Thương vụ IPO lớn nhất trong lịch sử thị trường chứng khoán Mỹ:

Vì sao Alibaba thành công?

08:55 | 20/09/2014

11,220 lượt xem
Theo dõi PetroTimes trên
|
Ngày 18/9, Công ty bán lẻ trực tuyến khổng lồ của Trung Quốc Alibaba (Alibaba Group Holding Ltd.) đã thành công trong thương vụ IPO (chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng) lớn nhất trong lịch sử thị trường chứng khoán Mỹ sau khi mỗi cổ phiếu Alibaba được định giá ở mức 68 USD - con số may mắn trong quan niệm của người Trung Quốc, trên sàn giao dịch chứng khoán New York (NYSE).

Sau khi IPO, cổ phiếu của Alibaba được giao dịch với mã BABA trên NYSE. Cũng trong ngày 18/9, Alibaba đã tặng Sở Giao dịch Chứng khoán New York một con búp bê Tao Doll - phiên bản lớn hơn mô phỏng linh vật của trang web bán hàng trực tuyến Taobao của Alibaba.

Cuộc đổ bộ được tính toán kỹ lưỡng

Quyết định kể trên của Alibaba là cú sốc đối với Nasdaq, khi sàn này cũng cạnh tranh để trở thành bến đỗ cho đợt IPO được coi là lớn nhất lịch sử nước Mỹ. Theo thống kê của Bloomberg, người sáng lập đồng thời là Chủ tịch Alibaba Group Holding Ltd. Jack Ma (Mã Vân) đã trở thành người giàu nhất Trung Quốc với số tài sản trị giá 21,8 tỷ USD. Tài sản của Jack Ma gồm 7,3% cổ phần tại Alibaba và gần 50% cổ phần trong công ty cung cấp dịch vụ thanh toán trực tuyến AliPay. Jack Ma thường được coi là Bill Gates của Trung Quốc và là một trong những người có ảnh hưởng lớn tới ngành công nghệ thông tin thế giới. Tính đến cuối năm ngoái, Alibaba có 36,7 triệu người đăng ký sử dụng từ hơn 240 quốc gia & vùng lãnh thổ và là nơi trưng bày hơn 2,8 triệu cửa hàng của các nhà cung cấp.

Theo giới chuyên môn, trong số 7 dịch vụ do Alibaba cung cấp được người tiêu dùng Trung Quốc quan tâm, đáng chú ý nhất là trang web mua sắm Taobao cùng Tmall - được coi là trái tim của Alibaba. Bởi 2 trang web bán hàng trực tuyến này kết nối với 279 triệu người mua sắm và doanh số bán qua Taobao và Tmall chạm ngưỡng gần 300 tỷ USD tính từ đầu năm đến tháng 6/2014. Hiện mỗi ngày, 2 website này có hơn 100 triệu lượt truy cập. Alibaba cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ ở mảng điện thoại di động (chiếm gần 1/3 doanh thu), tuy phải cạnh tranh khốc liệt từ đối thủ Tencent và các công ty Internet khác tại Trung Quốc.

Alibaba được định giá 68 USD/cổ phiếu

Jack Ma nổi tiếng là người có tinh thần lạc quan

Theo Yahoo, năm 2012, lãi ròng của Alibaba tăng 81% lên 484,5 triệu USD, trong khi doanh số bán đã tăng 74% lên 4,08 tỉ USD. Trước đó, doanh thu năm 2005 của Alibaba đạt 68 triệu USD, tăng gấp 10 lần so với năm 2002, tỉ lệ lợi nhuận đạt hơn 50%. Cũng trong năm 2005, Mã Vân đã tạo được kỳ tích khi “công ty con” - trang web Taobao (thành lập tháng 5/2003) có mức doanh thu vượt eBay, trở thành trang web chuyên kinh doanh và bán đấu giá lớn nhất Trung Quốc.

