Khai hỏa nhiều cuộc chiến trước giờ G

Cũng trong ngày 14/3, ông John Kerry có cuộc thảo luận về tình hình Ukraine với Thủ tướng Anh David Cameron. Trong khi đó, ông Sergei Lavrov gặp Ngoại trưởng Anh William Hague. Và theo dự kiến, một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc lên án cuộc trưng cầu dân ý tại Crimea (do Mỹ phân phát tới các thành viên) sẽ được đưa ra bỏ phiếu trước ngày 15/3.

Theo giới truyền thông, tại phiên họp khẩn của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc diễn ra hôm 13/3 (theo giờ địa phương), Đại sứ Nga tại Liên hợp quốc Vitaly Churkin khẳng định, Moskva không muốn chiến tranh vì cuộc khủng hoảng Ukraine; đồng thời cho rằng, cuộc trưng cầu dân ý ở Crimea bắt nguồn từ khoảng trống pháp lý của khu vực này và là hệ quả của “hành động vi hiến lật đổ chính phủ ở Kiev”.

Tổng thống Nga Vladimir Putin

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã họp khẩn để thảo luận về tình hình Ukraine với sự tham dự của Thủ tướng tạm quyền Ukraine Arseniy Yatsenyuk. Phát biểu tại phiên họp, ông Arseniy Yatsenyuk đã cáo buộc Nga tiến hành "một cuộc xâm lược quân sự" và coi đó là hành động không thể chấp nhận được. Đại sứ Mỹ tại Liên hợp quốc Samantha Power cho biết, hiện có hơn 20.000 lính Nga ở Crimea và yêu cầu Moskva rút quân khỏi bán đảo này. Cũng trong ngày 13/3, Tổng thống tạm quyền Ukraine Oleksander Turchinov cho rằng, các lực lượng Nga đã tập trung trên đường biên giới phía Đông của Ukraine và “sẵn sàng xâm lược lãnh thổ Ukraine vào bất cứ thời điểm nào”.

Cùng ngày 13/3, Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Nga, Tướng Valery Gerasimov đã điện đàm với Chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO, Tướng Knud Bartels để bàn về mối quan hệ Nga - NATO và tình hình hiện nay ở Ukraine. Bộ Quốc phòng Nga cho biết, quân đội nước này bắt đầu tập trận quy mô lớn tại 4 khu vực quan trọng (Rostov, Belgorod , Tambov và Kursk) đều là những địa điểm nằm ở cực Tây lãnh thổ Nga, nơi cách không xa biên giới Ukraine.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov

Theo thông tin từ hãng Reuters, các nhà lãnh đạo của Cộng hòa tự trị Crimea cho biết, 80% quân tự vệ địa phương đã sẵn sàng tham gia lực lượng vũ trang Crimea và hơn 80% dân số bán đảo này ủng hộ quyết định gia nhập Liên bang Nga và họ sẽ bỏ phiếu trong ngày 16/3. Hãng thông tấn ITAR-TASS cho biết, các quan sát viên nước ngoài được mời tới giám sát cuộc trưng cầu dân ý về quy chế tương lai của Crimea đã bắt đầu được đăng ký tác nghiệp. Hiện có hơn 50 quan sát viên đến từ 21 quốc gia đã được phép theo dõi cuộc trưng cầu ý dân, trong đó có đại diện của Israel, Mỹ, Pháp, Italia và một số đại biểu của Nghị viện châu Âu.

Lãnh đạo trung tâm báo chí Margarita Bereznaia cho biết, để đưa tin về cuộc trưng cầu dân ý ở Crimea ngày 16/3, đại diện của hơn 100 cơ quan truyền thông trên thế giới đã đến khu tự trị này. Trong đó chủ yếu là phóng viên đến từ Nhật Bản, Trung Quốc, Bỉ, Hà Lan, Tây Ban Nha, Đức, Pháp, Mỹ và Anh.

