Nga bất ngờ tuyên bố rút quân khỏi Syria

Tổng thống Nga Putin bất ngờ tuyên bố rút quân khỏi Syria sau cuộc họp với Ngoại trưởng Sergei Lavrov (trái) và Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu (phải)

Điện Kremlin cho biết ông Putin đã ra lệnh “rút các lực lượng quân sự chính của Nga tại Syria sớm” sau cuộc họp với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu.

“Tôi cho rằng, những nhiệm vụ được đặt ra trước Bộ Quốc phòng, nhìn chung, đã được thực hiện. Vì vậy, tôi chỉ thị từ ngày mai bắt đầu việc rút bộ phận chủ lực của quân đoàn chúng ta khỏi Cộng hòa Ả-rập Syria” - hãng thông tấn Sputnik  trích tuyên bố của người đứng đầu nhà nước Nga.

Theo ông Putin, “với sự can thiệp của quân đội Nga, lực lượng vũ trang Syria và lực lượng yêu nước Syria đã có thể đạt được sự chuyển biến lớn trong cuộc chiến chống khủng bố và giành được thế chủ động trong hầu hết các khía cạnh”. Ông Putin hi vọng quyết định rút quân khỏi Syria sẽ khuyến khích tất cả bên liên quan trong cuộc xung đột Syria theo đuổi một giải pháp hòa bình.

Tuy nhiên, ông Putin khẳng định Moskva vẫn sẽ duy trì hiện diện quân sự ở Syria để đảm đương chức năng rất quan trọng trong việc giám sát lệnh ngừng bắn và tạo điều kiện cho tiến trình hòa bình. Lực lượng Nga sẽ tiếp tục đồn trú tại cảng Tartus và căn cứ không quân Hmeymim ở Latakia.

Phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, Tổng thống Putin chưa thảo luận về quyết định của mình với các nhà lãnh đạo phương Tây.

Tuy nhiên, theo ông Peskov, ông chủ điện Kremlin đã điện đàm với Tổng thống Syria Bashar al-Assad để thông báo về quyết định của mình, nhưng hai nhà lãnh đạo này đã không thảo luận về tương lai của ông Assad - trở ngại lớn nhất để đạt được thỏa thuận hòa bình với phe đối lập.

Về phía Syria, Damascus phủ nhận bất kỳ sự rạn nứt nào trong quan hệ với Nga. Truyền hình nhà nước Syria cho biết, trong cuộc điện đàm với ông Putin, ông Assad đã nhất trí rằng sẽ có một sự “giảm” kích thước của lực lượng không quân Nga hiện nay ở Syria.

Theo tờ Wall Street Journal, động thái này của Moskva đã khiến giới chức Mỹ rất ngạc nhiên và Washington thậm chí đã không trông đợi Nga công bố điều đó.

Mặc dù vậy, các quan chức Mỹ lại tiết lộ rằng, từ vài tháng trước họ đã có bằng chứng cho thấy Moskva không có kế hoạch dài hạn ở các căn cứ mà họ đã sử dụng tại Syria. Chẳng hạn như họ không thấy quân đội Nga luân chuyển hay thu hồi các thiết bị quân sự để bảo trì – một việc làm thường thấy nếu Moskva có ý định hiện diện lâu dài ở Syria.

Nhà Trắng cho hay, Tổng thống Barack Obama đã nói chuyện qua điện thoại với ông Putin về thông báo rút quân của nhà lãnh đạo Nga hôm 14/3. Ông Obama hoan nghênh việc giảm bạo lực ở Syria, đồng thời tái khẳng định lập trường của Mỹ là chỉ có giải pháp thương lượng mới có thể chấm dứt xung đột ở Syria.

Trong khi đó, Salem al-Meslet, một phát ngôn viên của phe đối lập Syria thì có vẻ thận trọng khi nhận định việc Nga rút quân sẽ ảnh hưởng đến ông Assad, nhưng dù quyết định trên có chuyển thành hành động hay không cũng không ảnh hưởng đến việc phe đối lập sẽ tiếp tục tham gia các cuộc đàm phán hòa bình tại Geneva.

Ông al-Meslet thậm chí còn cảnh báo động thái trên của Nga có thể là một “cú lừa” chiến thuật trước khi phe đối lập có lịch họp với Staffan de Mistura, đặc phái viên của Liên Hiệp Quốc vào hôm 15/3.

Hiện tại, theo Reuters, vẫn còn nhiều thắc mắc về tác động thực tế từ thông báo của ông Putin. Hiện không rõ liệu Nga có dừng không kích tại Syria hay không. Nga vẫn có khả năng tiến hành những đợt tấn công từ căn cứ không quân tại Latakia.

Moskva bắt đầu chiến dịch không kích tại Syria vào ngày 30/9 năm ngoái, theo đề nghị trợ giúp từ chính quyền Tổng thống Assad. Quyết định rút quân của Nga được công bố vào ngày cuộc đàm phán do Liên Hiệp Quốc làm trung gian giữa các phe lâm chiến tại Syria nối lại ở Geneva, Thụy Sỹ. Cuộc đàm phán được các bên mô tả là “tích cực và mang tính xây dựng”.