Thành công này đã mở ra bước ngoặt mới trong việc tiến vào thị trường bán đấu giá trên mạng, lĩnh vực vốn được coi là của eBay. Khi thành lập Alibaba, Jack Ma không có tiền, không có kiến thức công nghệ và phong cách quản trị tùy hứng, chỉ có tinh thần lạc quan và năng khiếu ngoại ngữ. Nhưng tinh thần này đã giúp Alibaba thách thức với eBay khi hãng này thống trị thị trường C2C (người tiêu dùng bán cho người tiêu dùng) Trung Quốc năm 2003. Bởi biết thiết kế phù hợp với thị trường địa phương và không tính phí người dùng. Năm 2005, không những kiểm soát gần 70% thị phần bán lẻ trực tuyến tại Trung Quốc, Alibaba còn được Yahoo đầu tư 1 tỷ USD để sở hữu 40% cổ phần. Đến năm 2006, eBay tuyên bố rút khỏi thị trường Trung Quốc.

Jack Ma là doanh nhân Trung Quốc đại lục đầu tiên xuất hiện trên trang bìa của tạp chí Forbes, nhưng ông cho rằng, 80% thanh niên Trung Quốc có thể lập nghiệp thành công giống mình. Năm 2001, tạp chí Forbes bình chọn Alibaba là một trong những trang web thương mại điện tử tốt nhất toàn cầu. Năm 2004, Alibaba trở thành trang web thương mại điện tử Business to Business lớn nhất Trung Quốc. Cách đây gần 5 năm (tháng 11/2009), tạp chí Business Week đã xếp Mã Vân là một trong 40 người có ảnh hưởng lớn nhất năm 2009. Cũng trong tháng 11/2009, tạp chí Times bình chọn Mã Vân là một trong 100 nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất năm 2009.

Bức xạ tự nhiên hương

Mặc dù bị trường Harvard từ chối, thi trượt Đại học, còn nhà đầu tư coi ý tưởng thương mại điện tử là điên rồ, nhưng Jack Ma vẫn kiên trì quan điểm kinh doanh của mình và ông đã thành công. Alibaba hiện là công ty toàn cầu với 22.000 nhân viên và 90 văn phòng trên thế giới. Khi mới thành lập, Alibaba chỉ có 18 người với tổng số vốn 60.000 USD. Giới phân tích cho rằng, sau IPO, giá trị của Alibaba có thể lên tới 200 tỷ USD, gấp gần 4 lần vốn hóa của đại gia sản xuất vũ khí Mỹ Lockheed Martin.

Trước khi trở thành người sáng lập trang web Alibaba, Mã Vân là giáo viên tiếng Anh, nhưng đã quyết định bỏ việc (tháng 4/1995) và vay 2.000 USD để sáng lập “Trang vàng Trung Quốc” (China Pages), một trong những công ty đầu tiên cung cấp dịch vụ mạng tại Trung Quốc (tháng 5/1995). Tại thời điểm thành lập “Trang vàng Trung Quốc”, nhiều người đã cho rằng, Mã Vân là kẻ lừa đảo bởi trang web này không tồn tại. Điều này đúng một phần bởi đến tháng 8/1995, Trung Quốc mới chính thức kết nối Internet và khi đó Mã Vân mới chứng minh được với mọi người về việc làm của mình. Thậm chí cơ quan chức năng Trung Quốc đã phải chi 1,4 triệu NDT để mua lại công ty của Mã Vân. Đây là số vốn giúp Mã Vân phát triển những ý tưởng của mình.

Alibaba được định giá 68 USD/cổ phiếu

Nhà sáng lập, kiêm Chủ tịch của Alibaba Jack Ma

Sau 2 năm (1997-1999) hợp tác với Phòng thương mại để ra mắt trang web thương mại, Mã Vân đã thành công trong việc thuyết phục nhà đầu tư chi nửa triệu NDT để lập trang web Alibaba. Kể từ đó phương thức Business to Business chính thức đi vào hoạt động. Thông qua trang web này, giới doanh nghiệp có thể giao lưu buôn bán và phát triển kinh tế. Mã Vân không thể có thành công ngày hôm nay nếu không nhận được sự ủng hộ của cộng sự và nhân viên - Giá cổ phiếu có thể sẽ thành bọt, nhưng giấc mơ Internet không bao giờ tan vỡ. Điều đáng nói là tuyên bố phát triển trang web Alibaba được Mã Vân đưa ra ngay sau khi ông mổ ruột thừa.

