Bảo hiểm “giảm sốc” cho rủi ro

Bảo hiểm rủi ro hoạt động

Bản thân từ “bảo hiểm” (BH) đã nói lên tất cả sự cần thiết của việc bảo vệ khỏi những nguy hiểm, rủi ro. BH bảo đảm về mặt tài chính nhằm khắc phục hậu quả khi rủi ro xảy ra. Cá nhân BH cho các biến cố ốm đau, bệnh tật. Tổ chức BH cho các biến cố do yếu tố bên ngoài (suy thoái kinh tế, mất điện, bão lũ, chiến tranh…) và yếu tố bên trong (gian lận, sai sót của nhân viên…). Sự phát triển về quy mô và tính phức tạp của sản phẩm BH cho thấy nhu cầu BH ngày càng cao và đa dạng.

Khách hàng giao dịch tại VietinBank

Là ngân hàng tiên phong tại Việt Nam về công tác quản lý rủi ro hoạt động, Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) luôn nỗ lực không ngừng trong việc thường xuyên cập nhật các thông lệ quốc tế để có ứng dụng hiệu quả trong công tác chuyển giao và làm giảm nhẹ tổn thất trong quá trình quản trị rủi ro. Với việc thỏa thuận hợp tác với IFC và BTMU, ban lãnh đạo VietinBank đã có những chiến lược, chỉ đạo công tác điều hành, quan tâm nhiều hơn đến chuyển giao rủi ro, mà trong đó, công cụ quan trọng nhất chính là BH trong quản trị rủi ro hoạt động.

Nếu như năm 2011 (khi bắt đầu ký thỏa thuận với các đối tác chiến lược), việc mua BH mới chỉ quan tâm làm sao để thực hiện đúng cam kết với các đối tác chiến lược, thì ở các năm tiếp theo, công tác BH đã dựa trên nguyên tắc gắn kết chặt chẽ hơn với hồ sơ rủi ro hoạt động của ngân hàng, giúp công tác BH đóng vai trò ngày càng quan trọng và thực chất trong nhiệm vụ quản trị rủi ro nói chung.

Những năm gần đây, tại Việt Nam xuất hiện hình thức tội phạm cướp ngân hàng, làm giả chứng từ, chứng từ khống, xâm nhập hệ thống trái phép, hack thẻ tín dụng... Bên cạnh đó, những biến đổi khí hậu bất thường, thiên tai, bão lụt cũng gây tổn thất cho ngân hàng... Với mức độ rủi ro ngày càng cao, bản thân các công ty BH cũng cân nhắc lĩnh vực kinh doanh để bảo đảm an toàn cho chính họ, dẫn đến việc tìm kiếm sản phẩm BH phù hợp với đặc điểm rủi ro và “túi tiền” của ngân hàng là điều không đơn giản.

Chọn sản phẩm bảo hiểm phù hợp

Để hiểu rõ hơn về công tác thầm lặng này, chị Nguyễn Hồng Diệp - chuyên viên chính phụ trách BH tại Phòng Quản lý rủi ro hoạt động - đầu mối thực hiện công tác BH rủi ro hoạt động tại VietinBank cho biết thêm: “Việc mua BH không chỉ đơn giản là thực hiện tuần tự các bước theo quy định, mà một vấn đề cốt lõi là phải hiểu được rủi ro của ngân hàng, từ đó tìm được loại sản phẩm phù hợp và tối đa hóa được các điều kiện, điều khoản BH có lợi trong hạn mức kế hoạch vốn của ngân hàng. Hiểu được rủi ro đóng vai trò quyết định, vì các điều kiện, điều khoản BH cũng như chi phí sẽ phụ thuộc vào mức độ rủi ro này. Thông thường, Phòng Quản lý rủi ro hoạt động phải nghiên cứu rất nhiều quy định, quy trình cũng như thực tế triển khai các nghiệp vụ liên quan để hỗ trợ công tác đàm phán, trao đổi với công ty BH. Hiểu được rủi ro rồi kết nối nó với các điều kiện, điều khoản BH của các sản phẩm bảo hiểm, từ đó mới có thể chọn được sản phẩm BH sát nhất với nhu cầu của ngân hàng”.

Giai đoạn đàm phán với công ty BH cũng khá căng thẳng do mục tiêu lợi ích của người mua bảo hiểm và công ty BH là trái ngược nhau. Người mua BH muốn được nhiều quyền lợi nhất trong trường hợp gặp rủi ro, trong khi công ty BH lại muốn hạn chế việc bồi thường của mình thấp nhất. Làm sao để dung hòa lợi ích hai bên trong điều kiện tối đa hóa lợi ích của VietinBank là bài toán mà bất kỳ lần mua BH nào cũng phải “đau đầu” suy nghĩ phương án.

Mua BH đã khó, truy đòi bồi thường lại còn khó hơn. Để bảo đảm lợi ích của mình, công ty BH luôn đề ra các điều kiện khắt khe để hạn chế quyền lợi bồi thường của người được BH. Nhiệm vụ chính là phải khớp nối được hành vi gây tổn thất thực tế với hành vi gây tổn thất thuộc phạm vi hợp đồng BH đã ký kết, trong khi vẫn phải bảo đảm tính phù hợp với pháp luật và quy định nội bộ của tài liệu chứng minh tổn thất. Hành vi tổn thất càng phức tạp thì việc chứng minh tổn thất càng khó khăn. Có những trường hợp mất cả năm trời để chuẩn bị tài liệu mà còn chưa được công ty BH chấp thuận.

“Bảo hiểm” chỉ vỏn vẹn 2 chữ thôi, nhưng để làm cho nó “sống” và đi vào thực chất quản lý rủi ro lại là một quá trình lâu dài, đòi hỏi nhiều công sức, sự cố gắng của những cán bộ thực hiện.

Vì một VietinBank phát triển bền vững, rất cần những đôi tay vươn ra, “giảm sốc”, giảm tác động của các rủi ro vốn luôn tiềm ẩn trên chặng đường hội nhập của VietinBank.