Ngành Giáo dục "tuyên chiến" với nạn lạm thu

Một trong những lý do mà ngành giáo dục sửa đổi, ban hành Thông tư 16 thay thế Thông tư 29 là vì tỷ lệ chi ngân sách cho giáo dục hàng năm của Việt Nam còn quá cao, xấp xỉ 20%, tương đương 5% GDP.

Trong khi đó, mức học phí trường công lập hiện nay thấp hơn rất nhiều so với các trường tư thục.

Vì vậy, Thông tư mới ban hành quy định cụ thể: Nguyên tắc, nội dung, hình thức, làm rõ quy trình vận động, tiếp nhận, quản lý và sử dụng tài trợ...

Đồng thời cũng quy định rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan trong hoạt động tài trợ; tránh lợi dụng hoạt động tài trợ để thu tiền của phụ huynh học sinh dưới dạng cào bằng, ép buộc, sử dụng không đúng mục đích các nguồn thu.

Theo quy định mới, các trường học được vận động, tiếp nhận các khoản tài trợ để thực hiện các nội dung như trang bị thiết bị, đồ dùng phục vụ dạy và học; thiết bị phục vụ nghiên cứu khoa học; cải tạo, sửa chữa, xây dựng các hạng mục công trình phục vụ hoạt động giáo dục hay hỗ trợ hoạt động giáo dục, đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Nhưng không được vận động tài trợ để chi trả các khoản liên quan đến cán bộ giáo viên nhà trường.

Tỷ lệ chi ngân sách cho giáo dục ở Việt Nam quá cao (Hình minh họa)

Thông tư cũng quy định rõ quy trình vận động, tiếp nhận, quản lý và sử dụng tài trợ theo từng hình thức tài trợ. Trong đó đơn vị phải xây dựng kế hoạch vận động tài trợ trình Sở GD&ĐT, hoặc phòng GD&ĐT phê duyệt trước khi thực hiện.

Nếu phát hiện kế hoạch tài trợ không đúng quy định thì phải yêu cầu dừng ngay việc vận động tài trợ.

Cụ thể: Căn cứ vào kế hoạch hoạt động năm học và dự toán ngân sách được cơ quan nhà nước giao, định kỳ hoặc đột xuất, cơ sở giáo dục xây dựng kế hoạch vận động tài trợ báo cáo cấp có thẩm quyền phê duyệt trong vòng 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ của cơ sở giáo dục.

Trường hợp phát hiện kế hoạch vận động tài trợ không đúng quy trình, quy định và không công khai minh bạch thì phải yêu cầu cơ sở giáo dục dừng triển khai kế hoạch vận động tài trợ.

Việc tiếp nhận tài trợ thông qua Tổ tiếp nhận tài trợ gồm một số đại diện của các tổ chức, cá nhân ngoài nhà trường để đảm bảo tính công khai, minh bạch trong hoạt động tài .

Quy định rõ trách nhiệm của, các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan như thủ trưởng đơn vị (người đứng đầu), chính quyền địa phương, Sở giáo dục và đào tạo, Phòng GD&ĐT.

Trong đó việc tiếp nhận tài trợ thực hiện thông qua Tổ tiếp nhận tài trợ. Toàn bộ các khoản tài trợ đều phải quản lý công khai, đúng quy định tại cơ sở giáo dục.

Theo thông tư mới, Ban đại diện cha mẹ học sinh chỉ đóng vai trò phối hợp, giám sát việc quản lý và sử dụng tài trợ của cơ sở giáo dục; cử đại diện tham gia quá trình tiếp nhận tài trợ, nghiệm thu và bàn giao đưa vào sử dụng các khoản tài trợ bằng hiện vật hoặc phi vật chất.

Ban đại diện cha mẹ học sinh không trực tiếp đứng ra tiếp nhận, quản lý và sử dụng các khoản tài trợ cho cơ sở giáo dục, đồng thời các khoản tài trợ phải được phản ánh trên sổ sách kế toán của đơn vị.

Việc quy định rõ ràng nội dung, quy trình vận động, tiếp nhận, quản lý và sử dụng các khoản tài trợ, tạo ra kênh huy động tài trợ công khai minh bạch, sẽ ngăn chặn tình trạng nhà trường, tổ chức cá nhân lợi dụng hình thức đầu tư xã hội hóa để vận động những nguồn tài chính tài sản không phù hợp, không chính đáng.

Đây cũng là căn cứ để xử phạt nếu cá nhân, tổ chức nào vi phạm.