Ukraina sắp có đánh lớn

Pháo tự hành của Kiev rầm rầm “bủa vây” miền đông Ukraina

Các cuộc giao tranh giữa quân chính phủ và phe ly khai vẫn tiếp tục diễn biến căng thẳng. Quân đội Ukraina ngày 8/8 cho biết một binh sĩ nước này đã thiệt mạng và 9 người khác bị thương trong cuộc đụng độ với phe ly khai ở miền Đông, bất chấp lệnh ngừng bắn đã được ký kết. Bên cạnh đó, còn có 3 dân thường bị thương trong vụ đấu pháo đêm 7/8 ở Dzerzhynsk, thành phố do quân chính phủ nắm giữ cách Donetsk khoảng 50km. Trong khi đó, quân ly khai nói có 2 dân thường bị thương do trúng đạn pháo của quân đội Kiev.

Ngày 10/8, Bộ Quốc phòng Ukraina cho biết lữ đoàn cơ giới số 72 thuộc Cơ quan An ninh Ukraina với sự yểm trợ của 10 xe tăng, 10 xe bọc thép chở quân và pháo binh đã giành quyền kiểm soát từ tay lực lượng ly khai các điểm cao then chốt nằm gần làng Starognatovka, huyện Volnovakha, tỉnh Donetsk.

Đáng lo ngại hơn cả là những tuyên bố cứng rắn của hai bên. Ngày 11/8, Người phát ngôn quân đội Ukraina, Vladislav Seleznyov tuyên bố các lực lượng ủng hộ Kiev tham gia tác chiến tại vùng Donbass có quyền khai hỏa đáp trả nếu các cứ điểm của họ bị lực lượng tự vệ Donbass tấn công. Cùng ngày, Chính quyền Ukraina tuyên bố sẽ sử dụng toàn bộ kho vũ khí của nước này để chặn đứng mọi bước tiến của lực lượng nổi dậy. Người phát ngôn Quân đội Ukraina Vladyslav Seleznyov nói: "Chúng ta sẽ huy động toàn bộ kho vũ khí và tất cả mọi phương tiện sẵn có để đẩy lùi đà tấn công của kẻ thù. Chúng ta không thể mạo hiểm với mạng sống của các binh s​ỹ. Trước đây, hiếm khi phiến quân tiến hành các vụ tấn công bằng tên lửa Grad, nhưng giờ đây, việc này diễn ra hàng ngày”.

Ông Seleznyov cho biết từ sáng đến 17 giờ chiều 12/8 đã xảy ra 63 vụ nã pháo 122 mm, 152 mm và tên lửa Grad, chủ yếu vào cuối ngày. Ông này cũng cáo buộc phe ly khai đang tập trung lực lượng tại các vị trí tiền tiêu trên đường giới tuyến với âm mưu tấn công lực lượng chính phủ.

Ngày 13/8, Tổ chức OSCE cho biết tình trạng bạo lực ở miền Đông Ukraina đã gia tăng trong những ngày qua và cho biết các phái đoàn của họ quyết định khẩn trương rời Donetsk. Lưu ý số lượng các vụ đụng độ giữa binh sỹ chính phủ và lực lượng ly khai tăng mạnh trong những ngày gần đây, OSCE nói cả 2 phía được cho là đã sử dụng vũ khí hạng nặng trong các cuộc tấn công, vi phạm thỏa thuận ngừng bắn Minsk.

Về mặt chính trị, những động thái gần đây của cả chính quyền Kiev lẫn phe ly khai đã cho thấy sự đối kháng ngày càng tăng. Ngày 6/8, Tổng thống Ukraina Petro Poroshenko đã ký ban hành luật bầu cử địa phương. Theo đó, các khối chính trị bị loại khỏi danh sách các chủ thể tham gia tranh cử. Chỉ có các đảng được đăng ký không quá 365 ngày và các đảng đổi tên không quá 180 ngày trước bầu cử mới có quyền lựa chọn ứng viên tham gia tranh cử.

Danh sách các đơn vị hành chính và lãnh thổ không được phép tổ chức bầu cử sẽ được Quốc hội quy định trong một nghị quyết riêng rẽ. Luật ​bầu cử ​địa phương mà Quốc hội Ukraina thông qua hôm 14/7 không cho phép các quận thuộc khu vực Donetsk và Lugansk, hiện nằm ngoài quyền kiểm soát của chính quyền Kiev, tổ chức bầu cử vào ngày 25/10 tới.

