TKV - Tăng cường ứng dụng công nghệ cao trong khai thác

Bước tiến trong công nghệ đào lò

Tập đoàn hiện có 13 đơn vị khai thác than hầm lò với 478 lò chợ hoạt động trong kỳ và 196 lò chợ khai thác đồng thời. Cùng với việc sản lượng khai thác hầm lò ngày càng tăng, số lượng mét đào lò của các đơn vị trong TKV cũng ngày một lớn. Bởi vậy, việc áp dụng công nghệ cao trong khai thác, một mặt để đáp ứng nhanh sản lượng, mặt khác nhằm giảm nhu cầu về nhân lực thợ lò, một vấn đề xã hội không nhỏ, đồng thời nâng cao chất lượng than, đảm bảo môi trường… Trước yêu cầu đó, vấn đề áp dụng công nghệ mới, tiên tiến trong đào lò là rất cần thiết, trong đó công nghệ đào chống lò bằng vì neo sẽ góp phần đẩy nhanh tốc độ đào lò, giảm chi phí sản xuất, cải thiện điều kiện làm việc, đảm bảo an toàn cho người lao động.

Những năm gần đây, các công ty than đã mạnh dạn trong áp dụng đổi mới công nghệ và đã cho những hiệu quả rõ rệt. Có thể khẳng định, đột phá quan trọng nhất của Tập đoàn là sau năm 2005, các đơn vị thành viên đã thực hiện chống vì thủy lực thay chống gỗ trong hầm lò, góp phần giảm tổn thất, tăng sản lượng lò chợ 50.00060.000 tấn/năm lên 150.000-200.000 tấn/năm. Từ việc chống lò bằng vì ma sát thay thế chống gỗ, cho đến thay thế vì ma sát bằng chống cột thủy lực đơn, giá chống di động, rồi giàn chống tự hành… Gần đây, TKV đã chỉ đạo nghiên cứu, tổ chức chống lò bằng vì neo tại các đơn vị ngành than như: Mông Dương, Mạo Khê, Vàng Danh, Dương Huy, Khe Chàm, Quang Hanh… Công nghệ khấu than, nhiều đơn vị đã áp dụng khấu bằng máy compai cho năng suất cao hơn nhiều lần công nghệ truyền thống trước đây.

Lò chợ cơ giới hóa đồng bộ tại Công ty CP Than Hà Lầm

Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao, không dừng lại ở đó, một trong những mục tiêu lâu dài của TKV là đẩy mạnh áp dụng công nghệ phù hợp nhằm tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, coi đây là giải pháp quyết định tăng trưởng của TKV. Theo đó, Tập đoàn chỉ đạo quyết liệt các đơn vị áp dụng cơ giới hóa rộng rãi phù hợp với từng điều kiện khoáng sàng ở các mỏ hầm lò như: cơ giới hóa khấu than ở các lò chợ; áp dụng các sơ đồ công nghệ khai thác mới trong các điều kiện địa chất phức tạp (vỉa dày, vỉa dốc, vỉa mỏng, dưới các trụ bảo vệ…).

Đồng thời sẽ đánh giá việc đồng bộ cơ giới hóa khai thác để áp dụng công nghệ này ở các mỏ có điều kiện phù hợp nhằm đạt những lò chợ công suất cao từ 0,5 triệu tấn/năm đến 1,5 triệu tấn/năm; Nghiên cứu cơ giới hóa khai thác lò chợ ngắn, khai thác các vỉa dày dốc; lựa chọn công nghệ hợp lý đế khai thác các vỉa mỏng đến 0,8m; Nghiên cứu áp dụng cơ giới hóa trong công tác đào lò bằng các thiết bị hiện đại như khoan nhiều cần, máy bốc xúc các loại, máy đào lò liên hợp, chống lò vì neo ở những nơi có điều kiện sử dụng.

Các công ty khai thác lộ thiên áp dụng các thiết bị có trọng tải lớn, đồng thời triển khai các hệ thống băng tải đá tiến tới vận chuyển đá bằng băng tải... Tất cả những việc áp dụng khoa học công nghệ đó đều mang lại hiệu quả rõ rệt, số lao động đã giảm, năng suất khai thác lại cao so với trước.

