Crimea muốn đổi múi giờ theo giờ Moskva và…

Tổng thống Putin và Tổng thống Ukraine bị phế truất Viktor Yanukovych

Vẫn có người theo, kẻ chống

Tại cuộc họp báo chiều 4/3, Tổng thống Putin cho biết, đã gặp Tổng thống bị phế truất Viktor Yanukovych ở Nga cách đây 2 ngày và bác bỏ tin đồn nói rằng: ông Viktor Yanukovych đã qua đời sau một cơn đau tim. Trả lời câu hỏi về số phận của ông Viktor Yanukovych, Tổng thống Putin tuyên bố, ông này không còn tương lai chính trị, và Moskva che chở chỉ để cứu mạng sống của Tổng thống bị phế truất. Tổng thống Putin cũng tuyên bố, Nga không cần sử dụng vũ lực ở Crimea và hy vọng sẽ không phải sử dụng vũ lực tại phía Đông Ukraine - sử dụng vũ lực ở Ukraine là giải pháp cuối cùng của Nga. Về các đơn vị vũ trang đang kiểm soát chính quyền tại Crimea, ông Putin cho biết, đó chỉ là những "lực lượng tự vệ địa phương", bác bỏ tin cho rằng đó là binh sỹ Nga; đồng thời phủ nhận những cáo buộc cho rằng, Moskva đang cân nhắc sáp nhập Crimea vào Nga.

Ngày 4/3, Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vitaly Churkin tuyên bố, Moskva có thể triển khai 25.000 quân tới Cộng hòa tự trị Crimea theo thỏa thuận đã ký với Kiev về hạm đội Biển Đen. Đây là phản ứng của Moskva sau khi Kiev cáo buộc Nga triển khai quân ở Crimea. Ông Vitaly Churkin cũng khẳng định, Nga không có ý định đưa ông Viktor Yanukovych trở lại nắm quyền cho dù Điện Kremlin nhiều lần tuyên bố vẫn coi ông là Tổng thống hợp pháp của Ukraine. Trước đó, Chủ tịch Hội đồng Liên bang (Thượng viện) Nga, bà Valentina Matviyenko từng nhấn mạnh, Moskva không có kế hoạch đưa ông Viktor Yanukovych quay trở lại nắm quyền bởi vấn đề này phải do nhân dân Ukraine quyết định.

Cũng trong ngày 4/3, tờ Guardian đưa tin, sau khi nghe Đô đốc Serhiy Haiduk, tân Tư lệnh hải quân Ukraine đọc quyết định cách chức và truy tố tội phản quốc đối với nguyên Tư lệnh, chuẩn Đô đốc Denys Berezovsky, các sỹ quan  hải quân Ukraine ở căn cứ Sevastopol đã tuyên bố giữ nguyên lời tuyên thệ đối với Kiev, không đào ngũ theo lời kêu gọi của ông Denys Berezovsky vì đã đầu quân với khu tự trị Crimea hôm 3/3. Phó Thư ký hội đồng an ninh quốc gia Ukraine Viktor Siumar cho biết, Bộ trưởng Quốc phòng Igor Teniukh đã bị khiển trách vì sự việc của ông Denys Berezovsky. Cũng trong ngày 4/3, hãng AP cho biết, đã có nhiều tiếng súng nổ tại sân bay quân sự Belbek gần Sevastopol, khi hơn 300 binh sỹ Ukraine, không trang bị vũ khí yêu cầu lính Nga trấn thủ ở đây trả lại sân bay cho họ. Tuy nhiên, lính Nga chỉ bắn chỉ thiên và yêu cầu binh sỹ Ukraine không được tiến lại gần hơn.

Ngày 4/3, hãng Itar-Tass dẫn lời một quan chức quân sự cho biết, đại đội lính đặc nhiệm tại Kirovograd, một trong những thành phố lớn của Ukraine đã không chấp hành mệnh lệnh tấn công Crimea do chính quyền lâm thời Kiev đưa ra hôm 3-3. Trong khi đó, chính quyền Crimea đã quyết định cắt điện và nước tại các căn cứ quân đội Ukraine, đồng thời khuyến cáo: binh lính Ukraine sẽ không được trả lương nếu không chịu công khai từ bỏ lời tuyên thệ trung thành với chính quyền mới tại Kiev. Theo hãng AP, Cơ quan giám sát thông tin và truyền thông của Nga Roskomnadzor đã chặn 13 trang Internet có nội dung liên quan tới làn sóng biểu tình ở Ukraine dẫn tới việc Tổng thống Victor Yanukovych bị phế truất.

