Nhà thu nhập thấp và câu chuyện bán mua

Người bán muốn bán, người mua dè chừng

Trong vai một khách hàng đi tìm mua nhà cho người thu nhập thấp ở CT1 Ngô Thì Nhậm, tôi “sục” vào tất cả những văn phòng giao dịch bất động sản trên con đường mới của quận Hà Đông. Đầu tiên, bao giờ cũng là cái lắc đầu nguầy nguậy của cánh nhân viên văn phòng: “Thứ ấy giờ không mua bán được đâu anh, mất tiền, đi tù như chơi”. Họ sợ là phải bởi mấy tuần qua, thông tin về việc mua bán nhà thu nhập thấp đang rơi vào “tầm ngắm” của nhiều cơ quan chức năng. Tình hình “căng thẳng” đến nỗi, họ đã lén lút mua bán nhà thu nhập thấp với nhau thì đến giờ, hai bên lại lén lút gặp nhau để trả lại tiền, giao lại nhà và coi như chưa hề có sự mua bán này.

Khu nhà CT1 Ngô Thì Nhậm (Hà Đông) đang chuẩn bị giao bán cho người mua

Sau khi thông tin về việc mua bán nhà thu nhập thấp tạo nên một dư luận rất xấu, Thường trực Thành ủy Hà Nội yêu cầu UBND thành phố khẩn trương chỉ đạo các cơ quan liên quan kiểm tra, xác minh kịp thời thông tin, rà soát lại việc bán căn hộ dành cho người thu nhập thấp. Nếu phát hiện trường hợp mua bán sai quy định, phải kiên quyết thu hồi căn hộ. Thông tin này như một “cú đấm” mạnh vào tham vọng kiếm lời của của những nhà đầu tư, đầu cơ “cầm đèn chạy trước ôtô”. Theo một nguồn tin riêng của Năng lượng Mới, chẳng hiểu bằng cách nào, một số căn hộ ở khu CT1 đã rơi vào tay những người có thu nhập không hề thấp (thậm chí thuộc hàng đại gia!) với mức giá gốc ước mơ: 8,8 triệu/1m2. Nó chắc chắn không dùng để ở, mà những căn nhà này sẽ “ém” ở đó, chờ bán sang tay cho chủ khác với mức chênh giá không hề thấp, mà cụ thể đang rao lén lút trên mạng mấy tuần qua với mức giá xấp xỉ 21 triệu/m2.

Chỉ cần một cú click chuột search vào Google, có vô số những thông tin rao bán nhà trên các mạng rao vặt. Tôi bấm số và gọi đến số điện thoại niêm yết trong mẩu tin rao bán nhà trên. Đầu dây bên kia là một người phụ nữ. Chị cho biết, chị tên Mai là nhân viên Sàn giao dịch Bất động sản Tâm Việt (134, Khuất Duy Tiến, quận Thanh Xuân). Chị Mai cho biết: “Chủ căn nhà này là một người đàn ông tên Trọng, anh ta đến nhờ Sàn Giao dịch Tâm Việt làm trung gian để bán căn nhà này và có để lại số điện thoại. Sau khi có khách đến tìm mua, tôi lại cho anh Trọng nhưng anh ta đã tắt máy và không thể liên lạc được sau đó”. Nhiều chủ nhân căn hộ thu nhập thấp tuyên bố rằng, họ hiện đang có nhà nhưng thời điểm này chưa dám bán, chờ cho tình hình “êm êm” đã. Có người hiện đang có 8 căn cùng một tầng. Họ hứa hẹn: “Cứ để lại số điện thoại, bao giờ tiện sẽ gọi lại”.

