Ảnh khỏa thân: Cỏ dại và hoa

>> Click vào đây để bầu chọn "Ngôi sao phản cảm nhất trong năm"!

>> Bí mật nghề chụp ảnh khỏa thân

>> Nghề chụp ảnh khỏa thân: Cám dỗ trước những đường cong?!

>> Ảnh nude body painting táo bạo của 4 hotgirl 9X

Năng lượng Mới số 295

Chưa phải lúc

Cuối tháng 10/2007, Sở Văn hóa Thông tin (VHTT) Hà Nội đã đồng ý cấp phép cho triển lãm ảnh nude của Thái Phiên. Nhưng chủ địa điểm triển lãm số 29 Hàng Bài báo đã kín lịch nên tác giả phải hoãn và làm hồ sơ xin cấp phép lại.

Cuối tháng 12/2007, khi Thái Phiên ký được hợp đồng với trung tâm triển lãm thì cuộc triển lãm lại bị “treo” vì lúc này Sở VHTT Hà Nội gửi văn bản từ chối cấp phép. Lý do: Chưa đúng thời điểm và chưa thích hợp! Quyết định này được đưa ra bởi một hội đồng nghệ thuật lập ra để đánh giá 48 bức ảnh của Thái Phiên. Hội đồng thống nhất: Sẽ cho trưng bày nhưng ở thời điểm và địa điểm thích hợp!

Nhưng cho tới bây giờ không thể có thời điểm nào thích hợp, bởi lúc thì vì cây cầu vừa sập, lúc thì vì dịch cúm đang hoành hành... Còn địa điểm mà Thái Phiên tìm tới thì luôn trong tình trạng kín lịch. Sau đó anh mới biết được là do có chỉ đạo!

Ảnh nude nghệ thuật của nghệ sĩ Dương Quốc Định

Nhưng đây không phải là lần đầu tiên ảnh nude bị từ chối triển lãm, trước thời điểm năm 2007 những 15 năm, tức là những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, ảnh nude của nghệ sĩ Trần Huy Hoan cũng đã bị từ chối. Còn nói việc ảnh nude không được coi là nghệ thuật, bị đánh đồng với vấn đề đạo đức, bị xem là biểu hiện của sự suy đồi thì nó đã diễn ra từ những năm 60. Có một tấm gương “tày liếp” thời đó là nhà báo, nghệ sĩ Mai Nam đã bị công an bắt giữ đến 1 tháng khi biết ông chụp ảnh khỏa thân cho một cô gái trẻ. Sau 1 tháng giam, ông được thả ra với lệnh ghi rằng: Chụp ảnh khỏa thân làm hại cho thuần phong mỹ tục, cảnh cáo tha vì lần đầu!

Sau khi Thái Phiên bị từ chối, anh tiếp tục đeo đuổi làm lại hồ sơ xin cấp phép đến 2 lần nữa nhưng kết quả cũng y chang. Hội đồng thẩm định nào cũng khen ảnh đẹp, không vi phạm thuần phong mỹ tục nhưng triển lãm thì… chưa được. Trong năm 2012, một hồ sơ triển lãm ảnh nude nữa của nghệ sĩ Lê Quang Châu cũng không được cấp phép sau 20 ngày chờ đợi kể từ lúc nộp hồ sơ. Ngoài ra còn có một số nghệ sĩ khác như Nguyễn Kim Đính với bộ 12 tranh khỏa thân cũng bị từ chối cấp phép triển lãm… Ước vọng về một triển lãm ảnh nude đầu tiên lần lượt bị phá sản khiến người nghệ sĩ nhiếp ảnh nude rơi vào thất vọng. Nghệ sĩ Trần Huy Hoan đã phải thốt ra rằng: “Muốn chụp ảnh nude đẹp thì đừng nghĩ tới triển lãm”!

Hơn 20 năm kể từ khi ảnh nude bị từ chối triển lãm, thì đến bây giờ vẫn “chưa phải lúc” cho loại hình nghệ thuật ảnh nude! Người nghệ sĩ chụp ảnh nude vẫn cứ như con kiến leo phải cành cụt, cứ “leo ra leo vào”, chẳng đi đến đâu trong chuyện muốn có một triển lãm!

Nhưng lý do ảnh nude cứ bị từ chối triển lãm là do “chưa phải lúc” chăng?

Nếu nói công chúng chưa quen với việc thưởng thức thể loại ảnh nude nghệ thuật là sai, bởi các sách ảnh thể loại này đã tái bản liên tục sau khi xuất bản. Điển hình là sách ảnh “Xuân thì” của Thái Phiên, sách ảnh nude nghệ thuật đầu tiên của Việt Nam đã tái bản nhiều lần kể từ khi xuất bản năm 2007 và các hình ảnh trong đó được phổ cập hết sức rộng rãi.

Thật ra, thẳng thắn mà nói thì ảnh nude nghệ thuật bị xếp xó là do định kiến với loại hình nghệ thuật này vẫn còn đeo bám nặng nề trong tư duy của nhà quản lý. Nhà quản lý vẫn coi ảnh nude là đề tài “cấm kỵ”, là “không phù hợp thuần phong mỹ tục”, là nhạy cảm... Đó là tất cả ý để giải thích cho lý do “chưa phải lúc” mà các nghệ sĩ nhiếp ảnh nhận được từ các nhà quản lý cấp phép! Thậm chí, có khi nghệ sĩ nhiếp ảnh còn nhận được lý do là mới có cây cầu sập hay dịch cúm đang hoành hành… nên chưa được triển lãm ảnh nude lúc này!

