Nhà máy Lọc dầu Dung Quất: 5 năm vận hành hiệu quả, an toàn

Năng lượng Mới số 298

Tầm chiến lược của dự án lọc dầu

Dự án xây dựng NMLD Dung Quất là công trình trọng điểm quốc gia về dầu khí, có ý nghĩa hết sức to lớn đối với việc phát triển kinh tế xã hội. Việc đầu tư xây dựng NMLD Dung Quất cho phép chúng ta chế biến dầu thô trong nước, đảm bảo từng bước về an ninh năng lượng, giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn cung cấp xăng dầu từ nước ngoài, tạo ra bộ mặt mới trong tiến trình phát triển khu vực miền Trung, đặc biệt là tỉnh Quảng Ngãi.

NMLD Dung Quất được xây dựng tại địa bàn hai xã Bình Trị và Bình Thuận, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi trong quy hoạch của Khu kinh tế Dung Quất với hệ thống cảng biển nước sâu và vịnh kín gió đã tạo nên một vị trí chiến lược trong vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Khu vực này sau khi được đầu tư và phát triển sẽ có vai trò rất quan trọng trên các lĩnh vực an ninh, quốc phòng cũng như giao lưu và hội nhập kinh tế.

Toàn cảnh Nhà máy Lọc dầu Dung Quất

NMLD Dung Quất có vốn đầu tư trên 3 tỉ USD, công suất chế biến 6,5 triệu tấn dầu thô/năm (tương đương 148.000 thùng/ngày), đáp ứng trên 30% nhu cầu xăng dầu cả nước. Cơ cấu sản phẩm của NMLD gồm: Propylene: 130.000 - 150.000 tấn/năm; Khí hóa lỏng (LPG): 400.000 - 420.000 tấn/năm; Xăng RON 92: 1.400.000 - 1.800.000 tấn/năm; Xăng RON 95: 600.000 - 700.000 tấn/năm; Nhiên liệu phản lực JET A1/dầu hỏa: 80.000 - 400.000 tấn /năm; Diesel ô tô: 2.900.000 - 3.200.000 tấn/năm; Dầu đốt (FO): 60.000 - 100.000 tấn/năm; Hạt nhựa Polypropylene: 130.000 - 150.000 tấn/năm.

Nhà máy chính gồm 15 phân xưởng công nghệ (bao gồm phân xưởng sản xuất Polypropilene), 10 phân xưởng năng lượng phụ trợ, khu bể chứa dầu thô, bể chứa sản phẩm, hệ thống ống dẫn dầu thô và sản phẩm. Phụ trợ cho hoạt động nhà máy là các hạng mục cảng biển gồm hệ thống tiếp nhận dầu thô ngoài biển cho tàu trọng tải đến 110.000DWT, cảng xuất sản phẩm cho tàu trọng tải đến 30.000DWT, đê chắn sóng...

Phát triển ngành công nghiệp lọc - hóa dầu là chỉ số đánh giá thành công sự nghiệp công nghiệp hóa của mỗi quốc gia bởi đây là ngành công nghiệp mũi nhọn có vai trò nền tảng với những ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều mặt của một nền kinh tế. Việt Nam là quốc gia có trữ lượng dầu thô vào hàng đầu so với các nước Đông Á, chỉ sau Trung Quốc, Indonesia và Malaysia.

Việc xây dựng NMLD Dung Quất có thể được xem như một bước tiến cực kỳ quan trọng đặt nền móng cho ngành công nghiệp mũi nhọn của đất nước, giải quyết có hiệu quả các nhu cầu về việc làm, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng nguồn thu ngân sách và phát triển các ngành dịch vụ khác của địa phương từ giai đoạn xây dựng đến giai đoạn vận hành sản xuất. Đồng thời còn là tiền đề thúc đẩy các nhà đầu tư trong và ngoài nước tiếp tục đầu tư vào Khu kinh tế Dung Quất trên các lĩnh vực công nghiệp hóa chất, công nghiệp cơ khí, chế tạo và lắp ráp, đóng sửa tàu biển, luyện cán thép, vận tải, điện tử, chế biến và các ngành công nghiệp khác. Với quy mô và ý nghĩa như vậy, NMLD được xem như trái tim của Khu kinh tế Dung Quất, đặc biệt, đây cũng là NMLD đầu tiên do Tập đoàn Dầu khí Việt Nam làm chủ đầu tư, khẳng định sự trưởng thành vượt bậc của ngành Dầu khí Việt Nam.

