Dấu ấn tự lực trong truyền tải điện

Trao đổi với Báo điện tử PetroTimes, ông Trần Quốc Lẫm - Phó tổng giám đốc Tổng Công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVN NPT) cho biết: Do một số nhà máy điện không vào kịp tiến độ theo Quy hoạch điện VII, xu hướng truyền tải chủ yếu của lưới điện 500kV từ nay đến năm 2017 vẫn là từ miền Bắc và miền Trung vào miền Nam. Vì vậy, tình trạng vận hành của 2 mạch ĐD 500kV Nho Quan - Hà Tĩnh - Đà Nẵng luôn căng thẳng. Theo tính toán, đến giai đoạn cuối năm 2013, đầu năm 2014 khi mà các bộ tụ bù 2000A thuộc Dự án “Nâng dung lượng tụ bù dọc đường dây 500kV Nho Quan - Hà Tĩnh” chưa đưa vào vận hành thì khả năng truyền tải công suất trên hệ thống đường dây 500kV Bắc - Nam sẽ bị hạn chế bởi thông số của các bộ tụ hiện có tại TBA 500kV Nho Quan và Hà Tĩnh (dòng điện định mức là 1.000A). Đặc biệt trong thời điểm miền Nam đang thiếu điện thì việc hạn chế công suất truyền tải điện từ Bắc vào Nam sẽ ảnh hưởng rất lớn tới việc sản xuất, sinh hoạt của toàn bộ khu vực.

Giàn tụ bù 1500A tại trạm biến áp 500kV Nho Quan trước giờ đóng điện

“Ngoài ra, TBA 500kV Nho Quan là nút ngã ba nhận điện từ thủy điện Sơn La và Hòa Bình, đồng thời truyền tải cho trạm 500kV Thường Tín để cung cấp nửa công suất cho thành phố Hà Nội. Chính vì vậy, việc nâng dung lượng tụ bù dọc phục vụ vận hành đường dây 500kV Nho Quan - Hà Tĩnh có ý nghĩa quan trọng trong việc truyền tải của hệ thống điện quốc gia và cải thiện đáng kể khả năng truyền tải của đoạn đường dây này” - ông Lẫm nhấn mạnh.

Tính toán của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, để khai thác tối đa nguồn thủy điện ở phía bắc, đảm bảo cung ứng điện cho miền Nam ngay trong mùa khô tới, PTC1 được giao trực tiếp triển khai thực hiện điều chuyển 3 giàn tụ bù 1.500MVAR được thay ra từ trạm 500kV Di Linh và Tân Định để tận dụng lắp đặt cho trạm 500kV Nho Quan và trạm 500kV Hà Tĩnh. Việc tận dụng tụ cũ chỉ là giải pháp tạm thời để nâng dung lượng đường dây phục vụ việc truyền tải điện. Dự kiến vào quý III năm 2014, toàn bộ dàn tụ đường dây 500kV Bắc Nam sẽ được đồng bộ loại tụ 2.000A, giúp nâng công suất hệ thống truyền tải quốc gia. Bên cạnh việc điều chuyển các giàn tụ bù, PTC1 đã gấp rút tiến hành cải tạo móng trụ đỡ giàn tụ cũ, trang bị bổ sung các vật tư thiết bị để đảm bảo ghép nối hệ thống điều khiển bảo vệ cho các bộ tụ bù dọc. Trong đó, tận dụng hệ thống điều khiển bảo vệ hiện có để phục vụ cho công tác lắp đặt, vận hành các bộ tụ điều chuyển. Toàn bộ chi phí dự tính cho công tác lắp đặt thay thế các bộ bù tụ này vào khoảng 26 tỉ đồng.

