Trung Quốc lên mặt với Nhật Bản

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (phải) và Ngoại trưởng Nhật Fumio Kishida, tại Bắc Kinh, Trung Quốc ngày 30/4/2016

Chuyến thăm Trung Quốc ba ngày của Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida diễn ra trong bối cảnh quan hệ Bắc Kinh – Tokyo đã trở nên căng thẳng do các tranh chấp lãnh thổ và bất đồng về lịch sử, cho dù gần đây bang giao giữa hai nước đã phần nào hòa dịu trở lại.

Quan hệ ngoại giao hai nước đã xấu đi vì tranh chấp quần đảo Senkaku do Nhật quản lý mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư và cho máy bay liên tục xâm phạm vùng trời của các đảo này.

Việc Thủ tướng Shinzo Abe thuyết phục được Quốc hội Nhật sửa lại hiến pháp cho phép quân đội Nhật có thể tham gia chiến tranh với đồng minh càng khiến Trung Quốc giận dữ hơn.

Truyền thông Nhật Bản cho biết, trong chuyến viếng thăm lần này, Ngoại trưởng Kishida sẽ đề cập đến những tranh chấp chủ quyền giữa hai nước, về chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Triều Tiên. Hai bên cũng sẽ bàn về việc thiết lập một đường dây điện thoại đỏ, để Bắc Kinh và Tokyo có thể liên lạc trực tiếp với nhau trong trường hợp căng thẳng trên biển Hoa Đông.

Bắc Kinh coi chuyến viếng thăm của Ngoại trưởng Fumio Kishida là nỗ lực làm thân của Nhật trước sự giận dữ của Trung Quốc liên quan đến tranh chấp lãnh hải, diễn dịch lịch sử và tranh giành ảnh hưởng ở Đông Á.

Phát biểu trong cuộc hội đàm hôm qua ở Bắc Kinh, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói rằng mối quan hệ giữa hai quốc gia trong những năm gần đây đã gặp nhiều khó khăn vì những lý do mà “phía Nhật biết rất rõ”. Ông cũng nói thêm rằng Bắc Kinh muốn thiết lập với Tokyo một mối quan hệ dựa trên hợp tác, chứ không dựa trên đối đầu.

Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc trong “đòi hỏi bốn điểm” mà ông Vương Nghị đưa ra cho phía Nhật có cả việc Tokyo phải “có thái độ tích cực và lành mạnh về sự phát triển của Trung Quốc, ngưng phát tán hay loan truyền những lập luận về sự đe dọa từ Trung Quốc hay sự suy thoái kinh tế của Trung Quốc”.

Đáp lại lời của đồng nhiệm Trung Quốc, Ngoại trưởng Kishida tuyên bố rằng phía Nhật thật sư muốn trở lại những mối quan hệ mà theo đó hai bên có thể viếng thăm lẫn nhau nhiều hơn. Theo ông Kishida, hai nước cần lẫn nhau vào lúc mà tình hình kinh tế thế giới ngày càng vô định.

Phát ngôn viên Masato Otaka của ông Kishida gọi cuộc thảo luận là thành thật và thẳng thắn. Ông cũng cho hay mối quan hệ giữa hai quốc gia đang gia tăng, một phần cũng vì lãnh đạo hai bên đã có các cuộc gặp ở các diễn đàn thế giới thời gian gần đây.