Sau thỏa thuận OPEC+: Tranh chấp giữa Ả-rập Xê-út và UAE vẫn chưa kết thúc

Rạn nứt trong OPEC+ là hệ quả của tranh chấp trong nhiều năm

Sự chia rẽ đã bắt đầu từ lâu. Theo các chuyên gia theo dõi Trung Đông, rạn nứt trong OPEC+ là hệ quả của các tranh chấp rộng lớn hơn, không chỉ về định mức sản lượng dầu. Sự cạnh tranh kinh tế và địa chính trị ngày càng tăng giữa hai đồng minh đã tìm lối thoát trong một vấn đề có vẻ nhỏ là đề nghị của UAE nâng định mức sản lượng dầu. Những gì thế giới nhìn thấy qua tranh chấp về việc khai thác thêm vài trăm nghìn thùng dầu/ngày là một vết rạn nứt thực sự có quá trình hình thành trong nhiều năm.

Trụ sở của Công ty Dầu khí Quốc gia Abu Dhabi. Ảnh: Satish Kumar/Reuters.

Ả-rập Xê-út và UAE là hai đồng minh chống lại ảnh hưởng của Iran trong khu vực, nhưng có nhiều quan điểm khác nhau trong các vấn đề địa chính trị khác. Bất chấp tình bạn giữa Thái tử Ả-rập Xê-út Mohammed bin Salman và Thái tử UAE Mohammed bin Zayed, sự cạnh tranh giữa Ả-rập Xê-út và UAE diễn ra trong nhiều năm. Trên bình diện kinh tế, hai nước cạnh tranh thu hút đầu tư nước ngoài khi nỗ lực đa dạng hóa nền kinh tế, thoát khỏi sự phụ thuộc quá nhiều vào dầu mỏ. Mặt khác, cả hai nước cũng phải tìm cách nâng cao năng lực sản xuất dầu để tối đa hóa doanh số bán dầu trước khi quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu làm giảm doanh thu từ dầu mỏ của mình. Yêu cầu của UAE nâng định mức sản lượng dầu cơ bản được nhìn nhận từ tham vọng của UAE muốn nâng công suất sản xuất dầu lên 5 triệu thùng/ngày vào năm 2030.

Khác biệt còn đó nhưng lợi ích chung vẫn mang tính quyết định

Sau bế tắc kéo dài hai tuần, các bên đã đi đến một thỏa hiệp. Tuy nhiên, những căng thẳng cơ bản giữa Ả-rập Xê-út và UAE vẫn còn đó. Hussein Ibish từ Viện các quốc gia vùng Vịnh Ả-rập ở Washington cho biết sự chia rẽ giữa Ả-rập Xê-út và UAE là thật sự và đáng kể, chúng có khả năng phát triển thành rạn nứt sâu hơn theo thời gian. UAE đang tìm cách thoát ra khỏi cái bóng của Ả-rập Xê-út trong các vấn đề địa chính trị và kinh tế khu vực. Tuy nhiên, lợi ích chung giữa hai nước vẫn mang tính quyết định. Ả-rập Xê-út và UAE chia sẻ các mục tiêu khu vực rộng lớn hơn, trong đó có quan hệ thân Mỹ và mối quan tâm lớn ở Trung Đông về Iran và các lực lượng thân Iran trong khu vực.

Một cơ sở dầu khí của công ty Aramco tại Ả-rập Xê-út. Ảnh: Amr Nabil/AP.

Theo David Ottaway, Nghiên cứu viên cao cấp về Trung Đông tại Trung tâm Wilson, hai nước sẽ ngày càng trở thành hai đồng minh cạnh tranh, cạnh tranh mạnh mẽ hơn cho vị thế của mình trong thế giới A-rập và trên toàn cầu./.

Thanh Bình