Một kỹ thuật mới biến "cái không thể thành có thể"

Mới đây, trong “sưu tập” những kỹ thuật tạo hình mới của mình hay nói đúng hơn là những sáng tạo trên nền tảng y học phát triển của thế giới, GS.TS Trần Thiết Sơn, Trưởng Khoa Phẫu thuật tạo hình, Bệnh viện Xanh Pôn, trưởng bộ môn Phẫu thuật tạo hình, ĐH Y Hà Nội lại làm dài thêm danh sách những kỹ thuật mới lần đầu tiên được áp dụng trong phẫu thuật tạo hình tại Việt Nam do ông thực hiện. Ấy là lấy niêm mạc miệng ghép với âm đạo nhân tạo để sao cho tự nhiên nhất như… của tạo hóa.

Đây là kỹ thuật theo GS.TS Trần Thiết Sơn được hình thành trên sáng tạo lấy niêm mạc miệng để tạo niệu đạo cho giới “mày râu” của một bác sĩ người Ý. Từ kỹ thuật tạo hình này, sau nhiều lần thực hiện với chất liệu khác như bằng da ghép, các chất nhân tạo không thành công cho những phụ nữ bị khiếm khuyết cơ quan sinh sản, TS Trần Thiết Sơn đã nghĩ ngay đến áp dụng ghép với âm đạo nhân tạo để với các “thế mạnh” của nó  như mềm, mịn, giữ độ ẩm tốt (nếu ghép thành công), sẽ bảo đảm được đúng chức năng của bộ phận ấy.

Trong phẫu thuật tạo hình, sự thành công được đánh giá trên tiêu chí đầu tiên và quan trọng nhất là phải bảo đảm chức năng của cơ quan được phẫu thuật tạo hình nên với ưu thế của niêm mạc miệng, bằng kinh nghiệm của một người “có” nghề, yêu nghề, ưa tìm tòi, sáng tạo, GS.TS Trần Thiết Sơn dự đoán khả năng thành công của kỹ thuật ghép niêm mạc miệng cho âm đạo nhân tạo rất cao. Và quả đúng như dự đoán, từ cuối năm 2013 đến nay, với khoảng 10 ca thực hiện thì hầu như tất cả các ca đều thành công, trừ 1 ca phải thực hiện lại do sau khi phẫu thuật vì một lý do bất khả kháng đã không tuân thủ  được các chỉ định sau ghép của các bác sĩ nên kết quả không như mong muốn.

Niêm mạc miệng được lấy ở môi dưới và má

Để thực hiện một ca ghép niêm mạc miệng cho âm đạo nhân tạo, theo bác sĩ, Ths. Phạm Thị Việt Dung, người được GS.TS Trần Thiết Sơn “chuyển giao công nghệ” thì không đến nỗi phức tạp, diễn ra trong khoảng 2 tiếng đồng hồ với 2 kíp phẫu thuật thực hiện cùng lúc. Một kíp thực hiện bóc niêm mạc miệng, một kíp thực hiện ghép luôn niêm mạc đó với âm đạo nhân tạo. Đối với niêm mạc miệng phải được bóc ở 2 bên má hoặc môi dưới thành 2 hoặc 3 dải, tùy theo diện tích niêm mạc của mỗi người, mỗi dải có khổ 1,5x9cm. Với 3 dải niêm mạc ấy, bác sĩ khâu thành một cái túi giống như túi đựng thị trước đây và đủ để ôm một cái khuôn nong âm đạo có hình trụ (do âm đạo tự nhiên phải nong mới thành được).

Sau khi khâu xong, “chiếc túi” niêm mạc đó được lộn ra để mặt mịn, mềm, mượt ôm vào thành khuôn để khi tháo khuôn ra, nó trở thành bề mặt của âm đạo nhân tạo. Mặt còn lại quay ra mặt ngoài của khuôn nhưng mặt đó khi đẩy khuôn vào khoang âm đạo nhân tạo có kích thước và vị trí như một đường âm đạo bình thường, có “nhiệm vụ” nuôi sống và phát triển niêm mạc miệng sau khi ghép.

