Có bao nhiêu cuộc chiến đang diễn ra ở Syria?

16:57 | 27/02/2018

1,163 lượt xem
Theo dõi PetroTimes trên
|
(PetroTimes) - Ngay cả khi quân khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng gần như bị tiêu diệt ở Syria nhưng cuộc nội chiến ở đây có lẽ sẽ không sớm chấm dứt. Bởi lẽ Syria giờ đã biến thành cuộc chiến ủy nhiệm giữa rất nhiều cường quốc thế giới và khu vực.  
co bao nhieu cuoc chien dang dien ra o syria
Quân đội Syria không kích Đông Ghouta

Nga tuyên bố đã gần như đánh bại Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tại Syria và rút quân chủ lực khỏi đây vào cuối năm ngoái. Tuy nhiên, ngay sau đó là cuộc chiến của Thổ Nhĩ Kỳ với lực lượng người Kurdistan do Mỹ hậu thuẫn ở Syria, tiếp đó là cuộc đối đầu giữa Damas và Ankara. Rồi gần đây nhất là trận đánh lớn của quân chính phủ Damas dưới sự yểm trợ của Nga vào ổ kháng cự cuối cùng của phe nổi dậy ở Đông Ghouta. Trong khi đó không thể không kể đến cuộc tranh giành ảnh hưởng giữa Israel và Iran cũng đang diễn ra tại Syria.

Mặt trận đầu tiên và đẫm máu nhất, đó là những trận mưa bom đạn từ nhiều tuần qua trút xuống các ổ kháng cự còn lại của phe nổi dậy: Đông Ghouta gần Damas và Idlib ở miền tây bắc. Từ ngày 18/2, quân đội Syria đã không kích và pháo kích dữ dội vào khu vực Đông Ghouta gần Damas và Idlib, khiến ít nhất 519 người thiệt mạng. Với việc gia tăng tấn công vào vùng Đông Ghouta, chính quyền Damas muốn chặn đứng các vụ bắn pháo từ vùng này về phía thủ đô Syria. Họ cũng muốn chứng tỏ vẫn trong thế mạnh, nhằm buộc nhóm quân nổi dậy cuối cùng phải đầu hàng.

Giáo sư Zlad Majed của Pháp cho rằng đây có thể là hậu quả từ thất bại của hòa đàm tại Sotchi do Nga tổ chức. Chính quyền Damas chắc là muốn trừng phạt phe đối lập vì phe này việc tẩy chay cuộc hòa đàm. Đây cũng là một thông điệp gửi đến phương Tây, cho tới nay vẫn không tán đồng giải pháp chính trị của Nga.

Liên Hiệp Quốc nói gần 400.000 người đang sống ở Đông Ghouta, nơi mà chính phủ đã phong tỏa kể từ năm 2013 - dẫn tới tình trạng thiếu lương thực và nguồn vật phẩm y tế.

Đông Ghouta, cách Damas khoảng 17 km về phía đông, đang nằm dưới quyền kiểm soát của hai phe phái chủ trương Hồi giáo bảo thủ và một nhóm từng là chi nhánh của al-Qaeda ở Syria.

Ngày 25/2, sau nhiều lần trì hoãn bỏ phiếu, Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc rốt cuộc đã thông qua nghị quyết yêu cầu lệnh ngừng bắn kéo dài 30 ngày tại Syria, cho phép hoạt động vận chuyển hàng nhân đạo và sơ tán y tế ở khu vực Đông Ghouta của Syria. Để nhận được sự tán thành của Nga, nghị quyết mới được thông qua này có một số điều chỉnh so với dự thảo ban đầu. Nga yêu cầu nghị quyết nêu rõ lệnh ngừng bắn sẽ không được áp dụng đối với các chiến dịch chống lại tổ chức khủng bố IS hay al-Qaeda, cùng với các "cá nhân, tổ chức và thực thể" có liên quan với các tổ chức khủng bố. Điều này sẽ cho phép Chính phủ Syria tiếp tục tấn công những phần tử thánh chiến có quan hệ với al-Qaeda ở Idlib - tỉnh cuối cùng ở Syria còn nằm ngoài sự kiểm soát của Damas. Chính quyền Damas đã tái kiểm soát tất cả các thành phố lớn, phân nửa diện tích đất nước và 60% dân số.