Xăng dầu “made in Vietnam” đầu tiên

Vào lúc 20 giờ ngày 22/2/2009, tại khu bể chứa sản phẩm NMLD Dung Quất đã diễn ra lễ đón dòng sản phẩm xăng dầu đầu tiên, Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (Bộ Khoa học & Công nghệ) chính thức công bố giấy xác nhận chất lượng sản phẩm xăng dầu được sản xuất tại nhà máy.

Ngày 25/5/2010, quá trình chạy nghiệm thu đã thành công. Nhà máy đã vận hành 100% công suất thiết kế, đảm bảo an toàn, sản xuất ra tất cả các các chủng loại sản phẩm theo đúng thiết kế, đạt chất lượng cao và ngày 30/5/2010, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã chính thức nhận bàn giao NMLD Dung Quất từ Tổ hợp nhà thầu Technip và giao cho Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR) trực tiếp quản lý điều hành, đưa nhà máy vào vận hành thương mại, chủ động sản xuất và kinh doanh các sản phẩm xăng dầu đạt chất lượng cao để cung cấp cho thị trường trong nước. 7 sản phẩm của nhà máy đã đạt Huy chương Vàng tại Hội chợ Thương mại Quốc tế (Vietnam Expo - 2010), sản phẩm Kerosene/Jet A1 (nhiên liệu máy bay phản lực) đã được cấp chứng chỉ chất lượng quốc tế và chính thức đưa ra thị trường.

Tính từ thời điểm bắt đầu chạy thử đến hết tháng 12/2010, nhà máy đã tiếp nhận 8,3 triệu tấn dầu thô, chế biến và cung cấp cho thị trường 7,2 triệu tấn sản phẩm các loại. Năm 2010, tính từ khi bàn giao, nhà máy đạt doanh thu 58,6 ngàn tỉ đồng, lợi nhuận đạt trên 119 tỉ đồng và nộp ngân sách 10,67 ngàn tỉ đồng.

Ngày 6/01/2011, NMLD Dung Quất được chính thức được Thủ tướng Chính phủ cắt băng khánh thành. Kể từ khi Công ty BSR tiếp nhận nhà máy, công suất trung bình của nhà máy luôn được duy trì ở mức trên 95% và sau khi nhà máy được bảo dưỡng thành công, nhà máy luôn vận hành ở 100% công suất. Tổng sản lượng sản xuất năm 2011 đạt 5,45 triệu tấn sản phẩm, doanh thu trên 111,63 nghìn tỉ đồng, nộp ngân sách trên 14,38 nghìn tỉ đồng. Công tác quyết toán dự án NMLD Dung Quất cũng đã hoàn thành sớm hơn 25 tháng so với quy định của Bộ Tài chính với giá trị quyết toán giai đoạn 1 là 42.818 tỉ đồng (đạt 99,5% tổng giá trị thực hiện đầu tư của dự án).

Năm 2012, hoạt động sản xuất kinh doanh của NMLD Dung Quất gặp nhiều khó khăn do phải dừng tổng cộng 68 ngày để bảo dưỡng, xử lý dứt điểm tồn tại kỹ thuật. Tuy nhiên, nhà máy đã chế biến và xuất bán ra thị trường 5,6 triệu tấn sản phẩm xăng, dầu các loại, doanh thu đạt 127,78 ngàn tỉ đồng, nộp ngân sách Nhà nước trên 17,61 ngàn tỉ đồng.

Năm 2013, BSR đã hoàn thành vượt mức toàn bộ các mục tiêu đã đề ra, nhập 7,3 triệu tấn dầu thô (vượt hơn so với thiết kế là 6,5 triệu tấn), sản xuất và bán ra thị trường 6,6 triệu tấn sản phẩm các loại, tổng doanh thu trên 154,270 ngàn tỉ đồng, đạt 141% kế hoạch năm; nộp ngân sách Nhà nước trên 28,415 ngàn tỉ đồng, đạt 212 % kế hoạch năm.

Phân xưởng đóng bao tự động sản phẩm propylene được sản xuất tại NMLD Dung Quất

Tính đến đúng ngày 22/2/2014, NMLD Dung Quất đã đạt thành tích có mức độ quốc tế trong vận hành 560 ngày liên tục không có sự cố.