Ảnh khỏa thân được giới showbiz coi là một cách PR để tiến thân   

Nhiếp ảnh gia Thái Phiên bức xúc cho rằng, thật ra nhà quản lý đang lúng túng với thể loại ảnh nude nên cứ viện đủ mọi lý do để từ chối khéo. Hoặc là nhà quản lý níu vào những thứ rất trừu tượng của cái gọi là “thuần phong mỹ tục”, nhận thức của công chúng, nặng hơn là quy tội hạ thấp “phụ nữ ba đảm đang”… Với cách phản ứng đó thì thật khó để biết sẽ đến bao giờ tranh, ảnh khỏa thân nghệ thuật mới có sự cởi mở và hòa nhập được với nghệ thuật quốc tế!

Và thật không thể tưởng tượng khi một thể loại ảnh nghệ thuật vốn có từ lâu đời như ảnh nude lại bị các nhà quản lý nghệ thuật, những con người có hiểu biết về văn hóa, nghệ thuật cho là phản nghệ thuật, phản văn hóa, đạo đức! Điều đáng nói là tư duy ấy đáng ra chỉ tồn tại của thời điểm của vài chục năm về trước chứ không phải xã hội hiện đại, tư duy cởi mở như hiện tại!

Tràn lan dung tục

Trong khi ảnh nude nghệ thuật thật sự còn xếp xó thì trên các trang mạng, ảnh “khoe thân” của các cô ca sĩ, người mẫu lại xuất hiện tràn lan. Họ chụp ảnh cởi đồ với những phát ngôn đao to búa lớn như để bảo vệ môi trường, bảo vệ rừng, biển và thậm chí là để thiền… nhưng thật ra chỉ là sự học đòi vô lối, là để tạo scandal, thu hút sự chú ý của dư luận mà thôi.

Nói về những bức ảnh này, nghệ sĩ Nhiếp ảnh Thái Phiên bức xúc: “Trong giới showbiz ngày nay có một số cô tung ra những bức ảnh không mặc áo quần và sau đó họ nổi tiếng ngay, được mời nhiều show diễn hơn, cát-xê cao hơn, mà chẳng cần phải dày công khổ luyện tài năng như các nghệ sĩ đích thực khác. Tiếc thay, cách làm đó lại được truyền thông vô tình tiếp tay và điều này kéo theo hệ lụy làm cho nhiều đàn em bắt chước theo lối của đàn chị, vì đây là một cách PR rẻ tiền mà lại là hiệu quả. Phải chăng, những nhân vật này không phân biệt được thế nào là nude nghệ thuật hay phi nghệ thuật, họ nghĩ là cứ chụp ảnh không mặc đồ đều là khỏa thân nghệ thuật cả?”.

Những bộ ảnh nude của các cô người mẫu như Ngọc Quyên, Diệp Lâm Anh… không phải là ảnh nude nghệ thuật? Có thể khẳng định bởi bố cục, ánh sáng của những bức ảnh này làm cho ảnh phản cảm. Và nếu khỏa thân vì nghệ thuật thật sự thì họ cũng không cần đến những phát ngôn kiểu đao to búa lớn như thế để “làm nền”!

“Bó tay”! Đó là câu trả lời rất thực lòng của nhà quản lý khi được hỏi về việc quản lý những loại ảnh khoe thân này của các cô nàng ca sĩ người mẫu xứ ta trên mạng Internet. Trong khi những chế tài xử phạt về việc này là không thiếu nhưng đó chỉ mới là chủ trương chứ chưa làm được, tất cả chỉ trông chờ vào ý thức của người nghệ sĩ mà thôi. Nhưng ý thức đã trở thành xa xỉ khi ngày nay sự nổi tiếng mới là mục tiêu duy nhất mà một bộ phận người của công chúng vươn đến, và để đạt được mục đích họ bất chấp con đường.

Bó tay thúc thủ trước ảnh “khoe thân”, cấm đường triển lãm đối với ảnh nude nghệ thuật, điều đó thể hiện rõ sự lúng túng của người quản lý khi phân biệt giữa hai loại ảnh nude. Nhưng rõ ràng khó có thể có một văn bản quy định của pháp luật nào có thể chấn chỉnh được loại ảnh “lộ hàng” bởi khó có thể đưa ra những tiêu chí cụ thể. Vì thế, nếu muốn hạn chế “cỏ dại”, tức ảnh phản cảm thì phải trồng nhiều “hoa”! Khi chúng ta không dám mạnh dạn đưa “hoa”, tức ảnh nude nghệ thuật ra trồng và khuyến khích người trồng hoa, chăm bón, tưới tắm cho hoa, thì cỏ dại nó sẽ mọc tràn lan! Đó cũng là một điều tất yếu.

Lê Vân

>> Click vào đây để bầu chọn "Ngôi sao phản cảm nhất trong năm"!