Mặt trận thứ hai do Thổ Nhĩ Kỳ mở ra hồi tháng 1/2018. Ankara e ngại sự hình thành một khu vực Kurdistan chạy dọc theo biên giới với Syria: vùng Rojava của người Kurdistan ở Syria, và nhất là lực lượng dân quân YPG. Vùng này có thể trở thành hậu cứ cho du kích quân Kurdistan ở Thổ Nhĩ Kỳ - lực lượng PKK đang đấu tranh chống lại Ankara. Hiện nay Rojava gồm hai mảng tách rời: ở tây bắc là thị trấn Afrin, ở đông bắc có Kobané và Djazira.

Ankara muốn ngăn cản hai mảng này liên kết được với nhau. Có sự hỗ trợ tối đa từ dân quân Hồi giáo Arập, thậm chí lực lượng thân al-Qaeda, xe tăng và máy bay Thổ Nhĩ Kỳ từ ba tuần qua khống chế Afrin. Cuộc chiến này thật là bát nháo! Khoảng 2.000 quân Mỹ yểm trợ cho đồng minh Kurdistan ở Syria tại mảng đông bắc. Nhưng tại Afrin, Mỹ không can thiệp để khỏi mích lòng đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ ở NATO. Tuy nhiên phía Damas kịch liệt chống đối Ankara, và ủng hộ người Kurdistan, mặc dù các dân quân này liên kết với Mỹ. Nhiều câu hỏi lớn đang được ra: Liệu một cuộc đối đầu trực diện Thổ Nhĩ Kỳ - Syria có diễn ra hay không? Nếu có, hệ quả sẽ ra sao? Nga đang tính gì trong cuộc xung đột này? Nhưng câu hỏi đầu tiên cần phải nêu là Chính quyền Damas được lợi gì khi liên kết với YPG chống Thổ Nhĩ Kỳ tại Afrin?

Julien Théron, chuyên gia về Quan hệ Quốc tế của Pháp cho rằng Tổng thống Bachar Al Assad muốn chứng tỏ là đang làm chủ lãnh thổ và biên giới quốc gia. Thế nhưng, thực tế trên hiện trường cho thấy, ít ra là đến lúc này, chưa có nguy cơ xảy ra đụng độ quân sự trực tiếp giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ. Trước hết đó là một cuộc chiến truyền thông đang diễn ra từ nhiều ngày qua, giữa một bên là các quan chức Syria và Kurdistan cùng thông báo bắt đầu một chiến dịch can thiệp vũ trang thực sự. Và bên kia là Thổ Nhĩ Kỳ, với Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đang cố giảm nhẹ tình thế. Hiện tại, đối đầu trực diện chưa xảy ra ngoại trừ những phát pháo cảnh cáo theo như phát biểu của Ankara… Liên lạc trực tiếp giữa hai quân đội vẫn chưa có, bởi vì mới chỉ có các dân quân tự vệ đến Afrin chứ chưa phải là những binh sĩ Syria thường trực theo đúng nghĩa.

Vẫn theo chuyên gia Julien Théron, Afrin giờ giống như là nhiều con rắn đang tự cắn đuôi mình. Chưa có một cuộc chiến nào mà ở đó, lợi ích, tính toán của các bên lại đan xen, chồng chéo nhau đến như vậy.

