Để không còn những dịch bệnh như Covid-19: Hãy phát triển mạnh năng lượng tái tạo

Biến đổi khí hậu do tiêu thụ năng lượng lớn tại các tòa nhà

Biến đổi khí hậu làm xuất hiện nhiều dịch bệnh

Tận dụng CO2 để tái chế pin

Với diễn biến phức tạp và gây ra hệ lụy khôn lường không chỉ về sức khỏe con người mà cả về kinh tế, dịch Covid-19 đang làm đảo lộn trật tự thế giới vốn được hình thành, thiết lập từ rất lâu. Từ quan niệm về y tế cộng đồng, dịch tễ đến hình thức sản xuất kinh doanh v.v… đều thay đổi khi dịch bệnh diễn ra. Các quốc gia đã thực hiện quyết liệt các biện pháp phòng chống dịch.

Tuy nhiên, theo Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), dù vậy thì đó cũng chỉ là “xử lý” tạm thời còn về lâu dài thì dịch bệnh này cho thấy, phải chuyển đổi nhanh việc sử dụng năng lượng tái tạo…

Dịch bệnh đã làm đảo lộn thế giới

Hậu quả nhãn tiền của biến đổi khí hậu không chỉ xảy ra riêng quốc gia nào mà toàn cầu đang phải hứng chịu. Tại Việt Nam rõ nét nhất là hạn hán, thủy triều dâng, nước mặn xâm lấn Đồng bằng sông Cửu Long đang làm tổn thương con người và nền kinh tế.

IEA nhận định: “Chính phủ các nước đang vạch ra các kế hoạch kích cầu nhằm chống lại thiệt hại kinh tế do virus corona gây ra. Các gói kích cầu này là một cơ hội tuyệt vời để đảm bảo rằng xây dựng một tương lai năng lượng an toàn và bền vững là nhiệm vụ thiết yếu và sẽ không bị lẫn trong một rừng những ưu tiên trước mắt khác”.

IEA cũng nói rõ, đầu tư quy mô lớn để thúc đẩy phát triển, triển khai và tích hợp các công nghệ năng lượng sạch như năng lượng mặt trời, gió, năng lượng hydro, pin và thu giữ carbon (CCUS) nên là phần chính trong các kế hoạch của chính phủ các nước vì nó sẽ mang lại lợi ích kép, vừa kích thích nền kinh tế vừa đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng sạch. Những tiến bộ đạt được trong việc chuyển đổi cơ sở hạ tầng năng lượng của các quốc gia sẽ không chỉ là tạm thời mà còn có thể tạo ra sự khác biệt lâu dài trong tương lai.

Hạn hán, tác hại của biến đổi khí hậu

IEA cũng cho rằng, hiện nay chi phí cho các công nghệ tái tạo chính, ví dụ như năng lượng mặt trời và gió, đang thấp và vượt trội hơn nhiều so với trước đây. Trong khi đó, việc thu giữ carbon và năng lượng hydro đang cần được đầu tư lớn để tăng quy mô và giảm chi phí của chúng. Mức lãi suất hiện tại, vốn ở nhiều quốc gia đã thấp và đang giảm hơn nữa, sẽ giúp giảm mức đầu tư cho các dự án lớn. Chính phủ các nước có thể khiến cho lĩnh vực năng lượng sạch trở nên hấp dẫn hơn nữa đối với các nhà đầu tư tư nhân bằng cách đưa ra các bảo đảm và hợp đồng để giảm rủi ro tài chính.

Tại Việt Nam các chính sách hỗ trợ phát triển ngành năng lượng tái tạo cũng đã được triển khai nhiều dưới hình thức như giá mua điện ưu tiên, tạo điều kiện vay vốn cho doanh nghiệp…

Việc thực hiện các bước này là vô cùng quan trọng nhằm thúc đẩy ngành năng lượng tái tạo phát triển nhanh hơn.

Trước tình hình giá dầu sự sụt giảm mạnh, IEA nhận định, diễn biến này có thể sẽ làm giảm động lực cho các chính sách sử dụng năng lượng hiệu quả, từ đó có thể làm suy yếu nghiêm trọng quá trình chuyển đổi năng lượng sạch.

Hãy phát triển mạnh năng lượng tái tạo

Nếu như không có các biện pháp từ các chính phủ, năng lượng giá rẻ sẽ khiến người tiêu dùng sử dụng nó một cách kém hiệu quả hơn. Năng lượng giá rẻ sẽ làm giảm nhu cầu mua những xe ô tô sử dụng năng lượng hiệu quả hơn hoặc cải tạo nhà cửa và văn phòng để tiết kiệm năng lượng. Đây sẽ là một tin rất xấu, vì những cải tiến cho việc sử dụng năng lượng hiệu quả, một yếu tố quan trọng để đạt được các mục tiêu khí hậu toàn cầu, đã bị suy yếu trong những năm gần đây.

Theo IEA, chính phủ các nước có thể giải quyết vấn đề này bằng cách theo đuổi các chính sách đã được chứng minh là thành công trước đây, chẳng hạn như các biện pháp nhằm cải thiện việc sử dụng năng lượng hiệu quả trong các tòa nhà. Các biện pháp này cũng sẽ tạo ra việc làm, giảm hóa đơn tiêu thụ năng lượng và bảo vệ môi trường.

Vào tháng 2/2020, IEA công bố, lượng phát thải CO2 liên quan đến năng lượng toàn cầu đã ngừng tăng lên vào năm ngoái, ngay cả khi nền kinh tế thế giới tăng trưởng gần 3%. Điều đó có nghĩa là các nước phải hành động ngay bây giờ để duy trì lượng cắt giảm phát thải trong thập kỷ này.

Tuy nhiên, IEA cũng cảnh báo, lượng phát thải CO2 giảm trong năm nay là do những tác động của virus corona đối với hoạt động kinh tế, đặc biệt là vận tải. Đây không phải là kết quả từ việc áp dụng các chính sách và chiến lược mới của các chính phủ và doanh nghiệp về giảm lượng phát thải mà vì các hoạt động phòng chống dịch. Do đó, lượng giảm phát thải này có thể sẽ chỉ là một điểm sáng trong ngắn hạn, sau đó sẽ lại tăng lên khi các hoạt động kinh tế trở lại.

Theo IEA, thực tế việc giảm phát thải bền vững chỉ xảy ra nếu các chính phủ và các công ty thực hiện các cam kết mà họ đã đưa ra - hoặc sẽ đưa ra trong thời gian tới. Bởi vậy, nhân tình hình hiện tại, các quốc gia hãy đẩy mạnh các mục tiêu khí hậu và triển khai các gói kích cầu bền vững tập trung vào các công nghệ năng lượng sạch để giảm biến đổi khí hậu, tăng trưởng nền kinh tế xanh, phát triển bền vững và quan trọng nhất là để không còn những dịch bệnh tương tự Covid-19 xảy ra.