Thủ tướng Shinzo Abe đang tính toán gì?

Ngày 25/9, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã kêu gọi giải tán Quốc hội để tiến hành bầu cử sớm. Ngày 28/9, Chủ tịch Hạ viện Nhật thông báo quyết định giải tán Quốc hội dựa trên điều 7 của Hiến pháp để chuẩn bị cho cuộc bầu cử mới vào ngày 22/10/2017.

Giới phân tích theo hướng ủng hộ quyết định trên thì cho rằng đây là một sự tính toán rất kỹ lưỡng của Thủ tướng Abe nhằm giành được nhiều sự ủng hộ hơn của dân chúng qua cuộc bầu cử, từ đó dễ dàng tiến hành các cuộc cải cách khó khăn về kinh tế, cũng như cải tổ hiến pháp trong bối cảnh cuộc khủng hoảng hạt nhân Triều Tiên đang thêm căng thẳng.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe kêu gọi bầu cử trước thời hạn trong cuộc họp báo tại Tokyo ngày 25/9

Nên biết rằng, phải đến ngày 13/12/2018, ông Abe mới hết nhiệm kỳ hiện nay. Việc ông hy sinh hơn một năm nhiệm kỳ của mình để đầu tư cho nhiệm kỳ tiếp theo là điều đã từng có trong lịch sử chính trị Nhật Bản. Theo giới phân tích, rõ ràng Thủ tướng Abe đã nhận thấy cơ hội chiến thắng. Cơ hội đó là kinh tế Nhật Bản tiếp tục tăng trưởng ổn định. Chính phủ Nhật Bản ngày 28/8 công bố báo cáo cho biết kinh tế nước này trong quý II/2017 đạt tốc độ tăng trưởng 4% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng nhanh nhất trong hai năm.

Cơ hội nữa là uy tín cá nhân của ông Abe đối với cử tri đã được cải thiện đáng kể sau thời kỳ sa sút. Trước đó, vào tháng 7/2017, tỷ lệ tín nhiệm của Thủ tướng Abe đã giảm xuống dưới 30%, do vụ bê bối liên quan đến cáo buộc ông hỗ trợ một người bạn. Điều này đã khiến cho ứng cử viên đảng LDP của Thủ tướng Abe thất bại trong cuộc bầu cử hội đồng thành phố Tokyo. Nhưng tỷ lệ ủng hộ ông Abe đã nhích lên sau cuộc cải tổ nội các hồi tháng 8 và cách Thủ tướng Abe xử lý tác động của vấn đề hạt nhân của Triều Tiên thời gian qua được người dân tán thưởng và tin tưởng. Kết quả khảo sát do nhật báo Nikkei công bố cuối tuần trước cho thấy 44% số cử tri sẽ ủng hộ LDP, hai đảng đối lập là Dân chủ và Hy vọng (đảng mới do Thị trưởng Tokyo Yuriko Koike thành lập) chỉ nhận được 8% sự ủng hộ.

Một số ít nhà phân tích nhận định rằng phe đối lập của đảng LDP vẫn đắm chìm trong khủng hoảng nội bộ và chưa trở thành lựa chọn thay thế sáng giá về phương diện chính sách. Tuy nhiên, trong một diễn biến mới, nhật báo Nikkei của Nhật Bản số ra ngày 27/9 đưa tin đảng Hy vọng của bà Koike đang tiến hành đàm phán với đảng Dân chủ đối lập chính về vấn đề hợp nhất. Theo báo trên, bà Koike ngày 26/9 đã thảo luận với Chủ tịch đảng Dân chủ Seiji Maehara về khả năng hợp nhất, trong đó có thể có sự tham gia của một đảng đối lập nhỏ khác. Tuy nhiên, báo trên cho rằng triển vọng hợp nhất giữa hai đảng trên trước cuộc bầu cử tới là chưa chắc chắn nhưng động thái không đưa người ra tranh cử của đảng Dân chủ để rảnh đường cho đảng Hy vọng là sự thể hiện ủng hộ hoàn toàn của đảng Dân chủ.

Trên đây là một số phân tích theo hướng có lợi cho Thủ tướng Abe, hãng tin AFP dẫn lời một số chuyên gia cho rằng viễn cảnh bầu cử ở Nhật lần này đầy bất trắc, liên đảng của ông Shinzo Abe khó giành được hai phần ba số ghế, như trong Quốc hội cũ, để toàn quyền quyết định mọi thứ. AFP dẫn một số thăm dò mới nhất cho biết phe của Thủ tướng Nhật có nhiều khả năng sẽ chỉ có được một đa số quá bán.

Nhật báo Le Monde trong một bài đăng trên mạng ngày 26/9 nhận định, liên minh của Thủ tướng Abe vẫn sẽ chiếm quá bán tại quốc hội tới nhưng có lẽ sẽ mất quyền đa số tuyệt đối. Theo tờ báo, ngay cả khi người dân Nhật Bản không đánh giá cao, họ vẫn muốn ông Abe tiếp tục cầm quyền, bởi vì ông là biểu tượng cho sự ổn định, tái thúc đẩy nền kinh tế.