TKV nỗ lực giảm tổn thất than khai thác

Bước tiến trong cơ giới hóa

Theo thống kê của TKV, trước đây, tình trạng tổn thất than trong khai thác các mỏ hầm lò có thời điểm lên tới 40 - 50%. Thậm chí có những mỏ cao hơn vì điều kiện địa chất phức tạp không thể khai thác được. Nguyên nhân chủ yếu do hiệu quả khai thác không cao, hơn nữa việc lựa chọn công nghệ khai thác chưa phù hợp. Trước thực trạng này, Tập đoàn đã chỉ đạo các đơn vị sắp xếp lại sản xuất, nghiên cứu áp dụng các giải pháp kỹ thuật và lựa chọn công nghệ phù hợp với các mỏ để hạn chế tối đa tổn thất trong quá trình khai thác.

Về vấn đề này, Trưởng ban Kỹ thuật Công nghệ mỏ TKV (KCM) Phạm Văn Hòa cho biết, trong thiết kế kỹ thuật khai thác hầm lò, có những tổn thất do không thể khai thác được, liên quan chủ yếu đến điều kiện địa chất, đó là các phần vỉa mỏng, các khu vực có địa chất phức tạp, phay phá bị vò nhàu trong quá trình dịch chuyển... Các khu vực đó khó có thể khai thác trong điều kiện kỹ thuật còn lạc hậu. Nó chỉ có thể được khai thác triệt để khi có các công nghệ tiên tiến hiện đại. Như ở một số nước tiên tiến có những máy khấu robot thay thế hoàn toàn con người mới có thể khai thác được các vỉa mỏng dưới 0,5 mét, vỉa có cấu tạo địa chất phức tạp, nhưng giá thành khai thác sẽ cao hơn nhiều lần các công nghệ truyền thống.

Đẩy mạnh cơ giới hóa là giải pháp quan trọng giúp TKV giảm tổn thất trong khai thác than

Mấu chốt trong việc giảm tổn thất khai thác vẫn là khâu kỹ thuật công nghệ. Do đó, đi đôi với tăng cường công tác quản trị tài nguyên, kể từ năm 2000 đến nay, Tập đoàn đã có bước chuyển biến tích cực trong việc đổi mới công nghệ và nâng cao trình độ cơ giới hóa khai thác, trong đó ở các mỏ lộ thiên đã tăng cường áp dụng dây chuyền thiết bị đồng bộ, gồm các thiết bị khoan, xúc bốc, vận tải theo hướng công suất lớn và thủy lực hóa. Ðối với các mỏ hầm lò, mức độ cơ giới hóa trong các khâu đào, chống lò, khai thác, vận chuyển than đã không ngừng được nâng cao, đầu tư bằng nhiều thiết bị máy móc hiện đại. Do vậy, mức độ tổn thất than ở các mỏ lộ thiên đã giảm còn 6%, hầm lò giảm dưới 30%, đồng nghĩa với việc TKV đã tận thu thêm khoảng 15 triệu tấn than.

Triển khai nhiều giải pháp

Từ nay đến năm 2020, nhằm tiếp tục phấn đấu giảm tỷ lệ tổn thất than khai thác xuống dưới 5% trong khai thác lộ thiên và dưới 24% trong khai thác hầm lò. Tập đoàn TKV chỉ đạo các đơn vị loại bỏ đất đá, tạp chất ngay trong lò nhằm nâng cao chất lượng than trong khai thác. Rà soát xác định hệ số bóc đất hợp lý đối với các mỏ lộ thiên; đồng thời đẩy mạnh áp dụng công nghệ mới phù hợp nhằm tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, trong đó đặc biệt là cơ giới hóa các khâu xúc bốc và vận tải mỏ. Xác định đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ là nhiệm vụ trọng tâm nhằm hạ giá thành khai thác, đồng thời làm tốt công tác quản lý, tiết kiệm tài nguyên ngay trong kỹ thuật cơ bản khai thác, hiện nay, đa phần các đơn vị đã áp dụng công nghệ tuyển nước cho phép bóc tách nhiều chủng loại than từ than nguyên khai ra các loại than chất lượng cao.

Nhờ áp dụng công nghệ hiện đại trong khai thác than hầm lò cũng như lộ thiên, tỷ lệ tổn thất than trong khai thác đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, việc tổ chức khai thác than với tỷ lệ tổn thất thấp luôn là một thách thức không nhỏ đối với ngay cả các nước có công nghệ khai thác tiên tiến.

Song song với đổi mới công nghệ, TKV cũng chỉ đạo các đơn vị tiết kiệm tài nguyên trong khâu sàng tuyển, chế biến, quản lý tiêu thụ như: Các đơn vị sàng tuyển, chế biến từng bước hiện đại hóa các công nghệ sàng tuyển, phân chia nhiều chủng loại than theo yêu cầu của thị trường cũng như tiết kiệm tối đa các loại xít thải trong sàng tuyển. TKV đưa ra nhiều giải pháp quyết liệt để bảo vệ; tăng cường kiểm tra, ngăn chặn thất thoát than trong quá trình khai thác, chế biến, vận chuyển và tiêu thụ than trái phép trên địa bàn.

Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, thăm dò

Bên cạnh việc hiện đại hóa trong khai thác, công tác tư vấn, thiết kế được xem là yếu tố rất quan trọng. Theo ông Phạm Văn Hòa, thiết kế hệ thống mở vỉa, khai thác luôn có sự liên hệ chặt chẽ với các công nghệ khai thác và quá trình áp dụng các tiến bộ kỹ thuật khác. Đặc biệt là việc thăm dò huy động tài nguyên luôn là nhiệm vụ đi đầu, mang tính chất quyết định để có thể khai thác triệt để các vỉa than, ngay cả đối với các vỉa mỏng hay điều kiện địa chất phức tạp. Do vậy, hiện nay, các đơn vị thăm dò địa chất cũng được Tập đoàn chỉ đạo công tác thăm dò địa chất với các tiêu chuẩn kỹ thuật cao hơn.

TKV chỉ đạo các các đơn vị thực hiện nhiệm vụ thăm dò khoáng sản gồm: Công ty Địa chất mỏ, Công ty Cổ phần Địa chất Việt Bắc rà soát triển khai việc thực hiện quyết toán tài nguyên, có đánh giá hiện trạng khoáng sàng làm cơ sở xây dựng kế hoạch cho giai đoạn trung và dài hạn. Tiếp tục đẩy mạnh công tác khoan thăm dò dưới mức -300 tại các tầng than -300 đến -500, huy động trữ lượng công nghiệp để đưa vào kế hoạch khai thác trong những năm tới theo hướng chi tiết hơn. Trước mắt, giai đoạn đầu sẽ triển khai cho các khoáng sàng điển hình và đặc trưng nhất là Núi Béo, Khe Chàm III, Khe Chàm II-IV...

Các công ty tư vấn, thiết kế thực hiện nhiều cơ chế tích cực để từng bước chuyên nghiệp hóa đội ngũ tư vấn thiết kế các công trình khai thác than, đặc biệt là khai thác hầm lò đảm bảo chất lượng; tiếp tục đẩy mạnh việc đào tạo nâng cao trình độ tư vấn thiết kế cho đội ngũ chủ nhiệm đề án; tổ chức đánh giá sát hạch đội ngũ chủ nhiệm các đề án để giao việc đảm bảo đúng người, đúng việc; tiếp tục rà soát lại lực lượng kỹ sư tư vấn, thiết kế, đánh giá năng lực cán bộ, xây dựng kế hoạch đào tạo tuyển dụng mới nhất là những ngành nghề đang thiếu và yếu…