Ukraina: Chiến sự ác liệt, người Việt ra sao?

Quang cảnh đổ nát tại thành phố Mariupol

Chiến sự ở khắp nơi

Tình hình chiến sự đã bùng phát dữ dội trở lại ở miền đông Ukraina trong tuần qua. Hiện các trận giao tranh vẫn tiếp diễn ở miền đông Ukraina và đặc biệt các thành phố phía bắc vùng Donetsk hiện rất sợ chiến sự lan đến đây.

Xung quanh vùng Mariupol, bên bờ biển Azov, áp lực ngày càng mạnh. Cuối tuần qua, các khu dân cư tại đây đã bị nã tên lửa Grad làm 30 người thiệt mạng và hàng chục người bị thương. Thành phố này, hiện do quân đội Ukraina kiểm soát, có tầm quan trọng chiến lược, bởi vì từ đây, phe ly khai có thể mở đường, dẫn tới vùng Crưm.

Chiến sự còn nổ ra ở hai mặt trận khác. Trước tiên là ở phía bắc, xung quanh vùng Donetsk. Quân ly khai thông báo đã buộc quân đội Ukraina phải rời khỏi hai khu vực ở vùng ngoại ô là Maryinka và trung tâm thành phố Pesky, gần sân bay Donetsk. Đây là vùng có tranh chấp ác liệt và vào cuối tuần trước, quân đội Ukraina đã rời bỏ khu vực này.

Tuy nhiên, điểm nóng nhất là ở thành phố Debaltsevo, cũng ở phía bắc. Từ nhiều ngày qua, quân ly khai đã liên tục nã pháo vào nơi đây. Debaltsevo đang trở thành một ốc đảo trung thành với chính quyền Kiev, nằm trên lãnh thổ ly khai. Trước đà tiến quân của phe ly khai, nơi đây có nguy cơ bị bao vây, phong tỏa. Các tổ chức nhân quyền lo ngại sẽ xảy ra một vụ tàn sát đẫm máu, một thảm họa nhân đạo mới. Trong khi đó, người dân thì ẩn náu trong các nhà kho ở tầng hầm những ngôi nhà.

Tại các thành phố khác trong vùng, nỗi lo sợ cũng gia tăng. Đó là trường hợp thành phố Kramatorsk, ở phía bắc vùng Donetsk. Có lúc đã bị rơi vào tay quân ly khai, thành phố này, từ mùa hè vừa qua, đặt dưới sự kiểm soát của quân đội Ukraina. Thế nhưng, mặt trận chỉ cách nơi đây khoảng năm chục cây số.

Ngày 27/1, lực lượng ly khai Ukraina thông báo đã đẩy lui quân đội chính phủ ra khỏi hai quận ngoại ô thành phố Donetsk, đồng thời tuyên bố muốn mở rộng quyền kiểm soát ra toàn bộ khu vực này.

Phát biểu với hãng tin Reuters, Phó chỉ huy lực lượng đòi độc lập vùng Donetsk, Eduard Basurin cho hay quân đội chính phủ đã bị đánh bật ra khỏi vùng ngoại ô Maryinka và trung tâm thành phố Pesky gần sân bay Donetsk, nơi các cuộc giao tranh diễn ra thường xuyên trong những ngày qua. Mục tiêu sắp tới của lực lượng đòi độc lập là kiểm soát toàn bộ vùng Donetsk, bao gồm các trung tâm đông dân cư do quân chính phủ kiểm soát, như cảng Mariupol.

Cả hai phía giao tranh đều xác nhận lực lượng đòi độc lập đang bao vây Debaltsevo, thành phố nhỏ nằm giữa hai tiền đồn chính của họ là Donetsk và Lugansk.

Người phát ngôn quân đội Ukraina Andriy Lysenko cáo buộc lực lượng đòi độc lập tấn công các đơn vị quân chính phủ và chiếm đóng các vị trí chiến lược làm 9 binh lính thiệt mạng và 30 người khác bị thương trong 24 giờ qua. Ông này còn cho biết các thành phố Debaltsevo, Vuhlehirsk và Mariupol đang bị tấn công dữ dội. Có tin nói rằng binh lính Ukraina đang rút khỏi thành phố Debaltsevo.

Trong khi đó, hãng tin Novorossia của lực lượng đòi độc lập, khẳng định quân chính phủ đã tiến hành 28 cuộc tấn công trong cùng thời gian này, nhưng không nêu thương vong.

