Hội Lim 2015 đã “dễ thở” hơn!

Vào khuôn khổ!

Hội Lim 2015 mở trong không khí tương đối nhẹ nhàng những ngày xã hội trở lại guồng quay công việc. Cách sắp xếp, duy trì lễ hội của ban tổ chức và các tiểu ban tổ chức lễ hội cũng góp phần vào không khí đó, đem lại một diện mạo khá quy củ, sạch sẽ cho một lễ hội lớn vốn nhiều năm vẫn bị dư luận “kêu ca”.

Sắc màu rực rỡ của đoàn rước làng Lim về đình Lim

Về cơ bản, nội dung chính của hội Lim – huyện Tiên Du vẫn như các năm trước với hoạt động ca hát tại các lán trại trên đồi Lim từ ngày 12 đến suốt ngày 13; thuyền quan họ hát tại các ao hồ trong thị trấn Lim và một số xã lân cận; các trò chơi dân gian như đu tiên, bịt mắt bắt dê, chọi gà, thi cờ người, tổ tôm điếm, đấu vật bố trí ở khu trung tâm lễ hội; hát quan họ tối 12 tại gia đình các nghệ nhân ở các làng thuộc thị trấn Lim và xã Liên Bão; lễ rước của các làng thuộc tổng Nội Duệ xưa vào sáng 13… Việc tổ chức quy hoạch khá riêng biệt các khu vực ẩm thực, bán đồ lưu niệm, vui chơi có thưởng, gửi xe và không gian tổ chức lễ hội đã hạn chế được ảnh hưởng không tốt về tiếng ồn do đông người, do âm thanh loa máy, rác thải... của các yếu tố dịch vụ, thương mại lên hoạt động truyền thống.

Đáng chú ý, xu hướng thương mại, tổ chức dịch vụ đã giảm bớt, đem lại không gian thông thoáng cho nhiều vỉa hè, đường phố dẫn về đồi Lim, nơi những năm trước đây thường bị vây bủa bởi những lán bán hàng. Khu vực cổng hội Lim, cổng chùa Hồng Ân, trên nhiều vỉa hè còn dựng những tấm biển “Cấm đổi tiền lẻ”, “Khu vực cấm bày, bán hàng”. Ông Nguyễn Quốc Tuấn – Trưởng ban tuyên giáo huyện ủy cho biết: Năm nay Phòng công thương phân công cụ thể từng người ra các đoạn, cắm chốt để phòng người bán hàng “nhảy dù”, có sự phối hợp của lực lượng dân quân tự vệ, huyện đội và công an. Phòng lao động thương binh xã hội cũng quản chặt hơn hiện tượng ăn xin, ăn mày. 

Dịch vụ bớt lấn chiếm vỉa hè. Đường 295B (đoạn đường quốc lộ 1A cũ) qua khu vực hội mở thêm một làn. Năm nay còn có hội chọi trâu diễn ra ở TP Bắc Ninh trong hai ngày 12 và 13. Những yếu tố này đều góp phần giảm bớt lượng người, phương tiện tập trung về hội Lim, giảm ùn, tránh ách tắc.

Một góc truyền thống với phần trình diễn quan họ cổ không có nhạc đệm của các nghệ nhân cao tuổi

Cần lưu tâm để làm tốt hơn!

Những điểm mới đáng ghi nhận trên, tạo thêm điều kiện về đường đi lối lại, không gian thoáng hơn, môi trường sạch hơn, cho công chúng vui hội, thưởng thức văn hóa nghệ thuật truyền thống. Đó cũng là quan điểm giảm thương mại, tăng văn hóa mà Bí thư huyện ủy Tiên Du Đào Quang Khải chia sẻ. Ông Khải cho biết, chuẩn bị sớm, làm chặt và tuyên truyền cặn kẽ, nhiều người dân địa phương vốn coi lễ hội là cơ hội, cũng có thái độ đồng thuận và ủng hộ ban chỉ đạo, ban tổ chức lễ hội. Việc quy hoạch, sắp xếp có phần quy củ của hội Lim năm nay sẽ được rút kinh nghiệm để điều chỉnh tốt hơn trong năm tới.

Còn một số tồn tại cần khắc phục và cũng không khó để giải quyết, hy vọng sẽ được địa phương chú ý hơn. Như khu vực hồ thủy đình bên cạnh đình Lim. Để nơi này hoàn toàn là “điểm hẹn văn hóa” giữa công chúng và các liền anh liền chị hát quan họ trên thuyền, cần phải dẹp những quầy bán nước, đồ ăn vặt xung quanh hồ để dành chỗ cho khán giả đứng, đi lại, giảm bớt chen chúc.

 Phần trình diễn của CLB quan họ huyện Tiên Du

Với hình ảnh “quan họ ngả nón nhận tiền” đương nhiên vẫn diễn ra, dù ban tổ chức đã có quy định cấm, thì những người hát cũng mang “tâm sự tế nhị” là người nghe họ thưởng, tặng tiền, không nhận thì cũng bất lịch sự. Khó lòng chỉ trách ban tổ chức, cũng khó lòng trách người nghe nhiệt tình ủng hộ, cũng ái ngại cho người hát “đứng ở giữa”! Nhưng lẽ ra nên nghĩ cách hạn chế, điều chỉnh hơn là chỉ đưa ra lệnh cấm. Ví dụ, thống nhất với các diễn viên và lái thuyền không được đi vào gần bờ quá 2m, đồng thời ban tổ chức và người hát phải thường xuyên, mạnh dạn chia sẻ với khán giả, hãy tránh cách ủng hộ “giơ tay, thả tiền” như trên, mà có thể đưa vào hòm “quỹ phát triển quan họ” đặt trên bờ. Như vậy cũng lịch thiệp và tế nhị hơn là để quan họ vừa hát vừa giơ một chiếc nón, chiếc tráp đầy tiền lẻ, rồi đổ tiền xuống khoang, rồi lại cứ phải đi thuyền men men theo bờ để nhận tiền thả xuống. Người nghe được hướng dẫn, được chia sẻ chân tình, chắc chắn sẽ dần có cách nghĩ, cách làm khác.

Có nhiều cách để nghĩ, để thử và để chỉnh sửa, với mục tiêu cao nhất là lễ hội ngày càng văn minh, để lại nhiều hình ảnh, ấn tượng đẹp, gợi mở cho công chúng những bước đi sâu hơn vào văn hóa, nghệ thuật truyền thống. Việc tổ chức, duy trì một lễ hội truyền thống, hơn cả việc lặp lại thật tốt những mô hình quen thuộc, mà rất đòi hỏi sự sáng tạo.

 Dương Xuân