Lời cảnh báo từ vụ cháy nhà máy lọc dầu ở Bangkok

>> Nổ lớn ở nhà máy lọc dầu Bangkok

Không lo gián đoạn năng lượng

Nhà máy Lọc dầu Bangchak đi vào hoạt động từ năm 1964 và thuộc sở hữu của Công ty Xăng dầu Bangchak. Nhà máy nằm trong khu công nghiệp Bangkok, xung quanh là các khu dân cư có tới 10.000 người sinh sống. Khi xảy ra vụ nổ hồi 7h30 (theo giờ địa phương) ngày 4/7, các nhân viên cứu hỏa đã có mặt kịp thời khống chế đám cháy cũng như không để cháy lan sang 3 tháp lọc bên cạnh và rất may mắn, không có thương vong nào xảy ra. Chủ tịch Bangchak Anusorn Sangnimnuan cũng cho biết, thiệt hại gây ra bởi vụ nổ, bao gồm tác động từ sự gián đoạn sản xuất và doanh số bán hàng là 600 triệu bạt. Tuy nhiên, không có gì đáng ngại với Bangchak khi hãng bảo hiểm Dhipaya sẽ chi trả bồi thường các thiệt hại này.

Khói đen bốc lên ngùn ngụt từ phân xưởng dầu thô ở Nhà máy Lọc dầu Bangchak hôm 4/7

Theo kết điều tra sơ bộ, nguyên nhân của vụ cháy nổ nhà máy lọc dầu có thể là do sự rò rỉ của một đường ống hydrogen nhưng không ảnh hưởng đến các kho chứa dầu. Tuy nhiên, lệnh đóng cửa nhà máy sẽ được thực thi trong 30 ngày để phục vụ công tác điều tra nguyên nhân vụ cháy nổ. Đồng thời, Bộ Năng lượng Thái Lan cũng đã tổ chức một họp báo khẩn cấp để trấn an người tiêu dùng rằng, nguồn cung cấp dầu sẽ không bị gián đoạn bởi việc đình chỉ hoạt động của một trong những nhà máy lọc dầu lớn nhất Thái Lan.

Bộ trưởng Năng lượng Thái Lan Arak Chonlatanon giải thích rằng: 6 nhà máy lọc dầu ở Thái Lan đã tung ra ít nhất 1 triệu thùng dầu/ngày và 90.9000 thùng dầu mà nhà máy Bangchak xử lý mỗi ngày chỉ chiếm 9,9% trong con số đó. Theo ông Arak, khả năng lọc dầu thực tế của Thái Lan là 1,1 triệu thùng dầu/ngày và hơn nữa, nguồn dự trữ phong phú của Thái Lan cũng sẵn sàng đáp ứng bất kỳ một thiếu hụt nào.

Ngoài ra, Bộ trưởng Arak cũng vạch ra 3 biện pháp để đối phó với tình hình. Đầu tiên, cho phép Bangchak phát hành dự trữ xăng của mình trong vòng 16 ngày; phát hành dự trữ diesel đủ dùng trong 9 ngày và phát hành dự trữ dầu nhiên liệu trong 24 ngày. Thứ 2, các nhà máy lọc dầu khác như Thai Oil và IRPC sẽ tăng sản lượng lên thêm 35.000 thùng/ngày. Và cuối cùng, các nhà bán lẻ của Bangchak, như Tập đoàn Dầu khí Thái Lan (PTT), Chevron và Công ty Hóa chất ICP sẽ được phép sử dụng dự trữ hiện tại của họ.

Tuy không lo về vấn đề gián đoạn nguồn cung năng lượng và cũng không có thương vong nào xảy ra trong vụ nổ nhưng vụ cháy đã tác động rất lớn đến sự tin tưởng của người dân về an ninh, an toàn của nhà máy và ô nhiễm môi trường một khi xảy ra cháy nổ. Bởi đây không phải là lần đầu xảy ra cháy nổ tại nhà máy lọc dầu Bangchak mà trước đó, tháng 1/2011, nhà máy cũng bị cháy do rò rỉ đường ống oxygen.

