Đáng thưởng tiền tỉ

Năng lượng Mới số 315

Luật Phòng chống tham nhũng đi vào cuộc sống trở thành cây gậy pháp lý để các cơ quan bảo vệ pháp luật phát hiện điều tra và xử lý nhiều đại án tham nhũng. Có những vụ mà tài sản tham ô, tham nhũng lên tới hàng trăm, hàng ngàn tỉ đồng nhưng không có thông tin về người tố cáo được khen và thưởng. Trong khi đó, những tin tức về người tố cáo được thưởng thì tìm mỏi mắt vẫn ít thấy. Năm ngoái, sau vụ phát hiện nhân bản phiếu xét nghiệm ở Bệnh viện đa khoa Hoài Đức, Hà Nội, người tố cáo được thưởng 350.000 đồng bị dư luận chê trách là thưởng đối phó, thưởng cho có và hình ảnh bận tâm bạn đọc là người được thưởng nhận vinh dự trong nước mắt.

Có lẽ Bến Tre là địa phương đầu tiên vận dụng linh hoạt Luật Phòng chống tham nhũng để khen thưởng công dân tố cáo tham nhũng khi UBND tỉnh tặng bằng khen kèm tiền thưởng 10,5 triệu đồng cho ông Phạm Văn Nhì (ở xã Phú Long, huyện Bình Đại) đã có thành tích xuất sắc “tích cực đấu tranh, phát hiện, tố giác hành vi tham nhũng tại địa phương”. Đáng chú ý là ông Nhì đã gửi tặng hết cho Trường mầm non, Trường tiểu học và Trường THCS xã Phú Long để khen thưởng học sinh giỏi.

Các cá nhân dũng cảm chống tham nhũng ở Bệnh viện Hoài Đức (Hà Nội) nhận hoa chúc mừng của người dân

Ở Bến Tre nhiều người biết đến tên tuổi của ông Nhì. Từ năm 2008 đến 2010, ông Nhì đã dũng cảm đấu tranh chống tham nhũng với 19 lần gửi đơn và trực tiếp phản ánh hành vi tiêu cực, tham nhũng của cán bộ xã Phú Long trong việc quản lý, sử dụng tiền do nhân dân đóng góp làm đường giao thông nông thôn. Từ tố giác của ông Nhì, cơ quan chức năng đã kịp thời ngăn chặn hành vi sai trái của một số cán bộ xã, thu hồi gần 150 triệu đồng. Số tiền thu hồi không lớn nhưng đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh đám quan tham ở cơ sở và khuyến khích người dân mạnh dạn tố cáo tham nhũng. Hy vọng sẽ có thêm ông Nhì - Bến Tre! 

Trong khi đó, thông tin về việc cán bộ, công chức và công nhân, viên chức bị trù dập do không được bảo vệ khi tố cáo tham nhũng lại nhan nhản trên mặt báo.

Từ tố cáo của công nhân, các cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hòa vào cuộc và phát hiện nhiều sai phạm tại Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Nha Trang. Trong khi chưa có kết luận cuối cùng thì những người tố cáo cũng đã nhận những đòn trả đũa từ lãnh đạo công ty này.

Phát hiện Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Nha Trang dung túng, tạo điều kiện cho nhà thầu Phạm Thanh Sơn trốn thuế, độc quyền xây mộ với giá “cắt cổ”, năm 2007 các công nhân huyệt mộ Nguyễn Minh Tâm, Hồ Quý Hùng, Nguyễn Ngọc Quỳnh đã đồng loạt tố cáo với cơ quan chức năng.

Năm 2008, Thanh tra TP Nha Trang đã xác minh và kết luận lãnh đạo công ty này giao cho nhân viên phòng kế hoạch ký hợp đồng xây mộ nhưng không có giấy ủy quyền; nhiều hợp đồng xây mộ do ông Phạm Thanh Sơn làm chủ thầu ký với công ty không ghi tên người chết, giả chữ ký, không ghi số mộ; để nhà thầu xây mộ sai quy định... Đặc biệt, để chủ thầu lấy danh nghĩa công ty thỏa thuận xây mộ với khách hàng từ 11 triệu đến 50 triệu đồng, sau đó lại dùng danh nghĩa của khách hàng ký hợp đồng lại với công ty chỉ với giá 1,4-1,8 triệu đồng nhằm trốn thuế. Chi cục Thuế TP Nha Trang truy thu tiền thuế từ số tiền trên 360 triệu đồng mà ông Sơn không kê khai; yêu cầu chấm dứt hợp đồng nhận thầu xây mộ với ông này, đề nghị kiểm điểm và xử lý trách nhiệm của Ban Giám đốc.

