Trở ngại từ hai phía

Theo bà Nguyễn Thu Hằng - Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp (Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - VietinBank) - thách thức lớn nhất đối với các doanh nghiệp ứng dụng CNC là vấn đề kỹ thuật. Hầu hết doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại trong lĩnh vực nông nghiệp có quy mô nhỏ, vốn ít, năng lực cạnh tranh thấp, chưa tạo được nguồn sản phẩm hàng hóa lớn do chưa trang bị đầy đủ các điều kiện cần thiết như: Vốn, thị trường, kiến thức, kinh nghiệm, công nghệ… để kịp thời đón nhận các chính sách liên quan đến phát triển nông nghiệp CNC. Thêm nữa, ứng dụng CNC vào nông nghiệp đòi hỏi cần có lực lượng cán bộ kỹ thuật có trình độ phù hợp. Trong khi đó, Việt Nam cũng chưa có mô hình mẫu để nghiên cứu, rút kinh nghiệm và áp dụng phù hợp với thực tiễn.

Trồng rau sạch trong nhà kính ở Lâm Đồng

Điều đáng quan tâm là về đất đai và lực lượng sản xuất. Trên thực tế, một số nhà đầu tư tâm huyết có tiềm lực tài chính mạnh, nhân sự, công nghệ muốn đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng CNC thì không có quỹ đất sạch để triển khai. Hiện nay, diện tích đất dành cho nông nghiệp thường nhỏ lẻ và phân tán nên việc liên hệ với chủ đất và chính quyền địa phương gặp không ít khó khăn. Vì vậy, việc mở rộng quy mô diện tích để triển khai áp dụng nông nghiệp CNC theo hướng hiện đại hóa, cơ giới hóa gặp nhiều trở ngại.

Một số sàn giao dịch nông sản tại Việt Nam đã đi vào hoạt động, nhưng đến nay hiệu quả vẫn chưa cao. Bên cạnh đó, do điều kiện ngân sách còn hạn chế nên việc đầu tư nguồn lực xây dựng hạ tầng cơ sở, các chính sách ưu đãi về thủ tục hành chính, thuế để thu hút các nhà đầu tư cũng chưa thực sự hấp dẫn. Hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại, phát triển thị trường, quảng bá hàng nông, lâm, thủy sản cũng chưa cao.

Có một vấn đề quan trọng, theo bà Hằng, nông nghiệp CNC cần chi phí đầu tư lớn khi áp dụng các công nghệ mới. Tuy nhiên, hiện nay cả ngân hàng lẫn doanh nghiệp vẫn dè dặt đầu tư do sản xuất chỉ là khởi điểm trong chuỗi giá trị của nông sản, khâu sản xuất và khâu phân phối chưa được xây dựng và kết nối một cách thống nhất. Do đó, đầu ra cho nông sản và khả năng thu hồi vốn là một thách thức lớn đối với các hộ nông dân, doanh nghiệp vay vốn ngân hàng để ứng dụng CNC vào nông nghiệp.

Bên cạnh đó, các tài sản bảo đảm khoản vay của nông dân, hộ sản xuất chủ yếu là ruộng đất, song các vấn đề về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, phát mại tài sản khi nợ xấu phát sinh cũng khiến ngân hàng gặp nhiều rắc rối, trở ngại. Các món vay trong lĩnh vực nông nghiệp thường nhỏ lẻ, chi phí của tổ chức tín dụng sẽ cao hơn. Trong thực tế, nhận tài sản bảo đảm hình thành từ vốn vay hiện nay cũng còn bất cập. Do vậy, các ngân hàng cần phải phối hợp với các cơ quan quản lý Nhà nước để hỗ trợ cho người dân hiểu biết hơn về kiến thức liên quan đến tài chính ngân hàng để sử dụng đồng vốn hiệu quả hơn.

Từ thực tế đó, để khai thác hết tiềm năng từ cho vay nông nghiệp CNC, bà Hằng thông tin: VietinBank đã nghiên cứu các đặc điểm cụ thể của nông nghiệp CNC, từ đó đưa ra các chính sách phù hợp để đẩy nhanh khả năng tiếp cận vốn của các cá nhân, doanh nghiệp. VietinBank có kế hoạch phối hợp với các sàn giao dịch nông sản để cung cấp các dịch vụ tài chính như bảo hiểm hàng hóa, thanh toán đặt cọc, ký quỹ, các sản phẩm phái sinh (nếu có)…