Ô nhiễm môi trường

Ngay sau vụ hỏa hoạn, Cục Kiểm soát ô nhiễm Thái Lan đã thực hiện các xét nghiệm ban đầu để đánh giá rủi ro chất lượng không khí và các dấu hiệu của chất gây ung thư ở các khu vực bị ảnh hưởng. Dấu vết một số chất độc hại như benzen, toluene và xylene đã được phát hiện. Mặc dù chưa có lệnh sơ tán nào được ban hành nhưng người dân cũng được khuyến cáo nên đeo mặt nạ, tắt điều hòa không khí và đóng cửa nhà.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Surawit Khonsomboon cho biết, các tác động của cột khói đen bốc lên từ đám cháy có thể có với các cư dân trong khu vực, đặc biệt là những người sống tại các tòa nhà cao tầng vẫn đang được các cơ quan chức năng giám sát. Đầu tiên, hydrocarbon và các dung môi khác trong hơi dầu có thể gây kích ứng đường hô hấp và cũng có thể chứa chất gây ung thư. Thứ hai, bồ hóng có thể gây ra ung thư sau khi tiếp xúc kéo dài cũng có thể gây cản trở hô hấp và gây kích ứng da và cuối cùng, những người tiếp xúc với 3 loại khí độc hại, cụ thể là sulfur dioxide (SO₂), carbon monoxide (CO) và nitrogen oxid (Nox) sẽ cần được sơ tán ngay nếu nồng độ của chúng trong không khí vượt ngưỡng tiêu chuẩn an toàn là 5ppm.

Hiện tại, các kết quả xét nghiệm cho thấy, nồng độ các khí độc hại trong không khí vẫn nằm trong ngưỡng an toàn (nồng độ SO₂ là 5ppb mỗi giờ trong khi tiêu chuẩn an toàn là 120ppb/giờ, nồng độ NO₂ là 108ppb mỗi giờ trong khi tiêu chuẩn an toàn là 170ppb/giờ) và mẫu nước từ sông Chao Phraya gần nhà máy lọc dầu chưa có ô nhiễm khác thường. Tuy nhiên, về lâu dài, vẫn còn đó những rủi ro chưa nhìn thấy được nhưng lường trước được đang lơ lửng trên đầu người dân quanh khu vực nhà máy lọc dầu Bangchak.

Di dời hay không di dời?

Nhà máy Lọc dầu Bangchak là nhà máy lọc dầu duy nhất của Thái Lan nằm ở trung tâm thủ đô Bangkok, chen giữa khu dân cư. Đây thực ra là kết quả của việc mở rộng thủ đô theo thời gian và quy hoạch đô thị của Thái Lan bởi lúc xây dựng, khu dân cư vẫn còn ở cách xa nhà máy. Thống đốc Bangkok Sukhumbhand Paribatra cho biết, Hội đồng Nhân dân thành phố muốn chuyển tất cả các nhà máy lọc dầu, kho chứa vũ khí và cả các kho chứa dầu ra khỏi thủ đô đang ngày một chật chội. Nhiều người dân Bangkok cũng đồng tình với ý kiến đó nhưng đây là câu chuyện mà họ đã được nghe nhiều lần từ chính quyền thành phố hoặc các thành viên nội các từ trước đến nay nhưng chưa có một động thái nào được thi hành cả.

Bản thân Bộ trưởng Năng lượng Arak Chonlatanon cũng đã bác bỏ kế hoạch di dời nhà máy lọc dầu ra khỏi khu dân cư đông đức ở quận Phra Khanong. Theo ông, “thay đổi địa điểm đóng nhà máy có thể làm tốn cho ngân sách 80 đến 90 tỉ bạt”.

Như vậy, khả năng di chuyển Nhà máy Lọc dầu Bangchak là không có nhưng khả năng xảy ra một vụ cháy nổ ở nhà máy thêm một lần nữa thì không ai có thể đảm bảo. Do đó, vấn đề quan trọng nhất vẫn là đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động cho nhà máy. “Hãy nhìn những gì mà các nhà máy lọc dầu lớn ở Hoa Kỳ, Anh và Nhật Bản đã làm sau khi xảy ra cháy nổ, gây thiệt hại về người. Họ thay thế các thiết bị cũ và bị ăn mòn, tăng cường bảo trì thường xuyên, đại tu văn hóa an toàn của họ từ trên xuống dưới và thực thi các thủ tục điều hành mới để giảm thiểu rủi ro”, tờ Bangkok Post bình luận.

Linh Phương (tổng hợp)