Thi nhau “đấu võ mồm”

Ngày 27/1/2015, Liên minh châu Âu thông báo dự trù các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga, do “trách nhiệm” của nước này trong việc chiến sự bùng phát trở lại ở miền đông Ukraina, cho dù lệnh ngưng bắn đã có hiệu lực từ đầu tháng 12/2014.

Theo thông báo của Liên minh châu Âu, các ngoại trưởng của khối này trong cuộc họp hôm nay sẽ bàn về những biện pháp trừng phạt mới có thể thi hành đối với Moskva.

Phương Tây và Ukraina cáo buộc Nga yểm trợ quân sự cho phiến quân ly khai ở Ukraina. Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Victoria Nuland trong ngày 27/1 cũng kêu gọi các nước đồng minh NATO tiếp tục ủng hộ Ukraina. Phát biểu tại Viện Brookings, tổ chức tư vấn đóng trụ sở tại thành phố Washington (Mỹ), bà Nuland cho rằng các nước thành viên NATO phải duy trì cam kết an ninh và đóng góp cho kế hoạch mới về triển khai nhanh lực lượng đến các vùng xung đột.

Về các biện pháp trừng phạt của Mỹ và Liên minh châu Âu nhằm vào Nga, bà Nuland khẳng định những biện pháp này không chống lại người dân Nga mà nhằm gây sức ép buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin thay đổi chính sách đối với Ukraina.

Trong bối cảnh xung đột quân sự leo thang ở miền Đông Ukraina, Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) ngày 27/1 cho hay hơn 1.000 trẻ em nước này đang phải sống trong hầm trú ẩn khiến nhiều em bị căng thẳng, đặc biệt trẻ em ở những nơi không hợp vệ sinh, các lều trại đông đúc, trẻ em sống trên đường phố hoặc thuộc các hộ nghèo.

UNICEF hối thúc các bên xung đột ở Ukraina không gây mất an toàn cho trẻ em, kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ nhân đạo cho trẻ em ở các vùng chiến sự.

Người Việt trong vùng chiến sự sẵn sàng sơ tán

Kể từ khi cuộc xung đột Ukraina nổ ra, người Việt ở các thành phố miền đông Ukraina một số đã chuyển sang thành phố khác, một số về Việt Nam, số khác gửi con cái cho người thân ở những vùng an toàn, còn họ cố bám trụ lại vùng chiến sự để giữ tài sản gây dựng trong nhiều năm.

Ngày 28/1, trả lời câu hỏi của phóng viên về tình hình người Việt Nam tại miền Đông Ukraina, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình cho biết: “Do tình hình tại một số khu vực miền Đông Ukraina có diễn biến phức tạp mới, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã chỉ đạo Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraina theo dõi chặt chẽ, thực hiện các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn cho cộng đồng người Việt Nam tại Ukraina, nhanh chóng sơ tán công dân Việt Nam khỏi khu vực nguy hiểm".

Cho đến nay, chưa có thông tin về công dân Việt Nam bị thiệt hại do những biến động tại một số khu vực miền Đông Ukraina.

Ông Lê Hải Bình cho biết thêm: "Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraina cũng phối hợp chặt chẽ với các Hội người Việt Nam tại các địa phương ở Ukraina tiếp tục quán triệt rộng rãi trong cộng đồng tăng cường đoàn kết, phát huy truyền thống yêu thương, tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau; tăng cường đảm bảo an toàn về người và tài sản; kịp thời xử lý những yêu cầu hỗ trợ khi có những diễn biến bất thường; sớm ổn định cuộc sống tại khu vực an toàn, khẩn trương giúp đỡ bà con có nhu cầu về nước”.

Ngày 26/1, Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraina đã đề nghị bà con Việt kiều tại thành phố Mariupol chuẩn bị giấy tờ tùy thân, tiền bạc, thuốc men, quần áo. Những cá nhân, gia đình có nhu cầu, điều kiện thì tự túc sơ tán trước khi chiến sự xảy ra. Những đối tượng còn lại phải giữ kênh liên lạc chặt chẽ với; đồng thời khuyến cáo bà con hạn chế và chú ý khi đi lại trong thành phố.

Theo Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraina, hiện tại ở thành phố Mariupol vẫn còn khoảng 100 người Việt đang cố bám trụ ở lại đây bất chấp tình hình chiến sự leo thang căng thẳng trong tuần qua.