Phát hiện chưa từng có về IS

Năng lượng Mới số 419

Theo những phát giác của tờ Der Spiegel xuất bản tại Ðức ra ngày 21-4, sau một cuộc đụng độ ngắn vào một buổi sáng từ đầu năm 2014 tại thị trấn Tel Rifaat ở miền Bắc Syria, các nhóm phiến quân chống chính quyền Tổng thống Bashar al Assad đã bất ngờ giết được một người mà sau này mới biết là chiến lược gia đã hoạch định việc tổ chức và bành trướng lực lượng IS. Tên người này là Samir Abd Muhammad al-Khlifawi, một công dân Iraq khoảng 50 tuổi và có biệt hiệu là Haji Bakr.

Haji Bakr - “công trình sư” của Nhà nước Hồi giáo

Một số cán bộ ly khai hay đào thoát từ tổ chức IS đã vài lần nghe đến tên Haji Bakr mà cũng chẳng rõ hắn ta là ai, giữ nhiệm vụ gì. Vài ba người khác thì cho hay, đấy là một sĩ quan của chế độ Saddam Hussein, ngoài ra chẳng biết gì hơn.

Người ta chỉ ngạc nhiên về sự bành trướng rất mạnh của tổ chức này từ Syria qua Iraq. Sau khi Haj Bakr bị giết, giới tình báo khai thác và đối chiếu các dữ kiện thu thập được mới biết rõ hơn về từng bước phát triển của tổ chức đã được Haj Bakr lên kế hoạch từ lâu, với sự tham gia của nhiều sĩ quan trong quân đội của Saddam Hussein.

Tờ Der Spiegel đã mở cuộc điều tra tại Syria và thu thập thêm nhiều dữ kiện tản mác để nhìn ra cả kế hoạch của Haji Bakr, sau này được các thuộc cấp thực hiện rất chi ly với kết quả làm thế giới chấn động. Vì lý do giữ an toàn cho các thành phần đào thoát của IS, tờ báo không nêu danh tính của họ trong nỗ lực tìm hiểu về kế hoạch trên khi họ lấy được một trang có thủ bút của Haji Bakr trong một hồ sơ về sau mới biết là có 31 trang đầy chi tiết.

Hóa ra, sau khi chế độ Saddam Hussein bị lật đổ tại Iraq, Đại tá Samir Abd Muhammad al-Khlifawi đã cùng một đám tàn quân chạy qua Syria vào cuối năm 2012 với một kế hoạch khi ấy có vẻ như phi lý: Giúp tổ chức IS, một lực lượng thoát thai từ Al-Qaeda tại Iraq (AQI), chiếm được một vùng lãnh thổ của Syria, càng nhiều càng hay để sau đó sẽ tràn vào Iraq.

Nghĩa là từ Iraq chạy qua Syria xây dựng cơ sở để sẽ tấn công Iraq. Nơi Samir Abd Muhammad al-Khlifawi lập căn cứ đầu tiên là thị trấn Tell Rifaat, ở phía bắc khu vực Aleppo của Syria. Từ những năm 80 của thế kỷ trước, đấy là tụ điểm của các thành phần đi lao động tại các nước trong vùng vịnh, nhất là từ Arập Xêút và trở về với những tư tưởng cực đoan quá khích. Nhờ cách tổ chức và kết nạp của Haji Bakr - tên mới của viên đại tá lưu vong - Tell Rifaat trở thành một căn cứ địa của IS tại tỉnh Aleppo, với mấy trăm tay súng.

Khi tìm hiểu kỹ “cẩm nang” do Haji Bakr để lại, người ta mới hiểu từng chi tiết tỉ mỉ mà nhân vật này đã viết ra và sau này IS đã chu đáo thực hiện. Thí dụ đầu tiên là việc điều nghiên và kết nạp cảm tình viên, chuyện sơ khởi mà quan trọng để xây dựng hạt nhân. Haji Bakr đề ra sáu bước: 1) Lập danh sách các gia đình có ảnh hưởng trong vùng; 2) Liệt kê tên tuổi của những người có quyền lực trong các gia đình ấy; 3) Tìm xem nguồn lợi tức của những người này là gì; 4) Lập danh sách và cấp số của các nhóm nổi dậy trong làng; 5) Tìm tên tuổi và khuynh hướng chính trị của người cầm đầu; 6) Xem họ có hành động gì vi phạm Giáo luật Sharia để sau này bắt bí!

Với các chi tiết ấy trong hồ sơ, cán bộ của IS sẽ tìm cách khai thác. Những kẻ mẫn cán nhất trong số cán bộ tình báo sơ khởi này sẽ được lên chức... quản giáo, Sharia sheiks, người bảo vệ Giáo luật! Kẻ xuất sắc nhất ở từng nơi sẽ được dàn xếp để lấy con gái của các gia đình danh giá, nhằm “xâm nhập mà gia đình ấy không biết”.

Ngay cả các giáo sĩ của đạo Hồi cũng được Haji Bakr ra chỉ thị theo dõi, xem là trong các bài giảng, người giáo sĩ này nói gì, theo hệ phái Hồi giáo nào, chống hay thuận với chế độ al-Assad, nghĩ sao về phong trào Thánh chiến Jihad và có được ai trả tiền hay không? Và sau cùng, trong ngôi làng hay vùng đất ấy, có bao nhiêu người theo chế độ phương Tây?

