Những mối tình ở Trường Sa

Ngày cuối năm rét tê tái, hòa vào dòng cán bộ, chiến sĩ cùng thân nhân đi đưa tiễn con em ra công tác tại quần đảo Trường Sa, chúng tôi có mặt tại cảng Cam Ranh (Khánh Hòa). Trên khuôn mặt họ, chúng tôi có thể cảm nhận được không khí vừa náo nức, chộn rộn vừa bồn chồn, lo âu của người đi, kẻ ở.

Nhập vào một tốp lính đang sôi nổi bàn tán, hỏi nhau những kinh nghiệm đi biển cũng như chuyện sinh hoạt, chiến đấu tại các đảo… tôi nhanh chóng tìm được một chiến sĩ đồng hương. Y sĩ quân y Phạm Đình Tuấn (SN 1987, quê Gia Lộc, Hải Dương) lần đầu nhận nhiệm vụ tại đảo Tốc Tan, tôi tranh thủ hỏi chuyện mấy cậu lính đã dạn dày kinh nghiệm. Thắng - người đã có "2 tăng" (hai đợt công tác) tại đảo Sơn Ca (huyện đảo Trường Sa) chia sẻ: “Bọn cậu ra lần này là may mắn chán. Năm ngoái chúng tớ vừa chuẩn bị khởi hành thì có tin áp thấp nhiệt đới, toàn đội phải nằm lại tại dãy lán ba ngày liền. Ngán đến tận cổ. Mà ai còn tiền thì nhớ tiêu hết đi nhé…”.

Bạn bè, người thân đưa tiễn các chiến sĩ làm nhiệm vụ tại quần đảo Trường Sa

Nghe đến đây, Tuấn móc túi quần ra mấy trăm ngàn: “Nhỡ có việc cần dùng thì sao hả anh?”. Người lính tên Thắng cười: “Mang tiền lên đảo để mua bán với… ma à? Có dép rọ chưa? Mua pin chưa? Cả lưỡi câu cá nữa. Những thứ ấy cần lắm đấy…”. Thắng chưa dứt lời, một cậu trông khá già dặn chạy vào vỗ vai: “Cậu cũng đi đúng đợt phải nằm lại à? Trong tổ của tớ có anh vì vụ đó mà vỡ cả kế hoạch đấy”. Nhiều người lao xao: “Trên có chuẩn bị trước hết rồi, có gì mà vỡ kế hoạch”. Cậu kia cười cười: “Không phải kế hoạch của đơn vị, mà là chuyện riêng cơ. Chả là có anh nhà ở ngay thị xã Cam Ranh, thấy phải nằm lại cầu cảng chán quá liền tranh thủ về nhà thăm vợ. Ai dè mấy tháng sau ra đảo nhận được thư mới ngã ngửa người. Nhà đã có hai "thị mẹt" rồi, nay siêu âm lại thêm một nữa”. Nghe đến đây, không ai bảo ai đều cười lăn cười bò.

Tràng cười chưa dứt, một đồng đội cũ của Tuấn là Thiếu úy Khuất Duy Thanh (chuẩn bị lên đường làm nhiệm vụ ở đảo Sinh Tồn) nghe điện thoại mà giọng lạc hẳn đi. Hỏi ra mới biết, vợ Thanh vừa lên bàn mổ. “Gay quá, làm thế nào bây giờ?” - Thanh xoắn xuýt. “Lên xin chỉ huy vùng cho nghỉ phép đôi ba ngày về thăm vợ con, rồi năm sau đi Trường Sa cũng được” - một cậu lính trẻ góp ý. Thắng gạt đi: “Quân lệnh như sơn, giờ này còn hoãn gì nữa. Mà đã là lính Trường Sa thì phải tập cho quen dần những chuyện ấy đi”.

Vừa lúc ấy, ba hồi còi tàu rúc lên: "Tu… tu… tu", tiếng loa điểm danh các chiến sĩ khiến cho không khí càng thêm náo nhiệt. Các nhóm chiến sĩ cũng nhanh chóng tản ra, bước nhanh về phía đơn vị mình. 17 giờ đúng, thêm ba hồi còi nữa vang lên. Con tàu mang số hiệu HQ 936 từ từ đè sóng hướng ra Biển Đông. Những cánh tay đưa lên vẫy vẫy, lời tạm biệt, câu chúc thuận buồm xuôi gió, ở nhà mạnh giỏi… Những cô gái trẻ mắt đỏ hoe, những bà má lén quay mặt đi dùng khăn lau nước mắt.

