Thương vụ tàu Mistral: Pháp dám “chơi” nhưng không dám chịu!

Tàu chiến lớp Mistral neo đậu tại Saint-Nazaire, Pháp

Ngày 15/5, báo Kommersant của Nga dẫn nguồn tin thân cận trong lĩnh vực hợp tác quân sự-kỹ thuật nói rằng Pháp đã chuyển cho Nga đề nghị hủy hợp đồng cung cấp hai tàu chở máy bay trực thăng loại Mistral dành cho Hải quân Nga. Nếu Nga chấp thuận, Paris sẽ bồi thường cho Moskva khoảng 785 triệu euro.

Đáp lại đề nghị này, Nga đã nói rằng họ chấp thuận cho Pháp hủy hợp đồng nhưng cái giá bồi thường “quá bèo” như vậy là không thể chấp nhận được. Theo phía Nga, riêng phần “vốn” mà nước này phải bỏ ra để thuê Pháp đóng hai chiến hạm chở trực thăng này đã lên đến 1,16 tỷ euro. Nay Pháp đơn phương phá hợp đồng thì ngoài chuyện phải hoàn vốn còn phải bồi thương thêm thiệt hại cho phía Nga.

Hợp đồng bán hai tàu chiến chở trực thăng Mistral được ký năm 2011 với trị giá 1,2 tỷ euro. Việc giao con tàu đầu tiên được đặt tên là Vladivostock, trên nguyên tắc phải bàn giao hồi giữa tháng 11/2014, nhưng đã bị phía Pháp cho ngừng vô thời hạn vào năm ngoái vì lý do Nga “can thiệp” vào cuộc khủng hoảng Ukraina. Chiến hạm thứ hai có tên Sebastopol, theo dự kiến phải được giao cho Nga vào cuối năm nay.

Trong chuyến thăm Nga hồi tháng tư vừa qua, Tổng thống Pháp Hollande đã ngỏ ý muốn hủy hợp đồng và hoàn lại tiền cho Nga, Tổng thống Nga Putin cũng đã đồng ý trên nguyên tắc. Tuy nhưng chi tiết các khoản tiền mà phía Pháp phải hoàn trả là một vấn đề cần phải thương lượng vì trong đó Moskva yêu cầu trả lại không chỉ các khoản tiền mà họ đã rót cho Pháp mà còn cả các khoản đền bù thiệt hại do vỡ hợp đồng.

Theo đánh giá của tuần san Pháp Puen, việc hủy bỏ giao kèo cung cấp tàu Mistral cho Nga có thể khiến Paris tốn phí số tiền từ 2 đến 5 tỷ euro do lỗi không hoàn thành hợp đồng.

Các nguồn tin Pháp nói rằng việc thương lượng về các điều kiện hủy hợp đồng vẫn đang được tiếp tục.

Nếu Pháp chấp thuận trả toàn bộ tiền Nga đã rót để đóng tàu Mistral kèm thêm tiền bồi thường hợp đồng thì họ cũng chẳng thể làm gì với 2 con tàu này. Trong đề xuất hủy hợp đồng với Nga, Pháp nói rằng họ sẵn sàng hoàn trả các khoản tiền mà Nga chi ra với điều kiện Moskva đồng ý cho Pháp bán lại hai chiến hạm trong hợp đồng cho một nước khác. Đây là điều kiện phía Nga khó có thể chấp thuận được. Hãng Interfax ngày 15/5 dẫn lời quan chức cấp cao Bộ Quốc phòng Nga Yury Yakubov cho hay cả 2 tàu chở trực thăng Mistral được chế tạo cho Hải quân Nga, cho các trực thăng, hệ thống kiểm soát, cơ sở hạ tầng của Nga. Các tàu này không được cung cấp cho một nước thứ ba trong bất cứ trường hợp nào, đây là vấn đề an ninh quốc gia. Có tin nói rằng Hải quân Pháp có ý định chào bán các tàu chiến Mistral cho Trung Quốc.

Vậy là trong thương vụ Mistral, ngoài việc chấp thuận giao tàu cho Nga, bất cứ khả năng nào khác cũng khiến Pháp thiệt hại gấp bội. Vì không muốn làm mất lòng đồng minh là Mỹ trong cuộc đối đầu với Nga về vấn đề Ukraina, Pháp quyết hoãn giao tàu cho Nga và nay là đề xuất hủy. Nếu đã chấp nhận “chơi” thì lẽ ra Pháp phải chấp nhận chịu nhưng xem ra đề xuất hủy hợp đồng của Pháp chỉ là cái cớ để kéo dài thương vụ này, chờ ngày tình hình Ukraina yên ổn chăng?