Standard Oil – Tập đoàn dầu lửa hùng mạnh thời kỳ đầu của kỷ nguyên dầu mỏ

Standard Oil được thành lập vào năm 1870 bởi John Davison Rockefeller Sr hay còn gọi là John D. Rockefeller – nhà tư bản công nghiệp dầu mỏ huyền thoại - một trong những người được đánh giá giàu nhất trong lịch sử nếu chúng ta quy đổi tổng tài sản của ông tại thời điểm đó ra giá trị hiện tại bằng đô la thì có lẽ giàu hơn bất cứ các nhân vật nổi tiếng hiện nay như Bill Gates, W. Buffet, Jeff Bezos. Đế chế dầu mỏ Standard Oil thời điểm đó nắm giữ khoảng 10,5% ngành công nghiệp dầu mỏ nước Mỹ và chi phối hầu hết các hoạt động từ thuộc nguồn cho đến hạ nguồn của ngành công nghiệp non trẻ nhưng mang lại lợi nhuận cực kỳ ấn tượng.

Tại Mỹ thời điểm cuối thế kỷ 19, quá trình bùng nổ hoạt động khai thác, thăm dò dầu mỏ dẫn đến việc xuất hiện hàng loạt các đối thủ cạnh tranh kèm theo tình trạng dư thừa nguồn cung cũng như hoạt động khai thác lãng phí dầu mỏ. Giá dầu mỏ cũng đã có lúc tăng rất cao và cũng như lại rất thấp mỗi khi một mỏ dầu mới lại được phát hiện ở vùng đất dầu như Pennsylvania, Texas, Cleveland… Để giải quyết tình trạng trên, Rockefeller đã quyết định sử dụng chiến lược thôn tính các đối thủ cạnh tranh bằng cách mua lại các nhà máy lọc dầu, hệ thống cung cấp dầu và các sản phẩm hóa dầu của đối thủ. Không những sử dụng mọi biện pháp để kiểm soát các mỏ dầu, Rockefeller cũng rất quan tâm đến việc chi phối hệ thống các nhà máy lọc dầu và nhất là hệ thống vận chuyển dầu mỏ với chi phí rất thấp. Sở hữu khả năng phân tích tình hình siêu việt, khả năng lãnh đạo tài tình, Rockefeller đã biến Standard oil là một tập đoàn dầu khí lớn nhất nước Mỹ cũng như trên thế giới giai đoạn 1870 – 1910.

Có thể nói chính Rockefeller là nhà tư bản đầu tiên có tầm nhìn xa trông rộng khi có tham vọng về xây dựng một tập đoàn lớn hoạt động trên nhiều quốc gia. Đó là Tập đoàn Standard Oil Trust với số vốn điều lệ 70 triệu USD. Rockefeller trở thành người giàu nhất nước Mỹ. Ở tiểu bang nào cũng có mặt "Standard Oil Trust" - tập đoàn dầu mỏ gần như duy nhất.

Tập đoàn Standard Oil có những bước phát triển nhanh chóng và tiếng tăm đã lan rộng trên phạm vi toàn cầu mà không có đối thủ nào có thể so sánh được. Tập đoàn đã xây hệ thống ống dẫn dầu chuyên biệt, sở hữu các tàu vận chuyển, xe bồn, cầu cảng, nhà kho và bãi chứa riêng. Đó là chưa kể họ mua đứt cả nhiều khu rừng để khai thác gỗ cho nhà máy chế tạo vỏ thùng dầu. Nhờ tự khai thác, xử lý gỗ và chế tạo cả đai thùng, họ đã giảm chi phí mỗi vỏ thùng từ khoảng 3 USD xuống chưa đến 1,5 USD. Rockefeller còn thuê khoa học gia thí nghiệm và sản xuất các sản phẩm hóa dầu như benzen, paraffin, mỡ… Standard Oil không để lọt gần như bất cứ cơ hội làm ăn nào ra ngoài.

Tuy nhiên, giai đoạn hoàng kim của Standard oil cũng đã kết thúc vào năm 1911 khi đạo luật chống độc quyền của Mỹ được không qua. Standard Oil Company đã buộc tội độc quyền và bị chia nhỏ thành nhiều công ty khác nhau.