Ai cũng hiểu rằng, mức giá thấp dành cho những căn nhà này có được là do sự trợ giá của Nhà nước từ giá mặt bằng xây dựng và rất nhiều ưu đãi khác và ưu đãi ấy dành cho những người có thu nhập thấp. Hành động đầu cơ nhà rồi tự ý nâng giá bán lại kiếm lời nói cho chính xác là hành động “trôm chỉa” ưu đãi ấy, làm méo mó chính sách của Nhà nước. Việc “sơ suất” bỏ lọt những người giàu nhảy vào mua nhà thu nhập thấp thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư. Và tới đây, những căn nhà này không thể bán thì ai sẽ là người ở đó, chẳng lẽ bỏ không trong khi đang có hàng vạn hộ gia đình coi những căn nhà này là một giấc mơ của họ.

Đừng xóa sổ mục đích nhân văn của nhà thu nhập thấp

Với nhà thu nhập thấp, sau dự án 328 căn ở Ngô Thì Nhậm (Hà Đông) sẽ là Khu đô thị mới Sài Đồng (quận Long Biên) sẽ cung cấp khoảng 800 căn; khu đô thị mới Gia Lâm sẽ tung ra khoảng 1.000 căn; khu nhà ở Đại Mỗ (Từ Liêm) sẽ bán gần 200 căn và khu Kiến Hưng (Hà Đông) bán hơn 860 căn. Như vậy, tổng cộng có khoảng trên 3.000 căn hộ được chào bán trong đợt này

Giá bán của các dự án nhà thu nhập thấp đợt này đang được "tung tin” có thể lên tới 14 triệu đồng/m2. Chủ đầu tư lý giải việc tăng giá này là do giá vật liệu xây dựng và một số dịch vụ khác tăng theo nhưng điều này không có lý bởi giá vật liệu xây dựng vừa qua tương đối ổn định. Vậy nên, khi so sánh chúng ta thấy ngay một nghịch lý rằng, giá nhà thu nhập thấp ở Hà Nội cao hơn giá hẳn nhà thương mại tại TP Hồ Chí Minh.Nếu so sánh giá nhà thu nhập thấp của Hà Nội với TP. Đà Nẵng thì còn “giật mình” hơn nữa. Tại Đà Nẵng, dự án nhà ở thu nhập thấp do Cty CP Đầu tư Tài chính và Bất động sản Vincon làm chủ đầu tư bao gồm 805 căn hộ được UBND thành phố duyệt với giá bất ngờ là 5,2 triệu/m2.

Với mức giá nhà thu nhập thấp nhưng lại tương đối cao như ở Hà Nội, đương nhiên, người nghèo rất khó có thể sở hữu những căn nhà này. Thực tế, khi Vinaconex Xuân Mai tổ chức tiếp nhận hồ sơ mua nhà thu nhập thấp ở khu Kiến Hưng, vẫn có một số người tại các huyện của Hà Nội tới nộp hồ sơ mặc dù quy định của thành phố chỉ bán cho hộ khẩu quận và phường.

Tại điểm nhận hồ sơ bán nhà thu nhập thấp ở khu đô thị Đặng Xá, Gia Lâm, chúng tôi nhận thấy một số người đến xem bảng hướng dẫn rồi ra về. Họ cho biết, nhà ở gần khu đô thị nhưng hộ khẩu thuộc huyện nên không làm hồ sơ. Ông Khiêm, một trong số những người "đến rồi đi” thẳng thắn: "Tôi không hiểu vì sao lại chỉ bán cho người trên phố, trong khi dự án thì nằm ở huyện, chưa kể khi xây nhà thu nhập thấp người ta lấy đất của nông dân nhưng khi bán thì lại "chừa” chúng tôi ra”.

Trở lại câu chuyện CT1 Ngô Thì Nhậm, hiện tại, Công an TP Hà Nội đang gấp rút điều tra xác minh việc mua bán phạm pháp nhà thu nhập thấp. Trong lúc này, chúng ta có lẽ cũng sẽ phải nghĩ đến việc thay đổi chính sách, thay đổi cách nhìn về nhà thu nhập thấp ở Hà Nội để mục đích nhân văn của loại hình nhà thu nhập thấp – đó là xây nhà giá rẻ cho người nghèo, sẽ không bị xóa sổ.