Ðám cán bộ cơ sở này thi hành chức năng của kỹ sư địa chất, thực chất là “dò mìn”. Họ tìm cách bắt được các tín hiệu hay những kẽ hở trong xã hội, những chi tiết giúp cho cấp trên có thể khai thác để gây phân hóa và khuynh đảo dân cư trong vùng. Các cán bộ được trao nhiệm vụ đánh hơi này có thể là điệp viên cũ của chế độ al-Assad ở Damas hay những kẻ chống đối các nhóm phiến quân chống chế độ. Nhiều người thì chỉ là thanh niên thiếu tiền và thích mạo hiểm.

Kế hoạch tinh vi của Haji Bakr còn bao trùm lên một số lĩnh vực như kinh tế - tài chính, học đường, dưỡng trẻ, truyền thông và vận tải. Nhưng, tiêu chuẩn đào tạo chính vẫn là phải có tinh thần trách nhiệm trong các hoạt động quan sát, tình báo, giết người và bắt cóc!

Trong các tổ công tác của từng tỉnh, Haji Bakr trù tính chỉ định một “emir” làm thủ lĩnh, phụ trách những việc như giết người, bắt cóc, bắn sẻ, liên lạc và giải mật mã, nhưng cũng có một “emir”, như một “chính ủy” để kiểm soát các emirs kia về mặt tác phong và tư tưởng. Mục đích chính của cả tổ công tác là gieo rắc sự sợ hãi - định nghĩa sơ khởi của “khủng bố”.

Song hành với cơ cấu ấy là một bộ máy an ninh tình báo. Trong mỗi vùng bao trùm lên làng xã quận huyện do các tổ công tác phụ trách, Haji Bakr còn lập ra cơ chế an ninh, phụ trách việc theo dõi và kiểm soát các emir thủ lĩnh và các chính ủy về tâm linh. Ðấy là một tổ chức rất chặt chẽ để mọi người kiểm soát mọi người, và đều biết rằng mình bị thường xuyên theo dõi.

Tinh thần khủng bố khởi đầu từ bên trong ra tới bên ngoài và ai ai cũng sợ. Haji Bakr học được điều này từ bộ máy kiểm soát của Saddam Hussein nhưng du nhập thêm lợi thế của đạo Hồi với những kẻ cuồng tín và sẵn sàng giết người vì đạo pháp.

Việc mở ra các trung tâm hoằng giáo “Dawah” nằm trong chiều hướng ấy. Ðấy là các trung tâm tuyển mộ. Mùa xuân năm 2013, ít ai để ý đến sự xuất hiện của các trung tâm tôn giáo Dawah tại Aleppo của Syria, như ở Raqqa, Manij, al-Bab, Atarib hay Azaz, rồi tại các thị trấn Sermada, Atmeh, Kafr Takharim, al-Dana nay Salqin trong tỉnh Idlib lân cận. Người ta thấy rằng đấy cũng chỉ là các cơ sở truyền giáo vô hại trước nay đã từng có.

Ít ai ngờ đến mặt thật của IS, vì chẳng thấy ai nói đến chữ “Da’ish”, gọi tắt “Nhà nước Hồi giáo” bằng tiếng Arập. Các trung tâm ấy tuyển mộ cán bộ làm công tác tình báo, xâm nhập và kiểm soát. Chỉ sau khi bạo lực bùng nổ thì thiên hạ mới giật mình với các nhóm “dân quân” cờ đen, che mặt nạ và giết người vô tội vạ! Lá cờ của IS.

Ngay từ đầu, Haji Bakr còn cẩn thận đến mức không đem theo các tay súng từ Iraq - là chuyện có vẻ hợp lý - mà cũng chẳng tuyển mộ đặc công tại Syria. Rất dễ bị lộ. Ðối tượng được IS kết nạp ban đầu là những kẻ cuồng tín mà tứ cố vô thân từ các nước khác trôi dạt về đấy từ mùa hè năm 2012. Ðám trẻ này chỉ có một nơi nương tựa, được IS nuôi ăn, huấn luyện và trang bị. Nhờ vậy mà những kẻ lý tưởng ngây thơ của Arập Xêút, châu Âu hay còn xa hơn nữa, vốn chẳng biết gì về quân sự lại được đoàn ngũ hóa và nằm dưới sự kiểm soát của các đặc công có kinh nghiệm chiến đấu tại Chechnya hay Uzbekistan.

Trên cùng là các lãnh đạo Iraq sống tại Syria, bộ phận cốt lõi của IS. Trong hai năm, từ 2013 đến 2014, họ làm được những chuyện động trời, rồi mới bành trướng qua Iraq, như kẻ hồi hương! Cho tới 2014 thì mọi việc diễn tiến y như Haj Bakr đã trù hoạch. IS lan như vết dầu loang. Nhưng khi các đặc công khủng bố của IS bắt giữ và tra tấn các lãnh đạo phiến quân chống al-Assad và cả cán bộ của Al-Qaeda thì họ gặp phản ứng dội ngược, bị tấn công ở nhiều nơi một lúc. Tình hình suy đồi đến độ “thủ đô” của IS là thị trấn Raqqa bị rung chuyển. Khi ấy, các đặc công áo đen của IS được lệnh cởi bỏ đồng phục để giả dạng làm dân quân nổi dậy.

Trong những đợt giao tranh đầy hỗn loạn ấy tại Tell Rifaat vào cuối tháng 1-2014, Haji Bakr đã bị hạ sát, mà chẳng ai biết là một công trình sư của IS đã qua đời. Nhưng cẩm nang của nhân vật này có thể vẫn được truyền bá khi ta nhìn ra chiến sự tại Syria, Iraq, Yemen... với các con thiêu thân đến từ châu Âu và cả Mỹ.

S.Phương