Theo chuẩn Basel, ngân hàng thay đổi cách thức thanh tra giám sát

Cụ thể, đến cuối năm 2025 TTGS ngân hàng tuân thủ phần lớn các nguyên tắc giám sát ngân hàng hiệu quả theo Basel. Để hiện thực hóa mục tiêu này, cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng đã từng bước thay đổi về cơ cấu tổ chức lẫn cách thức TTGS.

Trong 6 tháng đầu năm 2019, TTGS ngân hàng toàn hệ thống đã triển khai gần 400 cuộc thanh tra, hơn 200 cuộc kiểm tra. Từ đó TTGS ngân hàng đã ban hành gần 90 quyết định xử phạt đối với các tổ chức tín dụng (TCTD) và các doanh nghiệp, cá nhân.

(Ảnh minh họa)

Những năm gần đây công tác thanh tra ngân hàng tiếp tục có sự thay đổi tích cực từ phương pháp hình thức đến nội dung thanh tra. Trong đó, phương pháp thanh tra được chuyển đổi từ thanh tra đơn lẻ sang thanh tra toàn diện pháp nhân TCTD; đồng thời công tác thanh tra đã có bước phát triển và đổi mới mạnh mẽ theo hướng chuyển từ thanh tra chấp hành pháp luật sang kết hợp với thanh tra rủi ro. Những thay đổi căn bản này đã giúp thanh tra ngân hàng đánh giá, nhận diện, đo lường và ngăn ngừa rủi ro của các TCTD thay vì xử lý các vi phạm và hậu quả đã xảy ra.

Hình thức triển khai thanh tra cũng được đổi mới theo hướng chỉ đạo mang tính hệ thống, tập trung, thống nhất các cuộc thanh tra pháp nhân từ cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng đến các chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố...

Công tác giám sát cũng từng bước đổi mới và tăng cường trên cơ sở hoàn thiện, triển khai các công cụ, phương pháp giám sát mới, gắn liền với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, phát triển cơ sở dữ liệu và hệ thống tiêu chí giám sát. Cơ quan TTGS ngân hàng đã từng bước chuyển dần từ giám sát tuân thủ sang kết hợp giám sát tuân thủ với giám sát trên cơ sở rủi ro, qua đó góp phần bảo đảm công tác giám sát ngân hàng hiệu quả theo Basel.

NHNN đã ứng dụng và triển khai các công cụ giám sát giúp cảnh báo sớm rủi ro như mô hình dự báo tài chính (FPM), kiểm tra sức chịu đựng (Stress-testing) đo lường - đánh giá hiệu quả hoạt động (DEA) để phát hiện những xu hướng tiêu cực, cảnh báo sớm rủi ro và vi phạm pháp luật trong lĩnh vực tiền tệ ngân hàng.

Bên cạnh việc củng cố hoạt động giám sát an toàn vi mô truyền thống, chất lượng của hoạt động giám sát an toàn vĩ mô đã được tăng cường mạnh mẽ. Qua đó, cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng đã kịp thời có các đề xuất, kiến nghị, thông điệp cảnh báo rủi ro về lãi suất huy động; chất lượng tín dụng, cho vay đầu tư kinh doanh bất động sản và cấp tín dụng các dự án BOT, BT, tình hình cổ đông, cổ phần, sở hữu chéo, lãi dự thu, tình hình quản trị, điều hành... của hệ thống các TCTD.

Đồng thời, nội dung giám sát không chỉ dừng ở việc giám sát việc tuân thủ pháp luật, chấp hành các tỷ lệ, giới hạn an toàn hoạt động mà còn chú trọng đánh giá, cảnh báo rủi ro trong hoạt động của TCTD. Phạm vi giám sát được mở rộng bao gồm cả các công ty con, chi nhánh của TCTD ở nước ngoài, sở hữu vốn, đầu tư tài chính của TCTD.

Đặc biệt, NHNN đã ứng dụng, phát triển và triển khai các công cụ giám sát giúp cảnh báo sớm rủi ro như mô hình dự báo tài chính (FPM), kiểm tra sức chịu đựng (Stress-testing), đo lường - đánh giá hiệu quả hoạt động (DEA) để phát hiện những xu hướng tiêu cực, cảnh báo sớm rủi ro và vi phạm pháp luật trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng.

Bên cạnh đó, quy định trình tự, thủ tục giám sát ngân hàng tiếp tục được chuẩn hóa sau khi cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng tham mưu NHNN ban hành Thông tư số 04/2018/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung Thông tư số 08/2017/TT-NHNN trong đó bổ sung quy định về áp dụng can thiệp sớm trong giám sát ngân hàng, góp phần bảo đảm kịp thời giám sát, theo dõi, đôn đốc, đánh giá phương án khắc phục của đối tượng giám sát ngân hàng...

M.T

Chuẩn mực an toàn vốn được đặc biệt chú trọng

Trợ lực ngoại là yếu tố cần thiết cho các ngân hàng thời hội nhập?

Quản lý tín dụng, chuẩn Basel II giúp củng cố "sức khỏe" các ngân hàng