​Sẽ có bao nhiêu tờ báo phải chuyển đổi?

Dự Hội nghị có đại diện các cơ quan chủ quản báo chí; Bộ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Bắc Son, Thứ trưởng Trương Minh Tuấn và Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Thế Kỷ chủ trì hội nghị.

Đây là một hội nghị rất quan trọng nhằm phổ biến và quán triệt những nội dung cơ bản của Đề án quy hoạch báo chí đến các cơ quan chủ quản. Và theo yêu cầu của Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son, sau đây từng cơ quan chủ quản sẽ căn cứ vào đề án quy hoạch này mà chủ động sắp xếp lại các cơ quan báo chí của mình, đồng thời nêu ý kiến đề xuất với lãnh độ Bộ TT-TT.

Đề án quy hoạch báo chí là một vấn đề cực kỳ nhạy cảm, phức tạp và tác động đến rất nhiều người.

Nhìn chung, với quy hoạch này thì chắc chắn sẽ tránh được sự lãng phí về nguồn lực, sự chồng chéo về thông tin, đồng thời để cho báo chí có sự phát triển lành mạnh hơn, đảm bảo đúng tôn chỉ, mục đích hơn. 

Theo quy hoạch này, một vấn đề được dư luận và anh em báo chí đặc biệt quan tâm, ấy là một số các tổ chức xã hội nghề nghiệp, doanh nghiệp nhà nước sẽ không được ra báo, mà chỉ là tạp chí. Đồng thời một số báo điện tử thuộc diện các tổ chức xã hội nghề nghiệp, doanh nghiệp nhà nước phải sắp xếp theo hướng thay đổi cơ quan chủ quản.

Đây là vấn đề cực kỳ nhạy cảm và cũng là điều mà anh em báo chí lo lắng nhất. Bởi lẽ, theo như quy hoạch này, sẽ không ít những tờ báo đang hoạt động với danh nghĩa là báo sẽ phải xuống thành tạp chí hoặc tạp chí điện tử. Mà đang từ báo xuống tạp chí, thì đó là cả sự thay đổi về lượng và chất, và thực sự đây là điều không ai muốn.

Thứ trưởng Trương Minh Tuấn trả lời phỏng vấn về quy hoạch báo chí

Nhưng cũng phải thấy rõ rằng, hiện nay không có ít những tờ báo kể cả báo giấy và điện tử đã không làm đúng chức năng nhiệm vụ, tôn chỉ mục đích của mình. Lỗi này là hoàn toàn thuộc về cơ quan chủ quản, vì đã sinh ra, đẻ ra tờ báo nhưng không nuôi, không dưỡng, thậm chí còn bắt cơ quan báo chí kiếm tiền nuôi cơ quan chủ quản.

Trước một số thắc mắc về vấn đề những cơ quan báo chí nào sẽ phải thay đổi. Thứ trưởng Trương Minh Tuấn cũng giải thích rất rõ rằng, trong khi Đảng, Chính phủ đang tái cơ cấu lại doanh nghiệp, từng doanh nghiệp cũng sẽ phải tái cơ cấu lại để nhằm đạt hiệu quả cao hơn, tạo đà có sức phát triển tốt hơn, thì báo chí cũng phải tái cơ cấu.

Mà trong việc tái cơ cấu này, những tờ báo tốt, có chất lượng có uy tín trong lòng bạn đọc, có ảnh hưởng tới dư luận thì vẫn phải giữ lại và tạo điều kiện cho những cơ quan báo chí đấy phát triển, xứng đáng là công cụ tuyên truyền của Đảng, của nhân dân. Còn với những tờ báo không làm đúng tôn chỉ, mục đích, không thật sự cần thiết thì dứt khoát phải thay đổi.

Việc lo lắng rằng một số phóng viên có thể không có công ăn việc làm, từng cơ quan chủ quản sẽ phải có trách nhiệm. Và cũng có một điều thực tế mà những người làm báo thấy rất rõ là những ai làm báo có nghề có tâm thì không bao giờ sợ mất việc.

Trong kết luận của mình, Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son cũng khẳng định quyết tâm của Đảng, Chính phủ và Bộ TT-TT là phải tập trung thực hiện tốt quy hoạch báo chí lần này, bởi có như vậy thì chúng ta mới xây dựng được nền báo chí cách mạng xứng đáng là cơ quan ngôn luận của các tổ chức Đảng, Nhà nước, là diễn đàn của nhân dân.

Việc thực hiện này có lộ trình hết sức thận trọng. Trước hết, thực hiện ở một vài bộ ngành trong năm 2017, rồi từ đó rút kinh nghiệm và thực hiện tiếp theo. Đến năm 2020 thì cơ bản hoàn thành. 

Như vậy là đã rõ. Nếu thực hiện quy hoạch báo chí này thì chắc chắn không ít những tờ báo giấy và báo điện tử sẽ bị chuyển xuống thành tạp chí. Và dĩ nhiên bộ máy của các cơ quan này sẽ co gọn rất nhiều.

Sự lo lắng của anh em báo chí về việc này không phải là không có lý, tuy nhiên cũng phải thẳng thắn mà nhìn nhận rằng, báo chí chúng ta hiện nay với việc phát triển quá nóng trong những năm qua cũng đã gây ra không ít những tác động xấu đối với xã hội.

Tình trạng các cơ quan báo chí không tự nuôi được nhau và phóng viên phải sống bằng chạy vạy quảng cáo, viết theo kiểu “đâm theo chém mướn”, “gắp lửa bỏ tay người”... đang là nỗi bức xúc cho cả xã hội và đặc biệt là cho doanh nghiệp.

Bốn năm qua, Bộ TT-TT đã xử lý khá mạnh tay với những cơ quan báo chí có sai phạm. Tuy nhiên mức xử phạt vẫn chưa đủ răn đe mà thực sự cũng chẳng hay gì, chẳng vui gì khi phải xử phạt các cơ quan báo chí, cho nên cách làm trong sạch, tốt nhất đó vẫn phải là phải thực hiện theo quy hoạch tổng thể.

Và rõ ràng, quy hoạch thế nào thì vẫn phải theo nguyên tắc như “chặt cây tỉa cành”, cây nào sâu mọt, còi cọc, có thể đổ vào đầu người đi đường bất cứ lúc nào thì phải chặt bỏ trước, còn những cây tỏa bóng mát thì để và chăm bón cho tốt hơn.

Thời gian không còn dài, nhưng cũng không phải là ngắn. Chính vì vậy mà ngay từ bây giờ các cơ quan chủ quản báo chí, đặc biệt là ở các hội ngành nghề, tổ chức xã hội cần nghiêm túc xem xét lại báo chí của tổ chức mình, và nên chủ động sắp xếp, tính toán trước để tránh sự xáo trộn đột ngột.