Trốn thuế - vừa gian dối vừa hèn!

Năng lượng Mới số 351

Tuần trước, giới giải trí Hàn Quốc rúng động với thông tin ngôi sao điện ảnh Song Hye-kyo trốn 2,5 tỉ won tiền thuế, tương đương với 50 tỉ đồng. Thông tin này nhanh chóng gây xôn xao dư luận Hàn Quốc và ở nhiều nước trong đó có Việt Nam, nơi mà lượng fan của phim Hàn rất hùng hậu; đặc biệt là các bộ phim nổi tiếng có Song Hye-kyo tham gia, phim “Trái tim mùa thu”, “Ngôi nhà hạnh phúc”.

Song Hye-kyo đã lên tiếng xin lỗi người hâm mộ ngay sau đó và giải thích rằng, do sự nhầm lẫn, yếu kém của bộ phận tài chính mới dẫn đến thiếu sót nghiêm trọng đó trong quyết toán thuế. Bản thân cô không hay biết chuyện này! Cô kết luận, đây là lỗi lầm rất đáng tiếc! Nhưng dẫu cô có đẩy trách nhiệm cho phía bộ phận tài chính của mình thì cũng không có gì đáng bàn, bởi Song Hye-kyo đã có một hành động tự trọng là dám đứng ra thừa nhận người mà ngành thuế ám chỉ là mình và mạnh dạn xin lỗi người hâm mộ chứ không lảng tránh.

Song Hye-kyo thừa nhận trốn thuế và xin lỗi người hâm mộ

Ðó là điều mà rất nhiều ngôi sao ở xứ ta chưa làm được!

Cũng nói thêm rằng, cơ quan thuế Hàn Quốc đã rất “nương tay” với Song Hye-kyo khi họ không hề nêu đích danh tên cô mà chỉ tiết lộ rằng: Một nữ diễn viên giàu có, nổi tiếng có tên bắt đầu bằng chữ “S” đã kê khai thiếu nghiêm trọng thu nhập cá nhân. Mà ở Hàn Quốc, diễn viên trùng khớp với những gợi ý của sở thuế không phải là duy nhất. Cũng chính vì thế mới nổ ra một cuộc truy tìm, suy đoán sôi nổi trong giới truyền thông và khán giả xem nhân vật đó là ai. Shin Min Ah, Son Ye-yin… là những cái tên nằm trong diện tình nghi đã phải lên tiếng phủ nhận!

Ngay ngày hôm sau khi nhận thông báo, Song Hye-kyo mạnh dạn thừa nhận mình là người bị nhắc đến trong scandal thuế má này. Trong khi đó, cô hoàn toàn có thể im lặng để bảo vệ danh tiếng của mình một cách trọn vẹn, như một vài ngôi sao khác cùng chung trong danh sách với cô đã làm. Nhưng cô không chọn cách đó, thậm chí trong buổi họp báo phim mới đây, cô cũng dành thời lượng để nói lời xin lỗi công chúng và cúi đầu mong được tha thứ.

Ở Việt Nam, chuyện sao trốn thuế là rất phổ biến và cũng đã có nhiều vụ ồn ào không kém. Năm trước, khi Cục Thuế TP HCM tiến hành rà soát lại việc kê khai thuế và nộp thuế của các nghệ sĩ nổi tiếng từ năm 2009, kết quả như sau: hàng loạt ngôi sao có cát-sê mỗi sô diễn lên đến hàng nghìn USD nhưng tiền đóng thuế lại thua người làm công ăn lương! Ðặc biệt, ngành thuế tiết lộ một vài thông tin là có một ngôi sao ca nhạc trẻ, người thường được gọi là “Nữ hoàng quảng cáo” hay một nam ca sĩ nổi tiếng khác đang làm giám khảo các gameshow ăn khách trên truyền hình... là người “trốn” thuế nhiều nhất.

Cụ thể, trong năm 2011, nữ ca sĩ này chỉ đóng 8,1 triệu tiền thuế, trong khi cát-sê của cô là sao hạng A với vài chục triệu đồng và hợp đồng quảng cáo của cô không dưới vài nghìn đôla. Còn nam ca sĩ nổi tiếng kia thì bị truy thu số tiền đã trốn thuế lên đến gần 700 triệu đồng! Ðương nhiên, mọi người thừa biết “Nữ hoàng quảng cáo” hay nam ca sĩ nổi tiếng làm giám khảo mà ngành thuế nhắc đến là ai! Nhưng họ vẫn không lên tiếng thừa nhận và dĩ nhiên là chẳng có lời xin lỗi. Họ vẫn tiếp tục là ngôi sao giải trí hàng đầu và nhận cát-sê cao ngất. Báo chí thì biết được là ai nhưng không đủ chứng cứ để nêu tên, buộc tội. Còn với ngành thuế, sau khi “dọa” được ngôi sao, truy thu được số tiền đã ăn gian thì họ cũng buông xuôi luôn.

Trong năm nay, tính đến cuối tháng 5 vừa rồi, phía Cục Thuế TP HCM cũng đã mời 25 nghệ sĩ đến để kê khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân từ năm 2009-2013. Trong số 19 người đến làm việc, 5 trường hợp phải nộp bổ sung với số tiền thuế hơn 2 tỉ đồng.

