Trước quá dàn trải, giờ khó cắt

Dù ngày 8/6 QH mới thảo luận đề án tái cơ cấu nền kinh tế, trong đó có tái cơ cấu đầu tư công, nhưng do nhiều ĐB đặt câu hỏi, Bộ trưởng Kế hoạch – Đầu tư Bùi Quang Vinh chiều (7/6) đã giải trình việc giao vốn đầu tư xã hội năm 2012 bị chậm.

Bộ trưởng Kế hoạch – Đầu tư Bùi Quang Vinh

Thừa nhận việc giải ngân “có chậm một chút so với quy định”, nhưng ông Vinh cho rằng trong cái chậm này cũng có điểm tốt.

Nằm trong chủ trương tái cơ cấu đầu tư công, Chỉ thị 1792 của Thủ tướng Chính phủ có mục đích kiên quyết lập lại trật tự trong việc quản lý đầu tư từ vốn ngân sách nhà nước và vốn trái phiếu Chính phủ (TPCP), khắc phục các hạn chế đã tồn tại nhiều năm là đầu tư dàn trải, hiệu quả kém, phân tán.

Chỉ thị 1792 yêu cầu các bộ, ngành, địa phương rà soát, lập các danh mục dự án đang đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách trung ương, gồm: Danh mục dự án đã hoàn thành và đã bàn giao đưa vào sử dụng trước ngày 31/12/2011 nhưng chưa bố trí đủ vốn; Danh mục dự án dự kiến hoàn thành năm 2012; Danh mục dự án đang được đầu tư từ vốn ngân sách trung ương nhưng không đủ nguồn vốn để bố trí.

Chỉ thị nêu rõ tập trung bố trí vốn cho những công trình này, không được để dàn trải, lãng phí, đồng thời ràng buộc trách nhiệm cả về hành chính và pháp lý của người có thẩm quyền ra quyết định đầu tư. Thay vì Bộ KH-ĐT tham mưu danh mục, Thủ tướng chuyển toàn bộ trách nhiệm này Bộ trưởng các bộ sử dụng vốn, Chủ tịch UBND các tỉnh sử dụng vốn lựa chọn các công trình theo đúng tiêu chí nói trên của Chỉ thị 1792.

Việc giao vốn chậm đầu năm 2012, theo Bộ trưởng Vinh, chủ yếu là do các bộ, ngành, địa phương vẫn để lọt những công trình không đúng tiêu chí. Nguyên nhân là trong những năm trước, các bộ, ngành, địa phương đã bố trí các danh mục công trình quá lớn so với khả năng vốn, do vậy ngay lập tức “co lại” dưới áp lực của chỉ thị không phải việc đơn giản.

Dù Thủ tướng đã một lần cho lùi thời hạn đến ngày 31/3, nhưng một số bộ, ngành, địa phương “làm ngày làm đêm” vẫn không hoàn thành việc sắp xếp lại đúng thời hạn.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh tỏ ý thông cảm vì trong khuôn khổ tổng vốn hạn hẹp của năm 2012 do cắt giảm đầu tư công theo chủ trương, việc sắp xếp lại các danh mục công trình là rất khó. “Mỗi công trình đều có ban quản lý, nhân công, đều đang thi công mà bảo cắt là cắt ngay thì không đơn giản”, ông Vinh nói.

Vì vậy, theo ông Vinh, giải ngân vốn ngân sách và TPCP cho các công trình xã hội năm nay dù có chậm hơn so với quy định cũng đã là một cố gắng lớn. “Đây là một cuộc chiến đấu, có thể giải ngân chậm nhưng không để bố trí dàn trải như trước đây”, Bộ trưởng KH-ĐT nói.

Ông Bùi Quang Vinh cho biết, Bộ KH-ĐT tiếp tục kiến nghị Chính phủ gia hạn đến ngày 31/6, bộ, ngành, địa phương nào không hoàn thành việc sắp xếp lại danh mục công trình theo đúng tiêu chí của Chỉ thị 1792 sẽ bị thu hồi vốn về ngân sách.

Trong các thảo luận về tái cơ cấu đầu tư công, điều các ĐB lo ngại nhất chính là việc cắt giảm đột ngột khiến nhiều công trình dở dang, lãng phí. Các ĐB kiến nghị việc cắt giảm đầu tư công cần có lộ trình và tính toán hợp lý để không dàn trải nhưng hiệu quả đến từng đồng vốn.