Trên chuyến tàu HQ 936 của Hải quân Vùng 4, tôi gặp Đại úy Trần Văn Định đang trên đường ra nhận nhiệm vụ trên đảo Phan Vinh B. Được biết, đây đã là “tăng” thứ 5 (mỗi tăng là một đợt công tác, kéo dài 12-24 tháng) anh Định công tác tại quần đảo Trường Sa. Cũng chính vì thế, Định được cánh lính trẻ gọi là “bố già”. Không bỏ lỡ cơ hội, chúng tôi tranh thủ khai thác triệt để người lính giàu kinh nghiệm này.

Bao nhiêu chuyện về cuộc sống, sinh hoạt, chiến đấu trên đảo chìm, đảo nổi được Định kể lại với giọng rất vui vẻ. Những khó khăn ngày đầu ra đảo, cho tới niềm vui được hỏi một cách tỉ mỉ, chi tiết. Một ngày cuối năm 1997 Định cùng hơn trăm cán bộ, chiến sĩ cũ có, mới có rời cầu cảng Cam Ranh trong một buổi chiều giông gió. Do tàu chật chội nên cánh lính tráng sau khi lên tàu phải “tùy nghi di tản”. Sàn tàu, lối đi lại, hốc máy, thậm chí… cửa nhà vệ sinh nhanh chóng bị rải chiếu “xí chỗ”. Một số cậu lính kinh nghiệm hơn thì mắc võng ngoài boong tàu.

Lần đầu đi tàu thủy, hầu hết cánh lính mới như Định say “bết xê lết”. Đã thế do chậm chân Định phải nằm trên sàn boong nên bị nước mưa và sóng biển hắt ướt như chuột lột. Vừa mệt, vừa đói, vừa rét, lại không ăn được cơm, Định cứ lả dần. May có một anh bạn đồng hương “tiếp tế” cho hộp sữa, mẩu lương khô… Định mới đủ sức đi tới cuối cuộc hành trình.

Khi vác balô lên đảo, tuy đã xác định trước cuộc sống ở đảo chìm sẽ đầy khó khăn vất vả, song Định cũng choáng vì “hòn đảo chỉ như một vũng cát lờ phờ, to chừng một cái nong phơi thóc, vừa đủ chỗ để dựng một cái lều bạt dã chiến” - hệt như nhà thơ Trần Đăng Khoa đã miêu tả. Ngồi trong lều mà sóng vẫn đánh cho ướt như chuột cả với nhau. Sau khi đã quây kín tứ bề rồi thì mỗi lần mưa lại phải chuyển chỗ trú. Mấy ngày đầu, cánh lính trẻ như Định cứ đặt lưng lên giường lại khóc ướt đầm cả gối chăn vì buồn, vì nhớ nhà.

“Thôi bố già kể chuyện tình đi” - cánh lính trẻ nhao nhao. Té ra, Định có cả một kho chuyện tình về lính đảo.

Cánh lính đảo trông thế mà cũng lắm anh lãng mạn ra trò - Định mở đầu. Như cậu Tuấn ở đảo Tốc Tan chẳng hạn. Ở đất liền bao năm chẳng có “ma” nào nhòm ngó, ấy thế mà vừa ra đảo vài tháng thì được khối cô tỏ tình. Chả là chàng viết thư đến mấy tòa soạn báo, xin được đăng thư kết bạn. Nể lính Trường Sa, tòa soạn nào cũng đăng rõ hoành tráng. Thế là chàng ngập trong thư. Lá nào cũng đầy thương yêu mùi mẫn.

“Kết quả thế nào, bố?”. “À cũng nhiều ngang trái”. “Ngang trái thế nào?”. “Từ từ đã”. Mặc sự háo hức của đám lính, Định chiêu một ngụm chè, khề khà kể. Nó (Tuấn) cũng đã chấm được một em, hai đứa cũng đã tính chuyện lâu dài. Nhưng khổ nỗi bố mẹ ở quê cũng tìm cho một cô khác. Thế là bên tình bên hiếu, chẳng biết làm thế nào. Sau rồi phải nhờ Đại đội trưởng can thiệp, gọi điện góp ý, thậm chí về cả quê nói mãi các cụ mới đồng ý cho nó đi lại với cô gái kia đấy.

“Còn chuyện gì đặc biệt hơn không bố?”.

“À, có đấy. Kể ra cho mọi người rút kinh nghiệm. Đã xác định đi Trường Sa là cấm có được lên kế hoạch quá chi tiết, định ngày giờ. Vì chỉ cần một cơn áp thấp nhiệt đới, tàu không nhổ neo được thì cứ gọi là ngồi chơi xơi nước. Như cậu Vinh, đảo Núi Le đấy. Bố mẹ chọn cho một cô thôn nữ. Cũng thư đi thư lại một thời gian cảm thấy tâm đầu ý hợp. Thế là quyết định cưới.

