việc xây dựng các cơ sở xuất khẩu LNG mới dọc bờ biển Bắc Mỹ, với kỳ vọng rằng công suất sẽ tăng gấp đôi vào năm 2027. Các cơ sở quan trọng như dự án LNG Plaquemines của Venture Global LNG ở Louisiana và dự án LNG Golden Pass gần Port Arthur ở Texas dự kiến sẽ bắt đầu xuất khẩu vào cuối năm 2024 hoặc 2025. Trung Quốc đã lấy lại vị trí là nhà nhập khẩu LNG lớn nhất thế giới và dự kiến sẽ tiếp tục thúc đẩy nhu cầu toàn cầu trong năm 2024. Lượng nhập khẩu của nước này dự kiến sẽ phục hồi gần 80 triệu tấn vào năm tới, từ khoảng 70 triệu tấn vào năm 2023. |
|
| Các khoản đầu tư toàn cầu vào LNG dự kiến sẽ đạt đỉnh ở mức 42 tỷ đô la vào năm 2024, với sự tăng trưởng đáng kể trong tổng nguồn cung LNG trong những năm tới. Sản xuất LNG toàn cầu dự đoán sẽ gần như tăng gấp đôi vào năm 2030. Châu Âu đã ban hành các chính sách yêu cầu các nhà điều hành dự trữ khí đốt tự nhiên tối đa, dẫn đến mức dự trữ cao. Một mùa đông ôn hòa có thể dẫn đến nhu cầu khí đốt thấp hơn và mức dự trữ cao hơn vào năm 2024. Tuy nhiên, thị trường LNG vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức do nhu cầu mạnh mẽ trong bối cảnh rủi ro chính trị gia tăng. Triển vọng giá LNG tại chỗ ở châu Á qua mùa đông vẫn có phần bi quan nhẹ. Nhu cầu ở châu Âu và các thị trường mới nổi ở Đông Nam Á và Nam Á sẽ ảnh hưởng đến động lực của thị trường LNG. Với sự bùng nổ của cuộc chiến Nga-Ukraine làm gián đoạn của dòng khí đốt từ Nga đến EU khiến châu Âu mất một lượng khí đốt đáng kể và phải tăng cường nhập khẩu LNG. Trong nhiều năm, Nhật Bản và Hàn Quốc là những quốc gia nhập khẩu LNG chính, trong khi Trung Quốc tăng trưởng về khối lượng nhập khẩu gần đây. Nếu nhu cầu LNG của Trung Quốc tăng bất ngờ, thị trường LNG có thể trở nên chặt chẽ hơn và giá có thể tăng cao hơn dự kiến. |
Tăng trưởng nhu cầu LNG của Việt Nam |
| Việt Nam là một trong những thị trường tiêu thụ LNG phát triển nhanh nhất trên thế giới. Nhu cầu LNG của Việt Nam đã tăng gấp ba trong thập kỷ qua và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới. Theo báo cáo của McKinsey, nhu cầu LNG của Việt Nam dự kiến sẽ tăng lên 13 tỷ mét khối vào năm 2035. Việt Nam dự kiến sẽ trở thành một trong những điểm sáng cho thị trường LNG, đặc biệt do Quy hoạch điện VIII có kế hoạch phát triển nhiệt điện LNG với tổng công suất khoảng 22.400 MW vào năm 2030, chiếm 14,9% tổng công suất nhà máy điện nội địa. Sự tăng trưởng kinh tế và dân số mạnh mẽ tại Việt Nam cũng được kỳ vọng sẽ thúc đẩy nhu cầu năng lượng. Một trong những yếu tố chính thúc đẩy tăng trưởng nhu cầu LNG của Việt Nam là việc chuyển đổi sang năng lượng sạch và giảm thiểu khí thải carbon. Chính phủ Việt Nam đã đặt mục tiêu đạt được tỷ lệ 15% điện từ khí thiên nhiên vào năm 2030. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải tìm kiếm các nguồn năng lượng sạch để đáp ứng nhu cầu sản xuất điện. Ngoài ra, sự phát triển của các ngành công nghiệp như sản xuất và vận tải cũng đang đẩy mạnh nhu cầu về năng lượng của Việt Nam. LNG được xem là một giải pháp hợp lý để đáp ứng nhu cầu này, đồng thời giúp giảm thiểu tác động đến môi trường.
Với vị trí địa lý thuận lợi, Việt Nam có thể dễ dàng nhập khẩu LNG từ các nước sản xuất lớn như Malaysia, Indonesia và Australia. Ngoài ra, Việt Nam cũng có nhiều cảng biển và cơ sở hạ tầng phù hợp để phục vụ việc nhập khẩu và vận chuyển LNG. Ngoài ra, Việt Nam cũng có nhiều dự án điện khí LNG đang được triển khai, bao gồm cả dự án Nhơn Trạch 3 và 4 do Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) đầu tư. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển của thị trường LNG Việt Nam trong tương lai. Trong bối cảnh nhu cầu về năng lượng sạch và giảm thiểu khí thải carbon ngày càng tăng, thị trường LNG toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ. Việt Nam là một trong những thị trường tiêu thụ LNG phát triển nhanh nhất trên thế giới và có tiềm năng phát triển lớn trong lĩnh vực này. Dựa trên các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng của thị trường LNG toàn cầu, dự kiến thị trường và giá cả LNG sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển của thị trường LNG và cơ hội đầu tư hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong tương lai. |
| Hải Minh Đồ họa: Hải Minh |