Theo người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, Tổng thống Putin đã ra lệnh cho binh lính ở phía Tây nước Nga, gần biên giới Ukraine, trở về căn cứ sau khi kết thúc cuộc tập trận. Giới quan sát coi đây là động thái giảm căng thẳng của một cuộc đối đầu quân sự giữa Moskva và Kiev. Trong khi đó, hãng tin tư nhân Dogan đưa tin (4/3), tàu đổ bộ "Saratov" 150 và tàu tấn công "Yamal" 156 của Nga đã qua eo biển Bosphorus của Thổ Nhĩ Kỳ và trên đường tới Biển Đen sau khi Nga lệnh cho họ trở về do cuộc khủng hoảng giữa Kiev và Moskva.

Ngày 4/3, hãng RIA Novosti dẫn lời ông Sergey Glaziev, cố vấn của Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo, nếu Washington tiến hành các biện pháp trừng phạt vì vấn đề Ukraine, Moskva sẽ buộc phải chuyển sang loại tiền tệ khác và tạo lập hệ thống thanh toán riêng; đồng thời không thể trả nợ cho các ngân hàng Mỹ. Và nếu Washington đóng băng các tài khoản của doanh nghiệp và công dân Nga, Moskva sẽ kêu gọi tất cả bán tháo trái phiếu quốc gia của Mỹ. Được biết, từ 4/3, Bộ Tài chính Nga đã ngừng mua dự trữ ngoại tệ.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov

Phương Tây khó đảo ngược tình hình

Ngày 4/3, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã tới Kiev để gặp các lãnh đạo mới của Ukraine. Trong khi đó, Tổng thống đầu tiên của Ukraine Leonid Kravchuk cho rằng, nếu xảy ra chiến tranh Nga-Ukraine sẽ khai hoả chiến tranh thế giới thứ ba. Cũng trong ngày 4/3, cả hai cuộc họp quan trọng (tại Liên Hợp Quốc và Liên minh châu Âu) liên quan tới Ukraine đều không đưa ra được quyết định nào có thể tác động tới Nga thay đổi quan điểm hiện nay đối với Kiev. Giới bình luận cho rằng, với những gì đang diễn ra cho thấy sự lúng túng của Tổng thống Barack Obama và Mỹ khó có thể tạo ra bước ngoặt, thay đổi cục diện ở Ukraine. Điều này cũng đồng nghĩa với việc, phương Tây không chuẩn bị tốt cho sự leo thang khủng hoảng cũng như không lường trước được những hành động quyết liệt của Tổng thống Putin.

Dư luận đang quan tâm tới thông tin trên tờ Interfax hôm 4/3 khi cho biết, Quốc hội Ukraine sẵn sàng tham gia các cuộc đối thoại với các cơ quan chức năng Crimea (mở rộng quyền cho khu tự trị Crimea) nếu quân đội Nga rút khỏi bán đảo này. Trước đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Ukraine Serhiy Sobolev cũng từng hứa hẹn, sẽ mở rộng quyền tự chủ cho Crimea nếu Nga đồng ý rút khỏi đây. Interfax cũng đưa tin, Moskva có thể sẽ hành động quân sự trên lãnh thổ Ucraine mà không xin phép Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trước.

Ngày 4/3, Đài Tiếng nói nước Nga cho biết, Quốc hội Mỹ đang soạn thảo một dự luật trừng phạt chính trị và kinh tế đối với Nga do các hoạt động của Moskva ở Ukraine. Thượng nghị sĩ Chris Murphy cho biết, các biện pháp trừng phạt sẽ chỉ có hiệu lực trong trường hợp Liên minh châu Âu (EU) cũng làm như vậy. Cũng trong ngày 4/3, Lầu Năm góc đã bác bỏ thông tin nói rằng, các tàu chiến Mỹ đang được phái đến khu vực Biển Đen, chỉ thừa nhận đóng băng hợp tác quân sự với Nga. Điều đáng nói là trong khi Nga ngừng giải ngân gói cứu trợ trước đây thì Mỹ lại hối thúc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) nhanh chóng giải cứu Ukraine và điều này có nguy cơ làm tổn hại tới uy tín của IMF.

Ngày 4/3, đặc phái viên Ukraine tại OSCE, ông Ihor Prokopchuk tuyên bố, Kiev sẽ sử dụng " tất cả các phương tiện có thể" để bảo vệ đất nước khỏi mối đe dọa quân sự của Nga. So sánh thú vị của tác giả Andrew Korybko trên trang mạng Đài Tiếng nói nước Nga khiến dư luận quan tâm khi cho rằng: Crimea với nước Nga cũng như Texas với nước Mỹ. Cũng trong ngày 4/3, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov khẳng định, những đe dọa trừng phạt đối với Moskva là phản tác dụng và sẽ không làm thay đổi lập trường của nước này về cuộc khủng hoảng ở Ukraine. Tuy nhiên, ông Sergei Lavrov cũng tuyên bố, Nga sẵn sàng thương lượng với các đối tác quốc tế tham gia vào việc thực thi thỏa thuận ngày 21/2.