Sản phẩm nông nghiệp hữu cơ: Thật giả khôn lường

Nhập nhèm thực phẩm hữu cơ

Trong bối cảnh mất an toàn vệ sinh thực phẩm đang trở thành vấn đề nóng, thì NNHC với những yêu cầu cực kỳ nghiêm ngặt từ sản xuất đến chế biến, bảo quản… lại thu hút được sự chú ý của người tiêu dùng. Đặc biệt, NNHC bùng nổ khi các chuyên gia từ các tổ chức chứng nhận thực phẩm an toàn và thực phẩm hữu cơ (TPHC) quốc tế khuyến cáo nông sản - thực phẩm hữu cơ có giá trị dinh dưỡng cũng như hữu ích cho sức khỏe hơn nhiều lần các sản phẩm thông thường.

Một gian hàng bán thực phẩm hữu cơ

Trước “cơn sốt” về NNHC, đã có không ít doanh nghiệp nhảy vào đầu tư sản xuất nông nghiệp theo tiêu chuẩn công nghệ cao và NNHC. Chỉ trong vài năm trở lại đây, liên tục các triển lãm về thực phẩm và nông sản sạch được tổ chức tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng… Thậm chí, có rất nhiều gian hàng đã trưng biển hoặc công khai dán nhãn mác là gạo hữu cơ, rau củ quả hữu cơ, sữa hữu cơ, mật ong hữu cơ, chè hữu cơ, thịt lợn hữu cơ… và hàng trăm thứ hữu cơ khác. Khiến cho người dân hoang mang không biết đâu mới là TPHC chuẩn.

Theo đánh giá của một số chuyên gia về nông nghiệp thì NNHC là nông nghiệp tự nhiên với hệ thống quản lý sản xuất đồng bộ, nhằm đảm bảo hệ sinh thái bền vững, thực phẩm an toàn, dinh dưỡng tốt… Hầu hết người tiêu dùng đều hiểu TPHC được sản xuất bằng phương pháp hữu cơ và là thực phẩm an toàn được sản xuất theo quy trình nghiêm ngặt, như: không sử dụng hóa chất, chỉ được sử dụng phân bón hữu cơ, làm cỏ bằng tay hoặc cơ giới và phòng trừ sâu bệnh bằng biện pháp thủ công, sinh học mà không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.

Tuy nhiên, trên thực tế, trừ các doanh nghiệp sản xuất, chế biến TPHC để xuất khẩu theo tiêu chuẩn của nhà nhập khẩu, thì nhiều cơ sở sản xuất vẫn còn nhập nhèm về TPHC. Đặc biệt, một số doanh nghiệp chỉ mới dừng lại ở sản xuất theo hướng tự nhiên, chưa đạt tiêu chuẩn hữu cơ nhưng vẫn công bố sản xuất theo hướng NNHC để tăng giá bán, nhằm mục đích thương mại.

Mặt khác, Việt Nam chưa có quy chuẩn rõ ràng về NNHC và cũng chưa tìm ra được tổ chức nào có uy tín (bên thứ ba) để chứng nhận sản phẩm đó có đích thực là hữu cơ hay không. Việc nhập nhèm này không chỉ mang lại sự thiệt thòi cho người tiêu dùng mà còn tạo ra môi trường cạnh tranh không công bằng đối với các doanh nghiệp sản xuất NNHC chân chính.

Cần có chế tài

Việt Nam là 1 trong 170 quốc gia có mô hình sản xuất NNHC trên thế giới. Chỉ tính từ năm 2007 đến 2015, diện tích canh tác và nuôi trồng hữu cơ trên cả nước tăng từ 12.120ha lên 76.666ha, nhanh hơn tốc độ trung bình toàn cầu.

Cần thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao

Tại Diễn đàn quốc tế NNHC 2017 với chủ đề “Sản xuất nông nghiệp hữu cơ - Xu thế hội nhập quốc tế” diễn ra vào ngày 16-12-2017 tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, NNHC là một bộ phận quan trọng của sản xuất nông nghiệp Việt Nam. Đặc biệt, cần có một nền nông nghiệp sạch, thực phẩm sạch cho gần 100 triệu dân Việt Nam.

Bên cạnh đó, không chỉ đáp ứng cho nhu cầu về thực phẩm an toàn cho người dân mà NNHC sẽ giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn, chất lượng hơn với thế giới và mang trọng trách cho tương lai. Tuy nhiên, NNHC không thể phát triển theo phong trào ồ ạt mà đòi hỏi phát triển hết sức bài bản, khoa học.

Còn theo nguyên đại biểu Quốc hội khóa XIII Bùi Thị An, tính đến thời điểm này, Việt Nam vẫn chưa có hệ thống các tiêu chuẩn quốc gia và khung pháp lý cho sản xuất cũng như chứng nhận, giám sát cho sản phẩm hữu cơ. Nên để phát triển được NNHC cần có những cơ chế phù hợp như: Quy hoạch vùng sản xuất; đầu tư cải thiện chất lượng đất; thiết kế chính sách thuận lợi; có tiêu chuẩn về sản phẩm NNHC; cần nâng cao nhận thức, trang bị kiến thức và hình thành thói quen sản xuất NNHC cho người nông dân. Đặc biệt, cần sớm xây dựng quy trình sản xuất NNHC theo quy chuẩn quốc tế. Thiết lập hệ thống kinh tế nghiêm khắc, minh bạch và hiệu quả để sản phẩm Việt Nam có uy tín và dành được sự tin cậy của thị trường thế giới.