Chỉ một ngày sau khi chính quyền trung ương ban hành luật bầu cử địa phương, ngày 7/8, Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng đã thông qua sửa đổi Luật bầu cử địa phương với 9 điểm điều chỉnh, đáng chú ý là việc cấm truyền thông Ukraina tham gia vào tiến trình bầu cử tại DPR. Bên cạnh đó, văn kiện cũng thừa nhận sự hiện diện của các quan sát viên thuộc OSCE vào tiến trình giám sát bầu cử.

Trước đó, người đứng đầu DPR Alexander Zakharchenko thông báo sẽ tiến hành bầu cử địa phương vào ngày 18/10.

DPR cho rằng việc sửa đổi luật bầu cử nhằm thực hiện đồng bộ những biện pháp thực thi các thỏa thuận Minsk ký ngày 12/2/2015 và Biên bản Minsk ký ngày 5/9/2014, trong đó quy định việc tiến hành các cuộc bầu cử địa phương, tính tới quy chế đặc biệt của Donbass.

Ngay lập tức, Tổng thống Poroshenko tuyên bố việc DPR tổ chức cuộc bầu cử này là trái phép, không phù hợp với luật pháp Ukraina. Theo luật pháp của Ukraina, một cuộc bầu cử như vậy chỉ có thể do Ủy ban bầu cử trung ương ở Kiev tổ chức, chứ không phải do lực lượng đòi độc lập ở miền Đông tự tiến hành. Hồi tháng 3/2015, Tổng thống Poroshenko đã ký ban hành đạo luật sửa đổi về quy chế tự quản đặc biệt của một số khu vực thuộc tỉnh Donesk và Lugansk. Tuy nhiên, Chính quyền Kiev vẫn coi Lugansk và Donesk là "các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm".

Trên phạm vi quốc tế, liên quan tới các đối tượng trong cuộc khủng hoảng Ukraina. Ngày 13/8, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã điện đàm với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov, trong đó ông Kerry bày tỏ "quan ngại sâu sắc" trước việc lực lượng nổi dậy ở Đông Ukraina đẩy mạnh các cuộc tấn công. Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ nói với báo giới ở Washington rằng trong cuộc điện đàm với Ngoại trưởng Nga, ông Kerry hối thúc "ngừng bắn ngay lập tức" và kêu gọi "thực hiện đầy đủ" thỏa thuận ngừng bắn Minsk 2.

Trước đó, ngày 11/8, Nga tố cáo chính quyền Kiev âm mưu tiến hành một cuộc đối đầu có tầm ảnh hưởng lớn với Nga, đồng thời viện dẫn chiến lược an ninh quốc gia của Ukraina như một bằng chứng. Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia của Nga, ông Nikolai Patrushev nói: "Chiến lược an ninh quốc gia của Ukraina nhằm đối đầu lâu dài với Nga. Điều đó khiến chúng tôi quan ngại". Theo ông Patrushev, chiến lược đó cho phép phương Tây sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên, công nghiệp và quân sự của Kiev và điều đó tiềm ẩn nguy cơ làm leo thang căng thẳng ở miền Đông Nam đang bất ổn của Ukraina. Ông Patrushev lưu ý rằng chiến lược đó sẽ khuyến khích Kiev quân sự hóa hơn nữa. Điều này đi ngược lại nhu cầu và kỳ vọng của người dân Ukraina. Ông cũng lên án việc Kiev coi Moskva là kẻ gây hấn và hăm dọa Ukraina, trong khi xác định Mỹ là một đồng minh chiến lược quan trọng.

Trong khi đó cuộc đối đầu giữa Nga và phương Tây liên quan tới vấn đề Ukraina vẫn chưa cho có dấu hiệu hạ nhiệt. Ngày 13/8, Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev đã ký ban hành chỉ thị mở rộng danh sách các nước bị Nga cấm nhập khẩu vào thị trường nước mình để đáp trả biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Moskva liên quan đến cuộc khủng hoảng tại Ukraina. Cụ thể, ngoài các nước thuộc Liên minh châu Âu, Australia, Canada, Na Uy và Mỹ, Nga sẽ đóng cửa biên giới của mình đối với một số hàng nông sản của Albania, Montenegro, Iceland và Liechtenstein. Trước đó, những nước này đã xác nhận với EU về việc quyết định kéo dài các biện pháp trừng phạt Nga thêm một năm.