Ở nhiều nước khác trên thế giới, nghệ sĩ trốn thuế, “né” thuế không những bị truy thu, phạt hành chính mà còn phải ra tòa, tùy mức độ có thể ngồi tù. Và tội trốn thuế được xem là một trong những tội danh xấu nhất. Nhưng ở nước ta thì mọi chuyện lại hoàn toàn khác. Nghệ sĩ trốn thuế chỉ bị truy thu số tiền đã gian lận, mà không bị nêu tên trên các phương tiện truyền thông, đương nhiên càng chẳng ngôi sao nào bị cắt suất hoặc phải ngồi tù dù số tiền trốn thuế lên đến hàng tỉ đồng!

Ðã có những đề xuất về việc công khai danh tính nghệ sĩ trốn thuế để tăng tính răn đe. Tuy nhiên, cho đến hôm nay, đề xuất đó vẫn chưa thể thực hiện được và chuyện nghệ sĩ kê khai thiếu thu nhập vẫn còn diễn ra thường ngày. Thậm chí, Cục Thuế TP HCM còn ra sức “bảo vệ” cho nghệ sĩ “né” thuế. Khi báo chí đề nghị cơ quan này cung cấp danh sách những nghệ sĩ trốn thuế thì đại diện cơ quan này từ chối với nhiều lý do.

Họ “bênh” rằng, ý thức đóng thuế của nghệ sĩ đã tiến bộ rất nhiều và chủ yếu không phải nghệ sĩ trốn thuế mà chỉ là “nhầm”, tưởng đơn vị tổ chức biểu diễn đã làm việc đó nên họ mới không đóng thuế nữa! Trong khi đó, thực tế của việc “nghệ sĩ đã có ý thức nộp thuế tốt” đó là chỉ có 19/25 nghệ sĩ được mời lên làm việc với Cục Thuế TP HCM và số tiền bị truy thu từ chuyện “nộp thuế có ý thức” là con số hơn 2 tỉ đồng/5 người!

Hà Hồ và Đàm Vĩnh Hưng - hai ca sĩ có cát-sê cao nhất nhì hiện nay

Ðó là chưa kể số tiền mà ngành thuế truy thu được hằng năm cũng chỉ là một phần nhỏ trên thực tế mà thôi, dẫu cho con số truy thu có thể từ vài trăm triệu đến hàng tỉ đồng/người.

Lý do là vì số tiền đó chỉ là những khoản nổi, thể hiện trên các hợp đồng, hóa đơn tiền thuê biểu diễn của nghệ sĩ ở các chương trình, tụ điểm lớn. Còn một con số thu nhập khổng lồ khác của nghệ sĩ mà không có gì để chứng minh và đương nhiên là ngành thuế hoàn toàn “bó tay” trong trường hợp này. Có một thực tế hiện nay là, có rất nhiều nghệ sĩ đi diễn không ký hợp đồng biểu diễn, đặc biệt là những sô diễn tạp kỹ ở tỉnh. Hoặc giá trị cát-sê thể hiện trên hợp đồng rất ít so với con số thực tế mà bầu sô và nghệ sĩ thỏa thuận ngầm. Ðây cũng chính là những mánh khóe trốn thuế phổ biến và hiệu quả nhất của giới biểu diễn hiện nay.

Thêm một mánh khóe “né” thuế tinh vi khác nữa mà hầu như nghệ sĩ nào cũng áp dụng là chuyện các nghệ sĩ đua nhau thành lập công ty riêng mà người đứng tên công ty chính là người nhà. Tất cả mọi giao dịch liên quan tới nghệ sĩ này đều phải thông qua công ty. Từ đó, công ty sẽ ký hợp đồng lại với nghệ sĩ này với tiền cát-sê thấp hơn rất nhiều so với mức thực tế. Từ cách làm này, ngoài chuyện lách được cát-sê, thì nghệ sĩ có rất nhiều mặt lợi, mà cái lợi lớn nhất là được giảm trừ các chi phí hợp lý, từ đó “né” được khoảng thuế phải đóng rất nhiều!

Hẳn ai cũng biết, kê khai và đóng thuế đầy đủ, chính xác là trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi công dân. Bản thân là nghệ sĩ, nhất là những người được người hâm mộ tung hô là thần tượng lại càng phải thực hiện nghĩa vụ ấy nghiêm túc. Song, họ lại sẵn sàng gian dối. Ðó là một việc làm rất đáng xấu hổ. Càng xấu hổ hơn khi sai phạm bị phát hiện, họ không dám đối diện, xin lỗi người hâm mộ. Ðó không phải là khí chất của một người làm văn hóa nghệ thuật!

Trở lại chuyện Song Hye-kyo ở Hàn Quốc, chắc chắn rằng, sau khi thừa nhận mình trốn thuế và dẫu đã thành tâm xin lỗi thì tên tuổi của Song Hye-kyo cũng đã bị ảnh hưởng phần nào. Cô sẽ mất đi những hợp đồng biểu diễn, những lời mời xuất hiện trên các chương trình truyền hình… Song, hành động can đảm thừa nhận trốn thuế của Song Hye-kyo lại được công chúng đánh giá cao, họ thông cảm và thậm chí còn yêu quý cô hơn. Hẳn đó cũng là điều mà nhiều ngôi sao giải trí khác phải suy ngẫm, trong đó có không ít những ngôi sao mà ngành thuế TP HCM đã phát hiện gian dối, khai man để trốn thuế thời gian qua!

Trúc Vân