Báo chí Việt – một năm 'đói kém'

Vừa qua, trong Hội nghị tổng kết công tác năm 2015 và triển khai kế hoạch công tác năm 2016 của 4 đơn vị thuộc khối quản lý thông tin – báo chí của Bộ Thông tin – Truyền thông (TTTT), Cục trưởng Hoàng Hữu Lượng chỉ ra thực trạng khó khăn của báo chí khi lượng phát hành giảm, số lượng người truy cập báo mạng giảm, doanh thu quảng cáo cũng giảm. Đầu tư của ngân sách cho báo chí năm nay cũng rất khó khăn, các tờ báo thuộc hệ thống báo Đảng được đầu tư khoảng 10 tỷ/báo, cá biệt có một số tờ báo tăng doanh thu bằng tiền quảng cáo, bán báo 2-3 tỷ. Thế nhưng số lượng các tờ báo có nguồn thu ngoài rất hiếm, chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Báo chí Việt Nam

Hiện nay, nhiều tờ báo vẫn giấu số lượng phát hành, doanh thu hay mức sống phóng viên. Nhưng có một thực tế không thể chối cãi, là có nhiều cơ quan báo chí lớn và nhỏ nợ lương, nợ nhuận bút và nợ tiền nhà in. Có không ít tòa soạn, phóng viên chỉ sống bằng tiền góp nhặt phong bì, tiền quảng cáo hay nhuận bút mà không được hưởng lương. Chính tình trạng này đã gây nên tình trạng bức xúc trong phóng viên, có nhiều trường hợp phóng viên “kéo bè kéo cánh” viết những bài “đâm thuê chém mướn”, vòi vĩnh doanh nghiệp … mà chính Bộ TTTT cũng đã phải ra tay xử lý.

Cụ thể, trong năm 2015, Bộ TTTT đã ban hành quyết định ngừng xuất bản một số ấn phẩm như Tạp chí Nghệ thuật biểu diễn (ngừng 3 tháng), ấn phẩm VIP Đất Việt và Bóng đá toàn cầu của Báo Bóng đá (ngừng 3 tháng). 

Lãnh đạo Bộ cũng thu hồi 2 giấy phép hoạt động cơ quan báo chí (Tạp chí Kính và kiến trúc, Tạp chí Doanh nghiệp, doanh nhân và thương hiệu); Đình bản 3 cơ quan báo chí (Tạp chí Hữu cơ, Báo Nhân đạo và Đời sống, Tạp chí Nhân đạo); Thu hồi 14 thẻ nhà báo (3 thẻ nhà báo của Tạp chí Ngày nay, 1 của Báo Gia đình Việt Nam, 1 của Báo điện tử Thanh Niên, 6 của Tạp chí Vận tải ô tô, 2 của Tạp chí Công Thương, 1 của Báo Nhà báo và Công luận).

Riêng Thanh tra Cục Báo chí đã xử phạt các hành vi vi phạm với tổng số tiền phạt là 350 triệu đồng và Thanh tra Bộ TTTT xử phạt hơn 1 tỷ trong lĩnh vực báo chí. Cục Báo chí  cũng đã xử lý khoảng 200 đơn thư liên quan đến gần 100 vụ việc được đăng phát trên báo chí.

Bên cạnh đó, lãnh đạo Bộ TTTT cũng nhìn nhận, cuộc cạnh tranh thông tin giữa báo chí với mạng xã hội cũng ngày càng trở nên quyết liệt. Báo chí không còn độc quyền về thông tin mà người đọc có thể tiếp nhận thông tin từ rất nhiều nguồn mà không quan tâm nhiều đến tính chính thống, bài bản... Trong khi đó, một số trang mạng xã hội dễ biến tướng, bình luận theo hướng làm sai lệch nội dung đăng tải, ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý, dư luận xã hội.

Năm 2015 khép lại với những thách thức và khó khăn rất lớn đối với nền báo chí Việt Nam, đòi hỏi mỗi cơ quan báo chí cần phải làm tốt vai trò thông tin của mình, đồng thời phải “gồng” lên để tồn tại và phát triển trong giai đoạn suy thoái của cả nền kinh tế.