Cao Văn Giáp và Nguyễn Thị Ngọc Anh tại TP HCM. Ảnh: Nguyễn Nam

Cậu chàng xin nghỉ phép, được cấp trên chuẩn y cho 2 tuần. Vậy là hớn hở gọi điện thông báo về, định ngày giờ làm cỗ, tổ chức đưa đón dâu. Chẳng ngờ, tàu từ đất liền ra gặp bão phải neo tránh mất 1 tuần. Thế là đám cưới vẫn cứ diễn ra đầy đủ họ hàng thân tộc, trừ… chú rể!”.

Kể về những mối tình của người khác rất cụ thể, chi tiết, song khi chúng tôi hỏi về chuyện của mình, Đại úy Định bẽn lẽn: “Chuyện của mình bình thường thôi, có gì đâu mà kể”.

Đại úy Nguyễn Quang Hiếu hiện công tác tại Ban Cơ yếu Lữ Đoàn 146 chia sẻ: “Mối tình nào của lính Trường Sa cũng là đặc biệt cả. Bởi vì xa xôi cách trở, chẳng mấy khi được gặp mặt. Nên phải có tình cảm sâu đậm lắm, phải “có duyên có nợ” thì mới về mới sống chung một nhà được. Trước năm 2007, việc liên lạc từ đảo về đất liền là cả một vấn đề. Cứ 6 tháng mới có thư báo từ đất liền gửi ra và ngược lại. Điều ấy khiến cho những người lính đảo và thân nhân của họ phải chịu nhiều thiệt thòi. Nhiều khi thư này vừa chúc cha mẹ luôn mạnh khỏe thì thư sau mới biết các cụ đã khuất núi. Rồi thư bị thất lạc, chuyện “biết tin em gái chết, trước khi em lấy chồng” không phải là quá hiếm.

Như khơi đúng mạch tâm sự, Đại úy Định lúc ấy mới kể. Sau hai “tăng” đi Trường Sa, Định được nghỉ phép gần 2 tháng. Lúc bấy giờ, phần do cha mẹ mong nhanh có cháu bế, phần Định cũng chán cảnh lông bông, muốn ổn định cuộc sống để còn yên tâm công tác nên anh nhờ người mối mai kiếm người yêu. Người bác tốt bụng biết chuyện, mới giới thiệu cho một cô giáo viên dạy cùng trường tiểu học với bác. Thế là cứ chiều chiều Định lân la quanh quẩn khu trường để… xem mặt. Rồi kiếm cớ làm quen, cho tới khi chuẩn bị tiếp tục lên đường làm nhiệm vụ thì chị Hương (vợ Định) bây giờ mới đồng ý làm bạn gái.

Suốt 18 tháng ròng rã sau, cứ lúc rỗi rãi Định lại viết thư, rồi tha thẩn kiếm ốc đẹp để làm quà cho bạn gái. Mãi đến năm 2000, khi được nghỉ phép về quê, cả hai mới có thời gian bên nhau nhiều hơn. Rồi một đám cưới tuy nhỏ nhưng vô cùng ấm áp đã diễn ra.

Lấy nhau được một thời gian, song chị Hương vẫn chưa có tín hiệu về sinh nở. Cả hai vợ chồng rất nóng ruột. Định nhiều khi cứ lo rằng cuộc sống ở đảo thiếu thốn nên đã sinh bệnh tật gì chăng. Song thật may, sau mấy lần đi khám bác sĩ, kết quả hai người đều bình thường. Ít lâu sau, cháu trai đầu lòng ra đời. Rồi tiếp theo là một cháu gái. Xong “nghĩa vụ” với gia đình, Định lại tiếp tục xin đi công tác tại Trường Sa, làm nghĩa vụ với Tổ quốc.

“Yêu nhau qua mạng” - hành động lãng mạn, phiêu lưu đó tưởng chừng chỉ diễn ra ở các đô thị lớn. Chẳng ai ngờ có một chàng trai tình nguyện ra công tác tại huyện đảo Trường Sa, đã gặp và yêu một cô sinh viên qua chát. Và mối tình của họ đã đơm hoa kết trái. Họ có một đám cưới đẹp như mơ.

Năm 2008, chàng trai Cao Văn Giáp (sinh năm 1984, quê xã Ninh Sim, huyện Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa) nghe được thông tin do tỉnh đoàn phát động thanh niên tình nguyện ra công tác tại huyện đảo Trường Sa. Sau một đêm trăn trở suy nghĩ và được sự đồng ý, động viên của gia đình Giáp đã đăng ký ra công tác tại xã đảo Sinh Tồn.

Xác định tư tưởng ra công tác tại Trường Sa sẽ gặp rất nhiều khó khăn, vất vả nhưng với sức trẻ Giáp không ngại ngần mà đăng ký sẽ phục vụ lâu dài tại đây. Tại Sinh Tồn, Giáp được nhận nhiệm vụ làm Phó chủ tịch UBND xã kiêm… thầy giáo.