Người dân Ukraine tuần hành bày tỏ sự ủng hộ Nga tại thủ phủ Simferopol, bán đảo Crimea

Hãng Reuters cũng dẫn lời Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định: Moskva không chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng liên quan tới Crimea. Thủ tướng Đức Angela Merkel khẳng định, mối quan hệ đối tác của Liên minh châu Âu (EU) với Ukraine không nhằm chống lại Nga; đồng thời kêu gọi Kiev đảm bảo cho người dân Ukraine chung sống hòa bình dù họ nói ngôn ngữ gì hay theo tôn giáo nào. Nghị viện châu Âu (EP) đã ủng hộ các biện pháp trừng phạt cứng rắn mới đối với Nga, trong đó có lệnh cấm vận vũ khí và phong tỏa tài sản, nếu Moskva không đảo ngược hành động can thiệp quân sự tại Crimea.

Thủ tướng Crimea Sergei Aksyonov đã bác bỏ cáo buộc của Kiev rằng ông sẽ sửa chữa kết quả trưng cầu dân ý theo đơn đặt hàng từ Moskva; đồng thời bác bỏ ý kiến cho rằng, ông đã được lựa chọn bởi điện Kremlin. Ông Sergei Aksyonov cũng cảnh báo người dân, các "lực lượng khiêu khích" có thể mặc quân phục Nga để tấn công các căn cứ quân sự Ukraine và làm mất ổn định tình hình tại Crimea. Trước đó, Phó Thủ tướng thứ nhất của Cộng hòa tự trị Crimea Rustam Temirgaliev tuyên bố, sẽ sớm quốc hữu hóa các công ty quốc doanh của Ukraine trên lãnh thổ Crimea. Đồng thời chỉ đích danh Công ty năng lượng Chornomornaftohaz và Công ty đường sắt nhà nước Ukraine nằm trong kế hoạch quốc hữu hóa này.

Bộ trưởng Quốc phòng tạm quyền Ukraine Ihor Tenyukh

Về phần mình, Bộ trưởng Phát triển kinh tế Nga Aleksey Uliukaev tin tưởng, Moskva sẽ tăng các hợp đồng ngoại thương bằng đồng Rub nếu Mỹ áp đặt trừng phạt kinh tế đối với Nga liên quan tới cuộc khủng hoảng tại Ukraine. Trước đó, Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine Andriy Parubiy cho rằng, Nga đã triển khai hơn 80.000 quân, 270 xe tăng và 140 máy bay chiến đấu gần biên giới Ukraine. Ngày 13/3, bộ phận báo chí của Kênh 1 (Russian Channel One) xác nhận, website của họ đã bị tấn công trong vòng 60 phút (từ 12 giờ đến 13, theo giờ Moskva). Trong mấy ngày qua, nhiều trang web của các hãng thông tấn, báo chí Nga (như trang web của hãng tin Lifenews và tờ Rossiyskaya Gazeta của Nga) đã bị tấn công, cướp quyền truy cập. Và địa chỉ tạo nên các cuộc tấn công kể trên đến từ Kiev.

Tàu hải quân Ukraine neo đậu tại cảng thuộc Sevastopol, thủ phủ Crimea ngày 11/3

Trong một diễn biến liên quan, cựu Giám đốc cơ quan an ninh Ukraine Aleksandr Yakimenko vừa xác nhận với Kênh 1 của Nga, các tay súng bắn tỉa đã giết chết hàng chục người trong cuộc biểu tình bạo lực dẫn tới lật đổ chính phủ tại Kiev hồi tháng trước đã nổ súng từ một tòa nhà nằm dưới sự kiểm soát của phe đối lập. Ông Aleksandr Yakimenko còn cho rằng, các tay súng bắn tỉa này đã tiếp xúc với lực lượng đặc biệt Mỹ để điều phối các cuộc tấn công và họ có thể là các tay súng bắn tỉa được thuê ở nước ngoài.

Còn trong báo cáo trình lên Tổng thống, Bộ trưởng Quốc phòng tạm quyền Ukraine Ihor Tenyukh đã mô tả khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang nước này "không đạt yêu cầu". Bởi chỉ có 6.000 trong tổng số 41.000 binh sĩ "sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ chiến đấu” và khoảng 20% xe tăng, bọc thép được huấn luyện đầy đủ.

Anh-Trang-Cường