Điều đáng nói là sau khi đứng ra tố cáo giám đốc, các công nhân dũng cảm này bị trù dập như chuyển việc, sa thải, cắt lương, cắt thưởng. Đúng là đấu tranh tránh đâu!

Câu chuyện dược sĩ Võ Ngọc Trường Sơn, sau khi tố cáo những sai phạm xảy ra tại Trung tâm Y tế (TTYT) Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh đã bị lãnh đạo trung tâm giáng chức từ Trưởng khoa Dược xuống làm nhân viên. Sau báo đăng vụ việc này, Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh này xác minh làm rõ... Cháy nhà ra mặt chuột, sau khi kiểm tra, hầu hết tố cáo của dược sĩ Sơn là đúng...

Luật Tố cáo đã ban hành, trong đó dành hẳn một chương quy định bảo vệ người tố cáo. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để các cơ quan chức năng triển khai trong thời gian tới để bảo vệ người chống tiêu cực, tham nhũng.

Mới đây, tại hội thảo lấy ý kiến xây dựng dự thảo Thông tư liên tịch quy định việc trích lập, quản lý và sử dụng quỹ khen thưởng về phòng, chống tham nhũng do Thanh tra Chính phủ (TTCP) tổ chức tại Hội An, người tố cáo tham nhũng có thể sẽ được thưởng lên hàng tỉ đồng nhờ thụ hưởng số tiền thu hồi được từ các vụ tham nhũng do mình tố cáo.

Theo Phó cục trưởng Cục Chống tham nhũng (TTCP) Ngô Mạnh Hùng, việc khen thưởng cho người tố cáo tham nhũng là hết sức cần thiết trong công tác phòng, chống tham nhũng hiện nay. Dự thảo quy định ba hình thức khen thưởng gồm: Bằng khen của Tổng TTCP; bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và Huân chương Dũng cảm. Khi cần thiết thì có thể khen thưởng bí mật ngoài việc khen thưởng công khai để vinh danh. Thủ tục khen thưởng sẽ được rút gọn đơn giản. Về mức thưởng, đối với người nhận bằng khen của Tổng TTCP là 30 lần lương tối thiểu; người nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ là 60 lần lương tối thiểu và người nhận Huân chương Dũng cảm là 90 lần lương tối thiểu. Đặc biệt, với người nhận Huân chương Dũng cảm trong tố cáo tham nhũng còn được trích thưởng thêm 20% phần trăm số tiền thu hồi được trong vụ việc mình tố cáo với số tiền thưởng có thể lên hàng tỉ đồng nhưng không quá 10 tỉ đồng.

Theo các chuyên gia, việc tăng số tiền thưởng sẽ tạo được cú hích trong công tác phòng, chống tham nhũng sắp tới. Bên cạnh việc nâng mức thưởng đối với người tố cáo tham nhũng, các chuyên gia rất quan tâm tới việc bảo vệ những người tố cáo, cần dùng các biện pháp bảo vệ tối đa người tố cáo tham nhũng. Hiện tại gần như 100% các vụ tố cáo của chúng ta đều lộ người tố cáo. Các chuyên gia cho rằng, các quy định về việc bảo vệ người tố cáo tham nhũng đã khá hoàn thiện trừ việc 100% các vụ tố cáo của chúng ta đều lộ người tố cáo. Bởi thế mới có chuyện tố cáo ngày hôm nay thì ngày hôm sau người ta đã biết rồi. Các vụ trù dập thậm chí diệt khẩu đã xảy ra làm nản lòng người chống tham nhũng, người tố cáo. Đây sẽ là nội dung cần hoàn thiện để đưa Luật Tố cáo vào cuộc sống.

Bảo vệ và khen thưởng người tố cáo là rất cần thiết và phải đặt mục tiêu bảo vệ người tố cáo lên hàng đầu. Dẫu được thưởng tiền tỉ mà tính mạng bị đe dọa thì ai dám tố cáo!

Bảo Dân