Làm chủ “kỹ nghệ” cân bằng động tại hiện trường

Tiết kiệm 900 triệu đồng

Ở phân xưởng điện, 4 cánh quạt B-4071/2/3/4 có nhiệm vụ cung cấp gió cho lò hơi máy phát, trong đó có 3 quạt gió hoạt động, còn 1 quạt gió ở chế độ dự phòng. Trải qua 10 năm vận hành, bất cứ máy móc nào cũng vậy, sau một thời gian sử dụng đều bị rỉ sét, bị ăn mòn… do sự khắc nghiệt của thời tiết nóng ẩm của nước ta và sự lão hóa của vật liệu. Những máy này cần được phục hồi trục - cánh, làm sạch lớp rỉ sét và sơn bảo vệ chống ăn mòn nhằm đảm bảo hiệu năng làm việc của quạt.

Ngày 6/2/2018, kết quả chạy thử sau bảo dưỡng cho quạt B-4073 ghi nhận rung động cao vượt ngưỡng cho phép. Kết quả phân tích chẩn đoán rung động thực hiện bởi nhóm chẩn đoán cho thấy mất cân bằng là nguyên nhân chính gây rung động cao. Sau khi họp kỹ thuật ngắn với lãnh đạo phòng sản xuất, phương án khả thi nhất là tự thực hiện cân bằng động tại hiện trường (Field balancing), sử dụng máy phân tích rung động sẵn có SKF CMXA 80 của nhà máy và gia công bổ sung các vật đối trọng phục vụ việc truy tìm điểm gây mất cân bằng trên cánh quạt.

Ngày 7/2/2018, quạt B-4073 được tiến hành cân bằng động tại hiện trường. Dựa trên phổ rung và pha rung động, trong lần chạy đầu tiên, các kỹ sư chẩn đoán đã khoanh vùng trên bánh công tác gây mất cân bằng. Lần chạy thứ 2 cùng với đối trọng, kết hợp với kỹ thuật vẽ vector rung động kết hợp với lần chạy đầu tiên, điểm mất cân bằng đã được tìm ra với độ chính xác trên 99%. Lần chạy thứ 3 nhằm xác nhận độ chính xác kết quả tính toán, với rung động đo được giảm hơn 4 lần so với ban đầu. Lần chạy cuối được thực hiện sau khi hàn đối trọng lên cánh, nhằm nghiệm thu kết quả và hoàn thành hồ sơ quản lý chất lượng bảo dưỡng.

Các kỹ sư đo độ rung động của cánh quạt

Thợ hàn bậc cao thực hiện hàn đối trọng có sự chia sẻ thú vị: “Lần đầu tiên trong gần 15 năm đi hàn lại phải cân từng que hàn bằng cân điện tử, với yêu cầu khối lượng hàn chính xác đến thế”. Tuy nhiên đối với thiết bị quay tốc độ cao, từng gram vật liệu hàn thêm vào cánh quạt cần phải kiểm soát cực kỳ chính xác, nhằm bảo đảm chất lượng bảo dưỡng tốt nhất, giúp tăng tuổi thọ và độ tin cậy thiết bị phân xưởng điện.

Kỹ sư Trương Hà Vinh Quang, kỹ sư chính nhóm bảo dưỡng chẩn đoán hỏng hóc thiết bị quay - Ban Bảo dưỡng sửa chữa BSR cho biết: “Thực hiện cân bằng động có thể chỉ 2 ngày nhưng cũng có thể mất 1 tuần, nhưng chắc chắn phải thành công và đạt chất lượng cao với mục tiêu rung động phải ngang bằng với máy mới. Cuối cùng, thời gian hoàn thành công việc cân bằng động chỉ trong vòng 2 ngày, rung động tốt hơn cả khi máy mới lắp đặt cách đây 10 năm”. Yếu tố này đặc biệt ý nghĩa khi lần đầu thực hiện cân bằng cho bánh công tác cỡ lớn ngoài hiện trường tại BSR. Trong khi các hợp đồng thuê chuyên gia hãng cân bằng động thường cần 5 ngày làm việc (chưa tính thời gian chờ điều động, thường mất hơn 10 ngày nếu không có sẵn hợp đồng khung hỗ trợ kỹ thuật).

Việc tự thực hiện cân bằng động tại hiện trường đã giúp BSR chủ động trong công tác bảo dưỡng chuyên sâu, chủ động ứng phó với những tình huống khẩn cấp ở các thiết bị quay lớn và tối quan trọng như turbine, máy nén, quạt thổi... giảm sự phụ thuộc vào việc thuê chuyên gia từ bên ngoài.