Thổ Nhĩ Kỳ, đồng minh của khối NATO, mở chiến dịch tấn công lực lượng YPG của Kurdistan. Trong khi lực lượng này đang bị Nga và Thổ Nhĩ Kỳ xem như là một công cụ thao túng của Mỹ, có ý đồ thành lập một quốc gia cho người Kurdistan. Mặt khác, Thổ Nhĩ Kỳ vừa hợp tác với Nga trong hồ sơ Syria, vừa hỗ trợ quân nổi dậy chống chính quyền Tổng thống Bachar Al Assad, được Nga bảo trợ.

Về vai trò của Hoa Kỳ, có rất ít khả năng là Mỹ sẽ can thiệp vào cuộc xung đột này để bảo vệ người Kurdistan. Giới quân sự Mỹ cho rằng sự hiện diện của quân đội Mỹ bên cạnh lực lượng Kurdistan chỉ giới hạn trong khuôn khổ cuộc chiến chống khủng bố.

Thắc mắc lớn nhất hiện nay, đó là vai trò của Nga. Không có nước này không có điều gì có thể thực hiện. Không có Nga, chính quyền Damas có lẽ cũng không thể gửi lực lượng tự vệ đến Afrin… Dường như Moskva gián tiếp bật đèn xanh cho Thổ Nhĩ Kỳ đưa quân vào đánh Afrin cách nay một tháng. Trên cả cuộc đối đầu trực diện giữa Damas và Ankara, đó còn là một ván cờ đã được Nga bày ra tại Afrin.

Ngày 25/2, Thổ Nhĩ Kỳ đã cho biết rõ là không muốn Syria can thiệp vào Afrin, và không có gì có thể cản trở được quân đội Thổ Nhĩ Kỳ. Trong bối cảnh đó, chính sách của Nga đối với người Kurdistan sẽ tác động lên chiến lược của Thổ Nhĩ Kỳ. Sau khi cứu nguy được chính quyền Tổng thống Bachar Al Assad, dường như Nga muốn làm cho các bên liên quan hiểu được là không có họ thì không giải quyết được vấn đề Afrin, tức là cả Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng người Kurdistan YPG đều cần đến Nga, qua đó, giảm nhẹ vai trò của Mỹ trong vấn đề Syria.

Mặt trận thứ ba diễn ra giữa Israel với Iran cùng các lực lượng dân quân mà Tehran triển khai ở Syria (gồm Hezbollah ở Liban, quân Hồi giáo Shia từ Afghanistan, Pakistan và Iraq). Gần đây Israel không kích các đoàn xe chở vũ khí của Iran cho Hezbollah trên lãnh thổ Syria. Iran muốn thủ lợi khi can thiệp vào Syria, từ việc gặt hái các hợp đồng thương mại cho đến sự hiện diện quân sự thường xuyên tại đây. Điểm này đối với Israel là một lằn ranh đỏ, và ngày 11/2 đánh dấu sự đối đầu trực tiếp giữa Iran và Israel. Sau khi một máy bay không người lái xuất phát từ một căn cứ của Iran tại Syria vượt qua biên giới Israel, máy bay tiêm kích Do Thái liền oanh kích các địa điểm quân sự của Iran tại Syria. Trên đường bay về, một chiếc F-16 của Israel bị trúng đạn phòng không của Syria. Người Nga đã để mặc các bên xử trí với nhau.

Nhưng theo giới phân tích, đến một lúc nào đó Nga sẽ phải chọn lựa. Cứ để cho Thổ Nhĩ Kỳ hành động đối với người Kurdistan hay làm trọng tài giữa Ankara và Damas? Tiếp tục khoanh tay đứng nhìn Tehran tung hoành, gánh lấy rủi ro một cuộc xung đột lớn Iran-Israel gây thiệt hại cho những thành quả của Nga ở Syria? Đó là chưa kể đến khả năng đối đầu do khiêu khích hoặc tự phát giữa Mỹ và Nga trên thực địa.

Th.Long

AFP

  • bidv-tiet-kiem-mua-vang-ron-rang-tai-loc