Cần tận dụng lợi thế và cảnh giác trong hút vốn đầu tư từ Trung Quốc

Theo số liệu thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 5 tháng đầu năm nay, vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đạt 16,74 tỷ USD, tăng gần 70% so với cùng kỳ năm 2018. Đây là tín hiệu tích cực nhưng bên cạnh đó, Việt Nam cần tỉnh táo để lựa chọn những dự án chất lượng cao, có tính phát triển bền vững.

Các doanh nghiệp thép của Trung Quốc có chiều hướng đầu tư ra nước ngoài

Đáng lưu ý là, nguồn vốn đến từ Trung Quốc tăng mạnh, đạt 2 tỷ USD ở tất cả hợp phần mà riêng phần đăng ký cấp mới là 1,56 tỷ USD, tăng 450% so với con số 280 triệu USD cùng kỳ năm 2018. Tính đến hết tháng 5/2019, Trung Quốc vẫn dẫn đầu về vốn FDI đăng ký mới.

Thời gian gần đây, Trung Quốc tiến hành tái cấu trúc ngành công nghiệp thép theo hướng cắt giảm sản lượng sản xuất, đóng cửa cơ sở nhỏ lẻ, lạc hậu, không đảm bảo môi trường… Vì vậy, các doanh nghiệp thép của Trung Quốc có chiều hướng đầu tư ra nước ngoài, đặc biệt là các nước Đông Nam Á như Indonesia, Malaysia, Việt Nam.

Cụ thể, tỉnh Tiền Giang vừa chấp thuận đầu tư Dự án Sản xuất thép không gỉ cán nguội của nhà đầu tư Yong Jin Mental (Trung Quốc) với số vốn hơn 3.000 tỷ đồng, sau khi dự án này bị từ chối chấp thuận đầu tư tại tỉnh Đồng Nai do địa phương này quan ngại về tình trạng nguồn cung thép vượt xa cầu và vấn đề môi trường.

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, việc cấp phép cho các dự án đầu tư sản xuất thép nói chung và thép không gỉ nói riêng cần xem xét cụ thể trên cơ sở tình hình thị trường khu vực và thế giới, đồng thời, cần đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội.

“Sản phẩm dư thừa không chỉ khiến các doanh nghiệp trong nước có nguy cơ phá sản, mà còn đưa lại hậu quả chung cho nền kinh tế. Tương tự như việc sản phẩm Trung Quốc mượn xuất xứ Viêt Nam sẽ đưa đến nguy cơ ngành hàng của Việt Nam cũng bị áp thuế phòng vệ thương mại”, ông Long cảnh báo.

Đánh giá về xu hướng này, ông Huỳnh Văn Hạnh, Phó chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP HCM cho rằng, sự chuyển dịch đầu tư sang Việt Nam của doanh nghiệp Trung Quốc sẽ tạo ra những áp lực không nhỏ đối với các doanh nghiệp trong nước.

“Ngoài lợi thế là nước tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do, Việt Nam cũng ngày càng có vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, kể cả với những ngành mà Trung Quốc chiếm ưu thế như may mặc, sản xuất linh kiện điện thoại di động… Do đó, các doanh nghiệp Trung Quốc muốn gia tăng đầu tư nhà máy sản xuất tại Việt Nam, nhất là những lĩnh vực họ có nhiều lợi thế như dệt may, da giày, đồ gỗ. Doanh nghiệp nội sẽ phải cạnh tranh gay gắt với họ”, ông Hạnh nói.

Tuy nhiên, ở một khía cạnh khác, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng, quay lưng lại với các dự án đầu tư của Trung Quốc không phải là một lựa chọn đúng. Theo GS.TSKH Nguyễn Mại, chẳng dại gì mà không có định hướng để tận dụng lợi thế của Việt Nam, như gần gũi về vị trí địa lý, có quan hệ truyền thống về thương mại và đầu tư… để thu hút đầu tư từ Trung Quốc. Tất nhiên, cần cảnh giác và kiểm soát các dự án kém chất lượng, hoặc các dự án đầu tư vào Việt Nam nhằm “lẩn tránh” xuất xứ hàng hóa.

M.L

Đà Nẵng: Khó xác định được người Trung Quốc “núp bóng” người Việt mua đất

Bộ Kế hoạch: Nguy cơ nhiều doanh nghiệp Việt bị Trung Quốc thâu tóm, thôn tính

Giới đầu tư Trung Quốc "đổ xô" mua lại cổ phần doanh nghiệp Việt