“Tam đại giấy phép” và sự đốc thúc của Thủ tướng

Năng lượng Mới số 410

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng lại đốc thúc cải cách hành chính (CCHC) ngành thuế và bảo hiểm xã hội phải CCHC: Thuế, bảo hiểm xã hội phải giảm mạnh thời gian làm thủ tục. Lĩnh vực thuế năm 2015 không chỉ giảm xuống 171 giờ mà phải phấn đấu giảm sâu hơn nữa, bởi các nước ASEAN-6 đã tiến lên rất nhiều rồi. Tương tự, bảo hiểm xã hội cũng phải giảm được 285 giờ còn 49,5 giờ… Hóa ra câu chuyện CCHC, giảm bỏ giấy phép “cha”, giấy phép “con” và giấy phép cháu “hành” người dân và doanh nghiệp chưa có hồi kết.    

Ngành hải quan cải tiến thủ tục hành chính giảm phiền hà cho doanh nghiệp

Một chuyên gia của Công ty Cổ phần Tư vấn Quản lý kinh tế Economica Việt Nam đã tìm ra được 398 “giấy phép cha”, 2.129 “giấy phép con” và 1.745 “giấy phép cháu” đã và đang làm khó cho người dân và doanh nghiệp. Chẳng hạn 110 ngành nghề yêu cầu phải có giấy phép kinh doanh với 171 loại giấy phép kinh doanh. Ngoài ra còn có 83 ngành nghề yêu cầu có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh với 62 loại giấy chứng nhận. Bên cạnh đó có 44 loại ngành nghề cần có chứng chỉ hành nghề với 53 loại chứng chỉ hành nghề cùng 345 ngành nghề yêu cầu phải có chấp thuận của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Các chuyên gia nhận xét, “tam đại” giấy phép này được ban hành rất đa dạng, phức tạp với nhiều điều kiện khắt khe với việc gia nhập thị trường của doanh nghiệp. Thậm chí chỉ một điều trong văn bản thông tư đã làm thui chột hàng nghìn ý định kinh doanh. Phiên họp thường kỳ cuối cùng của năm 2014, Chính phủ đã dành nhiêu thời gian thảo luận về tình hình thực hiện Nghị quyết số 19/NQ-CP ngày 18-3-2014 về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Các chuyên gia nhận xét, đây là một nghị quyết chuyên đề mới được ban hành hơn 9 tháng mà Chính phủ đã 2 lần xem xét việc thực hiện. Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư,  trong năm 2015, cần tiếp tục thực hiện mạnh mẽ, nhất quán và triệt để Nghị quyết số 19 để hết năm 2015, chỉ số môi trường kinh doanh của Việt Nam xếp hạng theo  Ngân hàng Thế giới (WB) tối thiểu bằng trung bình ASEAN-6. Cùng với việc củng cố các kết quả cải cách trong các lĩnh vực thuế, bảo hiểm xã hội, khởi sự kinh doanh…, cần tập trung thực hiện cải cách các chỉ số về thực thi hợp đồng, thủ tục phá sản doanh nghiệp và cấp phép xây dựng.   

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, việc Chính phủ ban hành Nghị quyết số 19 là xuất phát từ yêu cầu phát triển, yêu cầu hội nhập và căn cứ vào những hạn chế, yếu kém nội tại của nền kinh tế. Cải thiện môi trường kinh doanh là nhiệm vụ “sống còn” trong điều kiện kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế. Bộ máy cồng kềnh, kém hiệu lực, thủ tục rườm rà, gây khó khăn cản trở, những hạn chế, yếu kém đó cấp nào cũng nói, ngành nào cũng nói, hội nghị nào cũng nói. Nhưng khó khăn cản trở ở đâu, làm thế nào? Nghị quyết 19 đã đề ra giải pháp cụ thể cho những vấn đề đó. Chúng ta chọn đúng vấn đề rồi, có kết quả bước đầu rồi, phải tiếp tục thực hiện. Trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu ngay từ đầu năm 2015, cần công khai chỉ số CCHC của tất cả các bộ, ngành, địa phương. Làm được cũng minh bạch mà chưa được cũng phải minh bạch để phấn đấu.

Trước nút thắt về kiểm tra chuyên ngành khiến khó rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu, Thủ tướng đặt vấn đề: “Các nước xung quanh ta cũng bảo vệ sản xuất, cũng bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, cũng bảo vệ môi trường, nhưng thủ tục vẫn thuận lợi. Sao ta không tìm hiểu, tham khảo xem họ làm thế nào? Từ vướng mắc trong thực tế để xem lại các quy định của ta và tham khảo kinh nghiệm các nước, từ đó đưa ra đề xuất cụ thể”.

Không phải ngẫu nhiên mà Thủ tướng lưu ý rằng, những cải cách đã tiến hành cũng mới chỉ là “trên giấy”. Chẳng hạn, trong cải cách thủ tục hải quan, cần hết sức chú ý khâu thực hiện của cán bộ. Hàng hóa trong luồng xanh hải quan chỉ mất 3 giây, nhưng nếu cán bộ không chịu làm thì doanh nghiệp cũng chịu. Cũng có ý kiến đề nghị “thận trọng” với chủ trương chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, nhưng Thủ tướng cho rằng, không thể chỉ vì một số ít doanh nghiệp vi phạm quy định hải quan mà quay lại bắt “tiền kiểm” tất cả, gây khó, gây khổ cho đa số chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật. Vấn đề là hậu kiểm cho tốt, xử lý nghiêm những doanh nghiệp vi phạm. Được biết, Chính phủ sẽ ban hành một Nghị quyết mới, tiếp tục tinh thần của Nghị quyết 19 ngay đầu năm 2015, chỉ rõ những việc cần làm trong từng lĩnh vực. Thủ tướng yêu cầu “chỉ rõ phiền hà, vướng mắc ở đâu, sửa chỗ nào, ai sửa, lúc nào sửa xong… thì mới tiến bộ được. Các đồng chí đều xông vào thì làm được thôi. Nếu người đứng đầu cơ quan nào không làm được thì mời làm việc khác”.

Hoàn toàn có cơ sở để tin rằng, với quyết tâm CCHC, tình trạng “tam đại giấy phép” gây khó gây khổ cho danh nghiệp sẽ căn bản chấm dứt trong năm 2015!

Minh Nghĩa