Cao Văn Giáp và các học sinh Trường Sinh Tồn

Thời gian đầu ra đảo, Giáp - cũng như bao chàng trai trẻ khác - cũng từng khóc vì nhớ nhà. Nhưng công việc ở xã, rồi công việc trên bục giảng dần dà cuốn anh đi. Sau giờ làm việc, Giáp lại xắn tay vào tăng gia sản xuất. Ở đảo, nước ngọt và rau là hai thứ thiếu thốn nhất. Hằng ngày, mỗi người chỉ được tiêu chuẩn 3 lít nước để tắm, và nước tắm được dùng lại cho việc trồng rau, chăn nuôi. Rau thì được trồng trong các khay nhựa cho dễ di chuyển khi thời tiết xấu.

Rồi những khó khăn thiếu thốn về vật chất cũng dần trôi qua, nhưng nỗi nhớ nhà, sự thiếu thốn tình cảm vẫn luôn thường trực. Tuần nào Giáp cũng gọi điện về cho gia đình, tâm sự chuyện buồn, chuyện vui để phần nào nguôi đi nỗi nhớ. Một ngày nọ, có cậu chiến sĩ nghịch điện thoại rồi tí toáy cài giúp cho Giáp phần mềm Ola (chat trên điện thoại di động), thế là Giáp cũng tò mò tạo nickname rồi kết bạn.

Cũng không biết có phải duyên trời sắp đặt, một buổi tối Giáp bấm vào nickname của Nguyễn Thị Ngọc Anh (lúc đó cô đang là sinh viên Đại học Văn Hiến, TP HCM) rồi xin làm quen. “Tôi có thể làm quen với cô không?” - Giáp đã mở đầu như thế, theo như lời Ngọc Anh kể lại. “Bình thường em rất ít khi nói chuyện với những người không chào hỏi, tự dưng nhảy bụp vô làm quen. Nhưng hôm ấy thấy kiểu nói chuyện ngồ ngộ của anh ấy nên em tò mò trả lời. Riết rồi trò chuyện tới tận khuya”.

Sau cái hôm đó những dòng tin nhắn của họ nối tiếp nhau suốt 3 năm, họ quyết định sẽ gặp mặt nhau…

Theo địa chỉ Ngọc Anh ghi, Giáp tìm đến đường Lê Đức Thọ (quận Gò Vấp, TP HCM). Giáp rất lo lắng, vì sau nhiều năm ở đảo, cái nắng gió đã khiến da anh xạm đen, già đi cả chục tuổi. Anh tự hỏi khi thấy mình xấu xí thế này, liệu cô ấy có chê hay không. Vậy là Giáp đeo khẩu trang và mặc chiếc áo khoác. Cô gái bán hàng tỏ vẻ khó chịu khi có một người đàn ông đeo khẩu trang bước vào tiệm hỏi mua đôi tất kèm theo câu hỏi: “Em có chịu làm vợ anh không?”. Khi người đàn ông quay đi, lẫn vào đám đông phía trước thì cô chợt thấy có điều gì đó khác lạ và gọi vào số máy của Giáp: “Anh vừa mua tất ở tiệm nhà em đúng không?”.

Nghe tiếng “ừ” từ phía bên kia, Ngọc Anh vỡ òa trong hạnh phúc. Và Giáp trở lại. Họ gặp nhau lần đầu tiên như thế sau 3 năm quen nhau và chờ đợi.

“Biết anh Giáp làm việc ở Trường Sa như vậy mình rất khâm phục, khi mà giữa dòng đời xô bồ bon chen này có một người con trai vì đất nước xung phong ra đảo như vậy. Mình thường nhắn tin hỏi thăm, nhắc anh giữ gìn sức khỏe và chúc anh làm tốt công việc hằng ngày. Mình cũng đọc được một bài báo viết về anh hiện đang công tác ở đảo Sinh Tồn nên rất tin tưởng”, Ngọc Anh tâm sự.

Đến năm 2013 là hết thời gian tình nguyện công tác tại đảo Sinh Tồn của Giáp, nhưng anh vẫn đăng ký tiếp tục ở lại làm việc trên đảo đến năm 2018. Biết Giáp quyết định như vậy, Ngọc Anh hết sức ủng hộ. Người cô yêu đã lựa chọn theo cách mà không phải chàng trai nào cũng có thể quyết định dũng cảm được như vậy.

Với Ngọc Anh, sự xa cách sẽ không làm giảm đi tình cảm của cô với Giáp, mà ngược lại. “Càng xa nhau, em càng thấy yêu anh” - Cô tin chắc là như vậy.