Tạo cơ chế mới cho ngành than

Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Hoàng Trung, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã báo cáo về tình hình sản xuất kinh doanh của TKV và Tổng Công ty Đông Bắc trong 10 tháng năm 2017 với nhiều kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên, đây cũng là năm ngành than có nhiều khó khăn mới phát sinh.

Một số chính sách đối với ngành than có sự thay đổi. Chính phủ cho phép các nhà máy nhiệt điện chạy than chủ động lựa chọn nhà cung cấp. TKV chỉ đóng vai trò là một trong những kênh cung ứng than cho các nhà máy nhiệt điện, thực hiện trên cơ sở hợp đồng mua bán hằng năm hoặc hợp đồng mua bán dài hạn đã được ký giữa TKV và các nhà máy nhiệt điện. Các nhà máy điện chạy than huy động công suất thấp do EVN huy động tối đa thủy điện và nhiệt điện khí. Dự kiến than tiêu thụ năm 2017 khoảng 33 triệu tấn, trong đó tiêu thụ trong nước 32 triệu tấn. Riêng than cung cấp cho các nhà máy điện dự kiến cả năm chỉ đạt 24,3 triệu tấn, giảm 4 triệu tấn so với kế hoạch đầu năm và giảm 7 triệu tấn so với đăng ký của các nhà máy điện.

Buổi làm việc giữa đoàn công tác Bộ Công Thương và tỉnh Quảng Ninh

Để tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho TKV bảo đảm tồn kho ở mức hợp lý và ổn định sản xuất kinh doanh (SXKD), TKV đề nghị Bộ Công Thương báo cáo Chính phủ cho phép xuất khẩu dài hạn các loại than trong nước chưa có nhu cầu sử dụng; sớm phê duyệt biểu đồ cung cấp than cho các nhà máy nhiệt điện đến năm 2020, định hướng đến 2030 và định hướng tiêu thụ than trong nước để TKV chủ động trong đầu tư phát triển sản xuất, bảo đảm hiệu quả SXKD...

Ông Nguyễn Đức Long, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh nhấn mạnh: Ngành than vẫn là ngành kinh tế quan trọng, đóng góp gần 50% thu ngân sách nội địa, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Ông Long đề nghị Bộ Công Thương chỉ đạo TKV và Tổng Công ty Đông Bắc tiến hành thăm dò, đánh giá trữ lượng than. Bộ Công Thương trình Chính phủ xây dựng cơ chế điều hành giá than theo thị trường gắn với bảo đảm an ninh năng lượng, điều hành xuất khẩu than theo chương trình dài hạn đối với các chủng loại than trong nước không dùng hoặc tiêu thụ không hết, cải cách thủ tục cấp phép khai thác. Đặc biệt, Bộ Công Thương cần đánh giá lại việc thực hiện Chỉ thị 21/CT-TTg về tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than, nhất là quản lý tại khu vực giáp ranh, đầu nguồn, cuối nguồn...

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng đánh giá cao nỗ lực của tỉnh Quảng Ninh trong việc đồng hành, hỗ trợ, tạo điều kiện cho ngành than phát triển. Thứ trưởng thông tin: Thủ tướng đã giao Bộ Công Thương chủ trì nghiên cứu về định hướng phát triển ngành than, từ việc đánh giá toàn diện đến đề xuất cơ chế chính sách, hết tháng 11-2017 phải có báo cáo chính thức với Thủ tướng. Quan điểm phát triển ngành than trong thời gian tới là dù mô hình thay đổi ra sao cũng cần có cơ chế phát triển ổn định, bền vững ít nhất 10-15 năm, đặc biệt là trên địa bàn Quảng Ninh.

Thứ trưởng nhận định về cơ chế chính sách cụ thể quản lý, điều tiết thị trường than trong thời gian tới: Điều tiết của Nhà nước là yêu cầu các nhà máy điện ký hợp đồng dài hạn 5 năm hay 10 năm, một mặt tạo sự chủ động cho các nhà máy điện thu xếp 10-15% nhu cầu than, mặt khác để tạo sự chủ động cho kế hoạch đầu tư mỏ mới của ngành than…

Về các kiến nghị của ngành than và của tỉnh Quảng Ninh, Bộ Công Thương sẽ báo cáo với Chính phủ về cơ chế xuất khẩu than cũng như cấp phép, thăm dò, khai thác nhằm xây dựng thị trường than ổn định; xây dựng cơ chế phát triển bền vững cho ngành than và các ngành kinh tế khác.