Trung Quốc với vấn nạn “thực phẩm bẩn”: Những biện pháp phòng ngừa

Không những bị tử hình, toàn bộ tài sản cá nhân của Trịnh Tiểu Du cũng bị tịch thu, xung công quỹ. Vậy là sau khoảng 1,5 tháng bị tuyên án, bản án đã có hiệu lực và vụ án này được tiến hành rất khẩn trương. Bởi theo phán quyết của Toà án Nhân dân thành phố Bắc Kinh, quan tham Trịnh Tiểu Du đã nhận hối lộ gần 6,5 triệu NDT, lạm dụng chức quyền và lơ là trách nhiệm (tắc trách) gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

Theo thống kê, trong 7 năm tại vị (1998-2005), nguyên Cục trưởng Trịnh Tiểu Du đã khiến thị trường thất điên bát đảo, nhất là từ năm 2002 khi Trung Quốc công bố một số tiêu chuẩn quốc gia về kiểm duyệt thuốc thì đó cũng là thời điểm quan tham này hoành hành mạnh nhất. Chỉ riêng trong năm 2004, SFDA đã cấp giấy phép lưu hành đối với hơn 10.000 loại thuốc mới, trong đó có nhiều loại kém chất lượng khiến nhiều người chết, tổn thương, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ.

Trịnh Tiểu Du tại tòa

Tuy chỉ là Cục trưởng, nhưng vụ tham nhũng, nhận hối lộ của Trịnh Tiểu Du đã khiến lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc, đặc biệt là cựu Thủ tướng Ôn Gia Bảo phải can thiệp bởi quan tham này đã cấp và cho phép tiêu thụ trên thị trường nhiều loại thuốc và thực phẩm kém chất lượng gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống của nhân dân. Vụ tham nhũng của quan tham Trịnh Tiểu Du lớn tới mức Bộ chính trị phải họp để nghe báo cáo tường tận của Uỷ ban Kiểm tra và Kỷ luật Trung ương tiến hành.

Nhiều người cho rằng, mức độ ảnh hưởng của việc làm tắc trách mà tử quan Trịnh Tiểu Du phạm phải vượt ra khỏi biên giới bởi bản án tử hình được đưa ra và thực thi đúng thời điểm nhiều hàng hoá của Trung Quốc bị phát hiện có độc tố nên dư luận trong và ngoài nước càng quan tâm. Theo giới truyền thông, sau khi bắt giữ Trịnh Tiểu Du (tháng 6-2005), chính phủ Trung Quốc đã tiến hành kiểm tra khoảng 170.000 giấy phép y tế các loại đã được cấp trong thời gian quan tham này tại vị.

Ngày 15-7-2013, Ủy ban kế hoạch hóa gia đình và sức khỏe quốc gia Trung Quốc đã ban hành các quy định mới về đánh giá an toàn thực phẩm, nhằm nâng cao công tác quản lý trong vấn đề đánh giá an toàn thực phẩm. Quy định này có hiệu lực từ ngày 1-10-2013, thay thế quy định ban hành từ năm 2007. Bộ Tài chính cũng quyết định chi khoảng 630 triệu NDT (gần 100 triệu USD) để hỗ trợ cho các chương trình thí điểm chống việc sản xuất và tiêu thụ dầu bẩn bất hợp pháp, đe dọa sức khỏe người tiêu dùng. Giới truyền thông đưa tin, chính quyền các tỉnh thành Trung Quốc đã quyết định trọng thưởng cho những cá nhân tố giác các cơ sở vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm. Chính quyền một số địa phương dành hẳn một khoản ngân sách để trao thưởng như tỉnh Hải Nam quy định mức thưởng lên tới 50.000 NDT, còn thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông quy định, thưởng 4%-5% tổng giá trị tài sản tịch thu được.

Giới truyền thông cho biết, những vụ phát hiện, bắt giữ và xét xử thời gian qua thực sự khiến người tiêu dùng quan ngại về vấn đề vệ sinh cũng như an toàn thực phẩm. Được biết, từ ngày 1-1-2013, mọi loại thực phẩm đóng gói ở Trung Quốc bắt buộc phải in thông tin cụ thể về thành phần dinh dưỡng như hàm lượng chất béo, năng lượng, protein, carbohydrate và natri...  Bất kỳ chất béo nào đã bị hydro hóa có trong thực phẩm thì mức độ chất béo chuyển hóa cũng phải được nhấn mạnh trên nhãn. Chất béo chuyển hóa thường được sản xuất trong quy trình chế biến thực phẩm giúp thực phẩm tươi lâu hơn. Tuy nhiên, chúng lại làm tăng nguy cơ bị bệnh tim cho người tiêu dùng. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc có quy định chi tiết như vậy về thông tin trên nhãn hàng thực phẩm. 

Trước đó (30-9-2011), Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Trung Quốc (SFDA) thông báo, cấm sản xuất, mua bán, sử dụng thuốc viên clenbuterol dùng để chữa hen nhưng bị nhiều nông dân lạm dụng để tăng tỷ lệ thịt nạc của lợn nuôi. SFDA đã trích dẫn kết quả một chương trình nghiên cứu được tiến hành từ năm 2009 cho biết, thuốc viên clenbuterol có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới chức năng của tim phổi nếu bị lạm dụng trong thời gian dài. Từ năm 2009, Trung Quốc đã thông qua Luật An toàn thực phẩm, nhưng cho tới nay nhiều cơ sở kinh doanh, sản xuất thực phẩm tại nước này vẫn sử dụng nhiều hóa chất độc hại để thu lợi nhuận cao.

Ngày 26-9-2011, Tòa án Thượng Hải đã khai đình xét xử vụ bánh bao nhuộm hóa chất từng gây xôn xao dư luận. Theo đó, 3 thành viên ban quản trị công ty thực phẩm Thịnh Lộc gồm Tổng giám đốc, Giám đốc kinh doanh và Giám đốc sản xuất bị tuyên phạt từ 5 đến 9 năm tù giam cùng khoản tiền phạt tiền từ 200.000-650.000 NDT/người. Ngày 9-12-2011, tòa án tỉnh Cam Túc đã kết án tử hình Mã Tú Linh và chung thân chồng bà, ông Ngô Quảng Toàn sau khi họ bị kết tội cố tình bỏ chất độc hại nitrit (một loại muối công nghiệp) vào sữa tươi hồi đầu tháng 4-2011 nhằm trả thù cặp vợ chồng đối thủ do mâu thuẫn trong làm ăn, nhưng đã khiến 3 trẻ sơ sinh tử vong và 36 trẻ khác phải nhập viện. Cách đây 6 năm (2008-2014), đã có ít nhất 6 em nhỏ thiệt mạng và gần 300.000 cháu khác phải nhập viện do uống phải “sữa sạn thận”. Ngoài việc xử lý nghiêm những cán bộ cao cấp liên quan, cơ quan chức năng còn mạnh tay với cán bộ chịu trách nhiệm trực tiếp. Nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn sữa Tam Lộc, bà Điền Văn Hoa đã kháng án sau khi bị toà tuyên phạt tù chung thân vì phải chịu trách nhiệm trước những bê bối tại Tập đoàn sữa Tam Lộc.

Đông Ngàn - Từ Sơn