Đặc biệt, theo đại diện EVN NPT, từ trước đến nay việc cài đặt thông số điều khiển, bảo vệ nội bộ các tụ bù 500kV và thí nghiệm hiệu chỉnh đều phải thuê chuyên gia các hãng chế tạo thực hiện, chỉ riêng chi phí thuê chuyên gia sang kiểm tra, hiệu chỉnh lên tới cả chục tỉ đồng. PTC1 đã có thư mời các chuyên gia của hãng Siemens và ABB sang làm việc nhưng vì tiến độ rất gấp, thời điểm tiến hành đóng điện lại sắp đến mà không thấy trả lời, lãnh đạo EVN NPT cũng như PTC1 đã có quyết định táo bạo để cho các cán bộ, kỹ sư của mình thực hiện việc này mà không cần nhờ đến chuyên gia nước ngoài. Trong quá trình thi công, các kỹ sư PTC1 đã đối mặt với rất nhiều khó khăn. Đặc biệt là thiết bị cáp quang sau khi đấu nối quá cũ nên thiết bị hàn nối cũng không có. Bởi lẽ, bộ tụ bù dọc 1500A lắp đặt ở trạm 500kV Nho Quan là tận dụng lại từ trạm 500kV Di Linh. Thế nhưng, khoảng cách đường truyền cáp quang thiết kế cho tụ bù dọc tại trạm 500kV Di Linh chỉ đạt 500m, trong khi khoảng cách đường truyền ở trạm 500kV Nho Quan lên tới 700m.

Ông Nguyễn Văn Hưng, Giám đốc Truyền tải điện Ninh Bình cho biết: Nếu thiết kế, thi công đường truyền cáp quang mới thì rất tốn kém, lại phải chờ đợi, có thể phải lùi tiến độ tới quý I sang năm. Anh em đã có sáng kiến xây dựng trạm trung gian, dùng cáp điều khiển để kéo tín hiệu điều khiển bảo vệ vào nhà điều khiển trung tâm của trạm, vừa tiết kiệm chi phí, vừa đẩy nhanh tiến độ thi công mà vẫn đảm bảo hiệu quả đường truyền.

“Từ ngày bắt đầu thi công (3/11) tháo tụ cũ cho tới ngày chuẩn bị đóng điện (15/11) chỉ vỏn vẹn 12 ngày nhưng các cán bộ, kỹ sư của PTC1 đã tự hoàn thành nhiều công việc khó khăn, phức tạp mà thông thường có sự trợ giúp của chuyên gia nước ngoài cũng phải mất tới hơn 1 tháng, trong đó việc thí nghiệm hiệu chỉnh phải mất đến 2 tuần. Những  kỹ sư điện của PTC1 đã vượt mọi khó khăn, về điều động vật tư thiết bị, chủ động sáng tạo nghiên cứu làm chủ công nghệ dựa trên những kinh nghiệm vốn có cùng chút “liều lĩnh” gấp rút hoàn thành đóng điện vượt tiến độ để đảm bảo an toàn cho lưới điện truyền tải cũng như nâng cao khả năng truyền tải cung cấp điện từ miền Bắc vào miền Nam” - ông Hưng nói.

Giới chuyên gia nhận định: Việc thực hiện thành công việc đấu nối, thí nghiệm, hiệu chỉnh và hoàn thiện công trình nâng dung lượng truyền tải tại trạm 500kV Nho Quan đã đánh dấu một bước tiến lớn của đội ngũ các cán bộ, kỹ sư trong nước đảm nhận được công việc này, tiến tới từng bước làm chủ công nghệ thiết bị hiện đại trên lưới điện, hạn chế lệ thuộc vào chuyên gia nước ngoài đồng thời tiết kiệm được chi phí do phải thuê chuyên gia nước ngoài. Ngoài ra, việc này còn nâng cao dung lượng truyền tải trên đường dây 500kV Bắc - Nam, giúp cho việc truyền tải điện trên hệ thống lưới điện quốc gia được thông suốt. Tận dụng nguồn thủy điện dồi dào từ các nhà máy điện phía bắc sẽ giúp cho các nhà máy điện phía nam giảm chi phí chạy điện từ dầu, tiết kiệm cho đất nước hàng chục tỉ đồng.

Hiền Anh