Ngại nhất là biến đổi lòng người

Trước thềm hội nghị gia kỳ nhóm tư vấn các nhà tài trợ, ngày 31/5 vừa qua, Đại sứ quán Đan Mạch, dựa trên kết quả kiểm tra tài chính, đã tạm ngưng hoạt động của 3 trong 4 dự án ODA để tiếp tục làm rõ những nghi vấn có liên quan tới hoạt động nghiên cứu về biến đổi khí hậu do Cơ quan Hỗ trợ phát triển quốc tế Đan Mạch (Danida) tài trợ.

Được biết, tổng vốn viện trợ ODA cho 4 dự án này là 19,9 triệu kroner Đan Mạch, tương đương 69 tỉ đồng (ước tính theo tỉ giá hạch toán tháng 6 do Bộ Tài chính mới công bố, 1 kroner Đan Mạch tương đương 3.494 đồng). Trong đó, số tiền rót cho các đối tác phía Việt Nam thực hiện là 14,12 triệu kroner (tương đương 49,1 tỉ đồng) và phần nghi chi sai chiếm hơn 23%, tức 3,3 triệu kroner (tương đương 11,4 tỉ đồng).

Những tin đồn đầu tiên về sai phạm tại các dự án xuất hiện sớm hơn. Tháng 4/2012, Đại sứ quán Đan Mạch tại Hà Nội nhận được báo cáo chi tiết về các khoản chi sai từ Văn phòng Kiểm toán Đan Mạch. Dựa trên kết quả này, Đại sứ quán yêu cầu Công ty Kiểm toán PriceWaterhouseCoopers (PWC) xem xét cụ thể cả 4 dự án Việt Nam đã được phê duyệt cấp vốn ODA Đan Mạch từ tháng 10/2011. Báo cáo kiểm toán của PWC trên website của Bộ Ngoai giao Đan Mạch từ cuối tuần trước, cho thấy cả 4 dự án đều có dấu hiệu sai phạm. Mỗi dự án khi triển khai có đối tác của cả phía Việt Nam và Đan Mạch tham gia, nhưng “tất cả sai phạm đều nằm ở phía đối tác Việt Nam” theo báo cáo của PWC. Trong những diễn biến mới nhất, phía Đan Mạch cho biết mới chỉ tạm ngưng 3 dự án chứ chưa chấm dứt. Các chủ dự án Việt Nam cho rằng, có sự nhầm lẫn của kiểm toán quốc tế và sẵn sàng phối hợp làm minh bạch nghi vấn này.

Hóa ra đây không phải là lần đầu tiên một quốc gia tạm ngưng viện trợ cho Việt Nam. Tháng 12/2008, Nhật Bản đã tạm ngưng viện trợ ODA, đồng thời đóng băng số vốn vay đã cấp cho Việt Nam trong năm đó lên đến 700 triệu USD sau vụ án PCI chấn động dư luận. Đã không ít người lo ngại vụ án này sẽ chìm xuồng bởi kẻ chủ muu có quan hệ đặc biệt với ông VIP này, bà VIP kia. Tuy nhiên, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng thể hiện thái độ rất cương quyết yêu cầu xử đến nơi đến chốn vụ việc này. Sau đó Nhật Bản nối lại viện trợ ODA cho Việt Nam vì đã nhận được phúc trình về các biện pháp chống tham nhũng cũng như kết quả xử lý vụ án PCI.

Vậy là biến đổi khí hậu thì xa trong khi mối lo quan nha tham nhũng thì gần. Người dân ngại biến đổi lòng người trước tiền bạc còn hơn cả biến đổi khí hậu! Vụ này chắc chắn sẽ xử lý nghiêm minh để lấy lại tín nhiệm của nhà đầu tư nước ngoài như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng từng nói rằng, Việt Nam trân trọng từng đồng vốn ODA, từng đồng vốn viện trợ phát triển và đã sử dụng đồng vốn này một cách hiệu quả, góp phần vào công cuộc phát triển đất nước.

Minh Nghĩa