Trung Quốc và Ấn Độ tranh giành Bangladesh

Cảng Chittagong, Bangladesh, được Trung Quốc hỗ trợ,  đang được hiện đại hóa và hy vọng sẽ trở thành trung tâm của Nam Á

Tại Nam Á, Trung Quốc chiếm một vị trí ngày càng quan trọng trong lĩnh vực xây dựng cảng biển, cầu và đường bộ. Ở cảng Chittagong, phía Đông nam Bangladesh, các côngtenơ được chất cao. Hàng chục tàu lớn đang tấp nập ra vào cửa sông Karnaphuli, vây quanh thủ đô kinh tế của Bangladesh trước khi tiến ra vịnh Bengal. Cảng chứa côngtenơ mới trở nên hoàn hảo với việc mở rộng 5 đê chắn sóng. Đó là công trình xây dựng của công ty China Harbour trong bối cảnh Trung Quốc đang gia tăng ảnh hưởng trước sự phát triển của Bangladesh. Không xa sông Karnaphuli, một cây cầu 4 làn dài 950m đã được China Harbour xây dựng. Đối với những khu dân cư nghèo và những chiếc thuyền gỗ của ngư dân địa phương, cây cầu là biểu tượng của thời hiện đại.

Tại Bangladesh, các công trình xây dựng do người Trung Quốc làm chủ thầu không còn xa lạ. Tháng 10/2012, một phái đoàn Trung Quốc đã ký kết các hợp đồng và đề xuất các khoản tín dụng ưu đãi cho việc xây dựng một trạm xử lý nước, một nhà máy nhiệt điện tư nhân và một cảng hàng không tại Cox's Bazar. Trung Quốc cũng giành được dự án xây dựng một cảng nước sâu tại đảo Sonodia, ước tính trị giá hơn 5 tỷ USD.

Ngoài ra, còn dự án xây dựng tuyến đường hầm qua sông Chittagong, một tuyến đường cao tốc Trung Quốc - Bangladesh đi qua Myanmar và một khu công nghiệp. Raisul Haq Bahar, Tổng biên tập báo Daily Star tại Chittagong ghi nhận Trung Quốc đang giúp Bangladesh xây dựng các công trình lớn, cung cấp kinh nghiệm, trang thiết bị, tài chính hay đầu tư công nghệ.

Trung Quốc đang tập trung vào lĩnh vực giao thông chiến lược và hiện hữu tại Bangladesh cũng như Nepan, Butan, Myanmar, Sri Lanka và Pakistan, những nước bao quanh Ấn Độ. Tại một khu vực hiển nhiên nằm trong tầm ảnh hưởng của mình, Ấn Độ đã nhanh chóng nghi ngờ sự bành trướng của Trung Quốc mà ẩn sau đó là một chiến lược “bao vây”. Một cuộc chiến tranh giành ảnh hưởng giữa hai gã khổng lồ châu Á quả thực đang diễn ra hết sức mau lẹ.

Amir Khasru Mahmud Chowdhury, cựu Bộ trưởng Thương mại và là thủ lĩnh khu vực của Đảng Dân tộc Bangladesh (BNP) nhận xét rằng trước cách tiếp cận của Trung Quốc, Ấn Độ đã ngả về phía Mỹ. Ngoài ra có một sự nghi ngờ nhất định từ các nước nhỏ bé tại tiểu vùng trước người anh lớn Ấn Độ, trong đó một số thái độ của New Delhi bị chỉ trích.

Một cựu quan chức Chính phủ Bangladesh chỉ trích rằng người Ấn Độ không ký kết với Bangladesh một thỏa thuận hợp lý nào. Trong bối cảnh đó, Trung Quốc đang cho thấy mình là một lựa chọn hấp dẫn hơn và Ấn Độ buộc phải xem lại chính sách của mình. Ngoại trưởng Ấn Độ Salman Khurshid tuần trước đã nói rằng New Delhi sẽ phải chấp nhận thực tế mới về sự hiện diện của người Trung Quốc trong nhiều lĩnh vực được Ấn Độ coi là ưu thế của mình. 

Hiển nhiên, những đóng góp của người Trung Quốc đang tạo thuận lợi cho các công trình liên quan đến giao thông hàng hải. Tại Chittagong, nơi Trung Quốc đang hợp tác, mọi tham vọng của Bangladesh là rất lớn. Trung tá Moazzem Hossain, quan chức phụ trách an ninh khu vực vực cảng Chittagong, tiết lộ rằng tham vọng của Bangladesh là thay thế cảng Singapore.

Mùa hè vừa qua, trung tá Hossain đã đi thăm các các cảng Havre (Pháp) và Hambourg (Đức) để học hỏi kinh nghiệm. Ông nhận xét rằng các cảng mà ông đến thăm đều rất sạch sẽ và có tổ chức. Tuy nhiên, cảng Chittagong cũng đang được hiện đại hóa và chắc chắn sẽ trở thành trung tâm của Nam Á. 90% hàng hóa xuất nhập khẩu của Bangladesh được vận chuyển qua cảng Chittagong, nhất là hàng dệt may đến châu Âu và Mỹ.   

Trung Quốc có tham vọng thực hiện các dự án cảng biển trài dải từ Bangladesh đến Sittwe (Myanmar) cùng với một dự án đường ống dẫn khí đốt đến tận Trung Quốc, sau đó là xây dựng cảng Hambantota tại Sri Lanka. Tại quần đảo Maldive, các dự án chưa bắt đầu song một đại sứ quán Trung Quốc đã được thiết lập tại Malé năm 2011.

Cuối cùng, Pakistan đã ủy thác cho một công ty Trung Quốc xây dựng cảng Gwadar trên biển Arập. Việc duy trì hiện diện tại mỗi cảng biển với lý thuyết “chuỗi hạt ngọc trai” giúp Trung Quốc có thể quá cảnh thường trực và bảo đảm an toàn các tuyến hàng hải cung cấp dầu mỏ của mình kéo dài đến tận Trung Đông.

Nh.Thạch (Tổng hợp)