Kể từ khi đi vào vận hành đến nay, NMLD Dung Quất đã chế biến được 28,7 triệu  tấn dầu thô, sản xuất  26 triệu tấn sản phẩm, doanh thu đạt 519,61 ngàn tỉ đồng, nộp ngân sách Nhà nước 81,07 ngàn tỉ đồng, góp phần quan trọng trong công tác đảm bảo an ninh năng lượng của đất nước, tham gia tích cực vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng nguồn thu ngân sách và phát triển các ngành công nghiệp, dịch vụ khác của tỉnh Quảng Ngãi.

Bên cạnh việc vận hành nhà máy an toàn, ổn định và hiệu quả, BSR đã không ngừng phát triển và từng bước trưởng thành. Với đội ngũ hơn 1.400 nhân sự được đào tạo bài bản trong tất cả các lĩnh vực, được sự chỉ đạo sát sao của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, công ty đã thiết lập thành công và đang tiếp tục hoàn thiện hệ thống quản trị phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 9000, ISO 14000, OHSAS 18000, Kaizen, 5S, STOP card v.v… để xứng đáng là cánh chim đầu đàn trong lĩnh vực hạ nguồn của ngành Dầu khí.

Động lực cho tương lai

Đã 5 năm kể từ khi sản xuất ra những dòng sản phẩm đầu tiên. Với những thành quả đã đạt được, có thể thấy rằng Dự án xây dựng NMLD Dung Quất là hoạch định chiến lược cực kỳ quan trọng và vô cùng đúng đắn của Đảng và Chính phủ đối với việc hình thành ngành công nghiệp lọc hóa dầu của Việt Nam cũng như chính sách đầu tư phát triển vùng kinh tế trọng điểm miền Trung trong đó có tỉnh Quảng Ngãi. Việc xây dựng thành công và sản xuất kinh doanh hiệu quả NMLD Dung Quất đã và đang tạo nên động lực hết sức quan trọng thúc đẩy các nhà đầu tư trong nước và quốc tế triển khai các dự án thuộc các lĩnh vực công nghiệp chế tạo máy, hóa chất, cơ khí, đóng sửa tàu biển, luyện cán thép, vận tải, du lịch và dịch vụ.

Bên cạnh các thành quả đã nêu trên, NMLD Dung Quất và BSR vẫn tiếp tục phải đối diện với nhiều thách thức và khó khăn tiềm ẩn đang được kiểm soát chặt chẽ, dự báo chính xác và có phương án xử lý thích hợp để quá trình vận hành nhà máy tuyệt đối an toàn, ổn định, đảm bảo chất lượng sản phẩm và duy trì tốt công suất tối ưu như: tính cấp thiết của việc nâng cấp mở rộng nhà máy, sự biến động khó dự báo của thị trường dầu thô và sản phẩm v.v...

Năm 2014, BSR đang đặt ra quyết tâm tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn nữa những thành tích đã đạt được, phấn đấu hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch được giao, đặc biệt là hoàn thành bảo dưỡng tổng thể nhà máy đợt 2 dưới 45 ngày (so với kế hoạch đề ra là 57 ngày) và thực hiện thành công 10 mục tiêu quan trọng của công ty đã đề ra.

Được biết, kế hoạch bảo dưỡng nhà máy lần 2 này sẽ do chuyên gia, kỹ sư Việt Nam tự thực hiện, khẳng định năng lực làm chủ công nghệ của mình. Vật tư, thiết bị cho đợt bảo dưỡng này cũng đã được BSR dự phòng sẵn trong kho nên chi phí chắc chắn rẻ hơn nhiều so với lần trước.

Tin tưởng rằng với chỉ đạo sát sao, quyết liệt của các cấp có thẩm quyền, sự nỗ lực không ngừng của BSR và sự phối hợp, hỗ trợ của các đơn vị bạn, các đối tác cũng như của những thế hệ trong ngành Dầu khí, tất cả những khó khăn, thách thức đều sẽ được vượt qua để NMLD Dung Quất đạt được những thành tựu mới, sánh ngang với những nhà máy tiên tiến trong khu vực và trên thế giới.

Nguyễn Tiến Dũng