Không ngừng đổi mới công nghệ

Theo đánh giá của Phó tổng giám đốc TKV Nguyễn Ngọc Cơ, việc triển khai nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới trong sản xuất, chế biến than là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mang tính đột phá của Tập đoàn trong thời gian gần đây. Việc triển khai ứng dụng mạnh mẽ các công nghệ khai thác hiện đại trên thế giới đã góp phần quan trọng giúp Tập đoàn khắc phục những khó khăn, tăng năng suất lao động, phát triển hài hòa, thân thiện với môi trường. Với công nghệ khai thác hầm lò, Tập đoàn tiếp tục hoàn thiện các công nghệ cơ giới hóa đồng bộ khai thác than lò chợ và tăng cường sử dụng đồng bộ thiết bị cơ giới hóa đào lò để tăng tốc độ đào lò, chuẩn bị sử dụng rộng rãi công nghệ chống như vì neo bê tông cốt thép, neo dẻo cốt thép, bê tông phun trong các đường lò.

Đặc biệt, phải kể đến việc Tập đoàn đã triển khai thành công dự án thử nghiệm đổi mới công nghệ khai thác mỏ, chống lò chợ xiên chéo bằng giàn chống mềm ZRY, tổng mức đầu tư trên 59 tỉ đồng, cho khai trường có công suất thiết kế 90.000 tấn/năm của Công ty Than Hồng Thái. Đây là công nghệ mới, lần đầu tiên áp dụng cho ngành mỏ Việt Nam, hướng thay thế cho vật liệu chống lò truyền thống bằng gỗ và vì chống thủy lực đơn. Kết quả áp dụng thử nghiệm loại hình công nghệ khai thác mới tại mỏ Hồng Thái sẽ là cơ sở xem xét nhân rộng áp dụng cho những khu vực có điều kiện tương tự tại một số mỏ than hầm lò khác như Uông Bí, Nam Mẫu, Mạo Khê, Mông Dương… góp phần đảm bảo khai thác an toàn, hiệu quả và tạo bước phát triển mới trong lĩnh vực nghiên cứu công nghệ khai thác hầm lò.

Có thể khẳng định, đến nay các đơn vị khai thác hầm lò của TKV đã làm chủ công nghệ và xây dựng được lực lượng cán bộ kỹ thuật có đủ trình độ, năng lực để thiết kế, chỉ đạo, giám sát việc thi công, ứng dụng các công nghệ mới. Các đơn vị thành viên đã chủ động đầu tư các thiết bị để đồng bộ dây chuyền đào lò, đầu tư đồng bộ dây chuyền thiết bị phục vụ thi công tại các hạng mục đường lò chính của các dự án. Được biết, TKV đang đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các công nghệ cơ giới hóa đồng bộ đã đầu tư tại Vàng Danh, Nam Mẫu, Khe Chàm, Uông Bí, Mạo Khê. Việc áp dụng thành công công nghệ lò này đã góp phần quan trọng trong lộ trình hiện đại hóa ngành công nghiệp khai thác khoáng sản và nâng cao sản lượng, mức độ an toàn, cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động. Bên cạnh việc đổi mới công nghệ trong hầm lò thì với khai thác lộ thiên, Tập đoàn cũng tiếp tục đầu tư thiết bị xúc bốc, vận tải có công suất lớn trong khai thác than lộ thiên để giảm chi phí.

Hiện TKV đang nghiên cứu trình tự khai thác đổ thải vùng Cẩm Phả, cơ cấu lại các mỏ Cao Sơn, Cọc Sáu, Đèo Nai để khai thác tối ưu, triệt để tài nguyên, nâng cao hiệu quả sản xuất. Nghiên cứu trình tự kết thúc khai thác các mỏ lộ thiên vùng Hòn Gai kết hợp hoàn thổ, cải tạo phục hồi môi trường đạt hiệu quả cao nhất và giảm chi phí sản xuất. Đối với khâu sàng tuyển, chế biến than, Tập đoàn sẽ áp dụng công nghệ mới, tự động hóa tối đa các công đoạn để giảm ô nhiễm môi trường, giảm khâu lao động nặng nhọc cho người lao động…

Đặc biệt, trước những khó khăn do điều kiện địa chất phức tạp, khai thác than xuống sâu, áp lực lớn, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn lao động, cháy, nổ khí mỏ dẫn đến tai nạn lao động, TKV chủ động áp dụng các giải pháp công nghệ trong sản xuất. Tiêu biểu như việc đưa hệ thống kiểm soát khí cháy nổ mê tan tự động vào trong hầm lò đã giúp Tập đoàn làm chủ trong việc đánh giá hàm lượng khí mê tan trong các vỉa than. Nhờ đó, hàng loạt hệ thống tự động quan trắc khí mê tan tập trung đã được đưa vào hoạt động ở hầu hết các mỏ hầm lò và được kết nối với mạng internet để giám sát từ xa. Việc thành lập Trung tâm An toàn mỏ cũng đã đưa trình độ công nghệ quản lý khí mỏ của TKV sánh ngang tầm các nước phát triển trên thế giới.