Giới chuyên môn đánh giá cao khả năng thuyết phục nhà đầu tư của Mã Vân bởi sau chưa đầy 6 phút ông đã khiến Tôn Chính Nghĩa, Giám đốc công ty chuyên đầu tư mạo hiểm vào lĩnh vực phần mềm ngân hàng và trang web thương mại điện tử chi 20 triệu USD để lập Quỹ đầu tư mạo hiểm, phát triển trang web Alibaba. Khả năng thuyết phục của Mã Vân lợi hại tới mức khiến Thái Sùng Tín, đại diện của Công ty Investor AB quyết định bỏ mức lương 750.000 USD/năm để làm việc cho ông với mức lương 500 NDT/tháng.

Trong mắt giới chuyên môn, Alibaba là một trong ít trang web có mô thức kinh doanh Business to Business lớn nhất Trung Quốc. Nhưng để phát triển được như ngày hôm nay, ngoài những nhân tố kể trên còn phải nói tới tinh thần tự cường mạnh mẽ và tự cổ vũ bản thân của Mã Vân. Mã Vân từng nói, ngay từ nhỏ đã xác định, không được dựa dẫm vào bất cứ ai, phải tự vươn lên bằng chính thực lực của mình. Nhiều người nói rằng, phong cách làm việc độc lập cùng sách lược khó đoán trước, cộng thêm sự kiên trì đến cùng, Mã Vân luôn trở thành nhân vật tiêu điểm trong ngành thương mại điện tử đang phát triển như vũ bão tại Trung Quốc.

Mặc dù Jack Ma đã từ chức CEO năm 2013 để làm Chủ tịch và tập trung cho công tác từ thiện, nhưng ông vẫn là nhạc trưởng tại Alibaba và là người đại diện của công ty trước công chúng. Tuy đánh giá Alibaba là trang web đứng thứ hai trên thị trường thương mại điện tử, không thua kém so với eBay, nhưng Mã Vân vẫn thấy rõ những điểm không thuận lợi của trang web này đối với ngành công nghiệp giải trí ở Trung Quốc. Nhiều người nói rằng, cuốn sách của Mã Vân là cuốn sách đầu tiên tại Trung Quốc giải đáp một cách khá toàn diện tư tưởng quản lý và học thuyết kinh doanh khi chỉ ra một cách hoàn chỉnh quy trình hoạt động và tư duy chiến lược của Alibaba.

Tuy sinh ra (15/10/1964) trong một gia đình nghèo ở Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, nhưng Mã Vân vẫn là Chủ tịch tập đoàn Alibaba, Chủ tịch Hội đồng quản trị tập đoàn Yahoo Trung Quốc, Hội viên Hiệp hội tư vấn công thương của APEC, Giám đốc Học viện Thương mại Alibaba trực thuộc trường Đại học Sư phạm Hàng Châu. Cách đây 14 năm (tháng 10/2000), Mã Vân được Diễn đàn kinh tế thế giới bình chọn là một trong 100 lãnh đạo tương lai trên thế giới.

Trong năm 2008, Mã Vân được bình chọn là một trong 30 CEO ưu tú nhất thế giới, là một trong 25 nhân vật có sức ảnh hưởng lớn nhất đến mạng Internet. Sau 6 năm sáng lập Alibaba, danh tính của Mã Vân đã xuất hiện trong bảng xếp hạng 40 người giàu nhất Trung Quốc - được tạp chí Forbes xếp thứ 27 với tài sản 370 triệu USD. Nhưng trong những lần trả lời phỏng vấn, cũng như đề cập trong các cuốn sách đã xuất bản, Mã Vân luôn khẳng định, khi đi học, thành tích học tập của ông chưa bao giờ vượt quá 3 người, ước mơ được học tại trường Đại học Bắc Đại, cũng bất thành, do đó không thể nói là người thông minh.

 

Quỳnh Trang-Tuấn Cường