Tuy nhiên, để làm được điều này, trong quá trình phẫu thuật tạo hình, các bác sĩ phải tính toán sao cho từ chiều dài đến chiều rộng khuôn nong âm đạo với khoang âm đạo nhân tạo phải khít chặt với nhau nhằm bảo đảm niêm mạc miệng của mặt ngoài khuôn tiếp xúc 100% với bề mặt khoang âm đạo nhân tạo từ đó mới có thể nuôi sống và phát triển niêm mạc lan rộng ra khắp bề mặt trong của âm đạo.

Đây cũng là tạo hình khó khăn nhất trong quá trình thực hiện phẫu thuật này. Bởi với 3 dải niêm mạc có diện tích như đã nói, khi ghép không thể phủ kín khoang âm đạo ngay mà chỉ như là những mảnh ghép “cấy” vào khoang âm đạo, sau đó nó mới lan tỏa và phát triển bao phủ toàn bộ bề mặt trong âm đạo nhân tạo.

Trong trường hợp, niêm mạc miệng không đủ khổ để ghép do chỉ bóc tách được ít, các bác sĩ đục lỗ những dải niêm mạc đó giống cái lưới để khi ghép làm rộng hơn và tăng diện tích bao phủ niêm mạc. Sau đó, nếu “sống” và phát triển được, niêm mạc sẽ tự lấp kín các lỗ lưới và lan kín khoang âm đạo.

Với một ca ghép niêm mạc miệng với âm đạo nhân tạo chỉ sau 10 ngày là biết ngay thành công hay không. Vì khoảng thời gian ấy, cũng chính là từ ngày thực hiện phẫu thuật cho đến ngày tháo khuôn, nếu thấy niêm mạc miệng hồng hào, dính chặt vào khoang âm đạo, không có biểu hiện bị viêm nhiễm… thì kết quả phẫu thuật coi như là thành công. Tuy nhiên, để thành công một cách thực sự đúng như mong muốn của các bác sĩ và bệnh nhân là bên cạnh bảo đảm về mặt giải phẫu của con người thì phải bảo đảm được chức năng thì điều này phụ thuộc rất lớn vào sự phối hợp của bệnh nhân, nghĩa là họ phải thực hiện nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ sau khi phẫu thuật là phải nong thường xuyên, giữ gìn vệ sinh tốt…

Bác sĩ, Ths Phạm Thị Việt Dung cho hay nếu không thực hiện đúng chỉ định như vậy thì âm đạo nhân tạo sẽ bị dính vào nhau, không tạo thành “đường” như cấu tạo bình thường, kéo theo đó là niêm mạc miệng bị co kéo, không phát triển được… Như vậy là kết quả phẫu thuật thất bại, rất thiệt thòi cho bệnh nhân.

Để thực hiện được ghép niêm mạc với âm đạo nhân tạo, bác sĩ, Ths Phạm Việt Dung cũng cho biết thêm trong 10  ngày thực hiện phẫu thuật, bệnh nhân phải thụt sạch ruột và dạy dày, nhịn ăn để tránh đi đại tiện gây rách niêm mạc nhưng sẽ được nuôi dưỡng qua tĩnh mạch, đi tiểu bằng cách đặt ống sonde… Được biết chi phí cho 1 ca phẫu thuật này từ 15-20 triệu đồng, tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người.

Việc ghép thành công niêm mạc miệng với âm đạo nhân tạo thực sự đã mang lại hy vọng rất lớn cho những phụ nữ không may bị khiếm khuyết cơ thể. Bởi với họ, được sống một cuộc sống của người bình thường là mơ ước tưởng chừng không bao giờ “với” được thì với phẫu thuật tạo hình này, ước mơ của họ sẽ thành hiện thực, đặc biệt là trong khi hiện nay như GS.TS Trần Thiết Sơn cho biết cứ 20 nghìn phụ nữ thì có 1 người bị dị tật âm đạo.

Tú Anh (Tổng hợp)