Việc hoàn thành cân bằng động quạt B-4073 giúp đưa lò hơi C khởi động đúng kế hoạch đề ra, góp phần bảo đảm sự vận hành ổn định của phân xưởng điện từ Tết Nguyên đán 2018 đến nay. Theo kỹ sư Quang, đơn giá của nhà sản xuất tính ra chi phí để sửa chữa ước khoảng 928 triệu đồng bao gồm thuê chuyên gia, thuê máy cân bằng động, chi phí hậu cần cho chuyên gia. Tuy nhiên, chỉ với chi phí 2,8 triệu đồng (ước theo đơn giá nhân công), BSR có thể xử lý thành công cân bằng động. Có thể thấy, việc tự thực hiện cân bằng động đã tiết giảm hơn 900 triệu đồng. Ở Nhà máy Lọc dầu Dung Quất có hàng trăm thiết bị quay trong tương lai gần cũng phải thực hiện cân bằng động, cứ đà “tự làm” này, BSR có thể tiết kiệm hàng chục tỉ đồng cho Nhà nước.

Đào tạo dẫn đường tới thành công

Có người từng nói: “Thành công trong công tác chuẩn bị là chuẩn bị cho một sự thành công”. Sự thành công trên không phải là điều may mắn, nó là thành quả của một chiến lược đào tạo bài bản, chuẩn bị cho những kịch bản sửa chữa nhỏ trong nhà máy. Nhằm chủ động cho việc thực hiện cân bằng động, Ban Bảo dưỡng sửa chữa BSR đã gửi nhân sự phụ trách mảng bảo dưỡng chẩn đoán tới đào tạo tại Hãng General Electric (GE, Mỹ) và đạt chứng chỉ phân tích rung động theo tiêu chuẩn ISO 18436-2 Cat III (chứng chỉ cao nhất trên thế giới là Cat IV) nhằm am hiểu kỹ thuật cân bằng động, đồng thời trang bị những thiết bị phân tích chuyên sâu nhằm thực hiện công việc yêu cầu độ chính xác cao này.

Kỹ sư Quang đã tham dự khóa đào tạo “Certified Vibration Analysis ISO 18436-2, Cat III” tại Singapore cuối năm 2015. Sau khi thu nhận những kiến thức quốc tế về cân bằng động, kỹ sư Quang và kỹ sư Hoàng Hữu Chí về viết báo cáo, truyền đạt kiến thức lại cho các kỹ sư trong tổ nhóm để chuẩn bị thực hiện các công việc bảo dưỡng khó trong Nhà máy Lọc dầu Dung Quất.

Anh Trương Hà Vinh Quang nhớ lại: “Trong các kiến thức chuyên sâu của khóa Cat III, kỹ thuật cân bằng động tại hiện trường và mô phỏng rung động được chúng tôi cực kỳ quan tâm nghiên cứu vì có tiềm năng ứng dụng cao đối với nhà máy lớn như Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, nơi có nhiều máy móc lớn và quan trọng, mỗi một ngày dừng máy sẽ thiệt hại hàng triệu USD. Vì vậy, làm thế nào để đưa máy vào vận hành sớm nhất trong mọi tình huống phức tạp là mối quan tâm hàng đầu của những người làm công tác bảo dưỡng ở nhà máy hiện đại. Thành quả đạt được khi thực hiện cân bằng động quạt gió B-4073 mới chỉ là thành công ban đầu, nhiều kinh nghiệm được rút ra, mục tiêu xa hơn là chuẩn bị cho những phần việc khó khăn và phức tạp hơn, yêu cầu độ chính xác cao như turbine, máy nén khí… không cho phép có sự sai sót”.

Đầu tư vào con người, đặc biệt đào tạo con người theo tiêu chuẩn và chuẩn mực quốc tế là một trong những khoản đầu tư quan trọng và hiệu quả nhất trong thời đại ngày nay, giúp chúng ta nhanh chóng đạt trình độ của các nền công nghiệp phát triển trên thế giới.

	Phối hợp đảm bảo an ninh, an toàn các công trình trên biển của NMLD Dung Quất
	Công tác bảo vệ môi trường ở NMLD Dung Quất được đánh giá cao
	Khám phá nhà máy lọc dầu “sạch” nhất Việt Nam

Đức Chính