Yoga - hiểu đúng để tập chuẩn

Phần lớn mọi người đều biết rằng, thực hành yoga sẽ làm cho cơ thể khỏe mạnh, dẻo dai và yoga cải thiện chức năng hoạt động của các hệ hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa, nội tiết. Nhưng cũng còn không ít người quan niệm về yoga không chính xác, cho dù đã bước vào tập luyện.

Những hiểu lầm về Yoga

- Yoga chỉ dành cho phái đẹp: Hiện nay ở nhiều nước và ngay cả ở Việt Nam, nữ giới tập yoga nhiều hơn nam giới. Tuy nhiên, đây là bộ môn dành cho tất cả mọi người chứ không riêng gì chỉ của phái đẹp.

- Tập yoga để giảm cân: Nếu để giảm cân nhanh thì các bài tập yoga không thể giảm nhanh như các bài tập kết hợp cùng máy, tuy nhiên yoga giúp người tập đạt tới sự cân đối về cơ thể, người béo gầy đi, người gầy béo lên và quan trọng nhất đó là sự cân bằng về tâm lý.

- Tập yoga phải ăn chay: Không hẳn như vậy, bởi việc có ăn chay hay không là do lựa chọn của bạn để cơ thể tự thích nghi cân đối khi tập và ăn uống. Tuy nhiên, thường thì đối với những người tập yoga sau một thời gian sẽ tự điều chỉnh chế độ ăn uống của mình thanh đạm đi rất nhiều.

- Tập yoga sẽ không bao giờ bị bệnh: Người tập yoga cũng như mọi người, cũng có lúc mệt mỏi, tuy nhiên, người tập yoga sẽ biết tự lắng nghe, quan sát và cảm nhận cơ thể mình, từ đó có chế độ làm việc và nghỉ ngơi vừa sức.

- Chỉ có những người có cơ thể mềm dẻo mới tập được: Đúng là một phần của yoga là các asana (các tư thế yoga), người mềm dẻo một chút sẽ dễ tập các asana hơn. Tuy nhiên, chính thông qua việc tập luyện các asana mà cơ thể linh hoạt, mềm dẻo hơn.

- Yoga và thiền là một: Nhiều người hiểu nhầm rằng yoga và thiền chỉ là một phương pháp tập luyện. Thực chất thì điểm tương đồng giữa yoga và thiền là cả hai phương pháp đều có mục đích huấn luyện để phục cái tâm bất an. Còn yoga và thiền có sự khác biệt là yoga dùng những tư thế của thân thể trong lúc tập để giúp mình định tâm, cho cái tâm yên lại. Trong khi người tập thiền thì dồn sự chú ý của mình vào những ý nghĩ xảy ra trong đầu, những cảm xúc, những lời nói, những động tác của cơ thể để quan sát, theo dõi và huấn luyện cái tâm của mình. Do đó, người tập yoga thì thân thể họ khỏe mạnh hơn so với người tập thiền, nhưng ngược lại, đối với người tập thiền vì trực tiếp chú ý tới những hoạt động của tâm và cách vận hành của tâm nên có thể đi sâu vào khả năng huấn luyện và để phục tâm của mình thuần thục hơn.

Cảnh báo

Các chuyên gia cho biết, lời khuyên đầu tiên và quan trọng của yoga là: Không nên tự tập yoga một mình vì có thể bị tẩu hỏa nhập ma hoặc bán thân bất toại. Bởi nếu người tập yoga không đúng phương pháp hoặc không có người hướng dẫn có thể dẫn đến chấn thương, gẫy xương, trật khớp hoặc tai biến tim mạch. Mỗi năm, các bệnh viện tiếp nhận, cứu chữa cho rất nhiều trường hợp bị trật khớp xương, chấn thương, suy kiệt do tập thể thao hoặc các bài tập giảm cân.

Các chuyên gia nhấn mạnh, yoga không dạy nhịn ăn. Việc nhịn ăn dẫn đến suy kiệt xuất phát từ sự hiểu biết sai. Ngoài ra việc vận động thể lực cũng cần phù hợp với lứa tuổi. Người cao tuổi không nên cố tập với cường độ hay động tác mạnh như người trẻ, rất dễ gặp rủi ro trong khi tập. Các chuyên gia cũng khuyến cáo việc tự mua sách, hay mua băng đĩa yoga về tự đọc, tự nhìn rồi tập theo là không nên. Bởi nếu chỉ nhìn băng đĩa và đọc sách tập theo, người tập khó mà biết cách thở đúng để đạt hiệu quả. Đặc biệt, có một số tư thế (như tư thế trồng cây chuối, rắn hổ mang...) người có bệnh tim mạch, người thoái hóa đốt sống, huyết áp cao, huyết áp thấp, rối loạn tiền đình... không nên cố tập; nếu tập phải tập dần dần để cơ thể dẻo dần chứ không cố gập sẽ gặp nguy hiểm.

Tập yoga đúng cách, trước tiên là phải yên tĩnh tuyệt đối, tiếp đến là sự kết hợp hài hòa giữa thiền, các tư thế của cơ thể và kiểm soát hơi thở. Sau buổi tập, học viên cảm thấy cơ thể nhẹ nhàng, đầu óc thanh thản, bước đi khoan thai - đó là tập yoga đúng cách. Lưu ý khi tập luyện yoga phải thực hiện tốt 4 không: không vội vã (từ từ, thận trọng và tiệm tiến), không kỷ lục (không nên bị thúc ép hoặc gắng gượng), không quá sức (biết dừng lại ở khả năng vốn có của mình mà cố gắng) và không phân tán (tập trung cao độ và biết cách thư giãn).

Thanh Huyền
Năng lượng Mới số 153, ra ngày 7/9/2012